Нормаллаштириш тамойили куйидагича таърифланади: интеллектуал ва бошка функционал бузилишларга эга булган шахслар учун кундали

Inklyuziv ta’limni boshlash.
A. Izlab topish va yordam berish.

• 
  1 -2 sinfdan boshlab har bir boshlang’ich maktabda o’qituvchi tomonidan tashkil qilingan oddiy shakldagi qurol yordamida (berilgan misolga qarang) maktablarda maxsus yordamga muhtoj bolalarni izlab topish.
  
• 
  Tibbiy va ijtimoiy yordamlar ko’rsatuvchi xodimlar va boshqa shu haqida qayg’urgan shaxslar yordamida maktabdan tashqarida inklyuziv ta’limga muhtoj bolalarni izlab topish.
  
• 
  Maxsus yordamga muhtoj bolalarni izlab topilgandan so’ng, ba’zi tibbiyot xodimlari va maxsus tayyorlangan maxsus ta’lim o’qituvchilar jamoasi ularga keyingi yordamlarni ham berib borishlari shart. Ularni ko’nglini cho’ktirmang!
  
• 
  Baholash natijasi sifatida har bir bolaga belgilangan reja asosida yordam berilishi kerak!
  
• 
  Ota-onalar har doim jalb etilishi kerak!
  
• 
  Inklyuziv ta’limni boshlashdan oldin maktab va ota-onalarni ogohlantirish orqali unga kerak bo’lgan muhitni yarating. Salbiy munosabatlar va noto’g’i tushunishlar yomon natijalarga olib kelishi mumkin.
  
• 
  V. Inklyuziv ta’limni olib borish.
  

• 
  Boshlang’ich qadam har doim oddiy sinflarda individual ehtiyojlarga mos ravishda ta’limni joriy etish bilan boshlanishi kerak.
  
• 
  Oddiy sinflarda tahsil oladigan maxsus ta’limga muhtoj bolalar o’qituvchi sinf taxtasiga yaqinroq va zarur bo’lsa, yorug’lik ko’p tushadigan joyga o’tirgizilishi kerak. Maxsus ta’limga muhtoj bolalar bilan iloji boricha oddiy muomalada bo’ling!
  
• 
  Maxsus ta’lim bo’limi uchun Resurs xona sifatida maxsus mos keluvchi xona yoki joy tanlanishi kerak. Oddiy sinf xonasidan tashqari qo’shimcha yo’l-yo’riqlar berib borsa bo’ladigan xona bo’lishi kerak. Murakkab ehtiyojlari bo’lgan, o’rta yoki og’ir qiyinchiliklari bor bo’lgan bolalarga qo’ishmcha, vaqtinchalik yordamlar ko’rsatish talab etiladi.
  
• 
  10-15ta o’quvchidan ko’p bo’lgan maxsus ta’lim bo’limini tashkil etmang. Aks holda bu bolalarga yordamdan ko’ra ko’proq zarar yetkazasiz.
  
• 
  Bo’limni bolalar bor bo’lgan yoki ular osonlikcha borib - keladigan maktabda boshlang. 10 ta bola qatnagandan ko’ra bitta o’qituvchi qatnagani yaxshi.
  
• 
  Bo’lim uchun tanlangan joy bolalardagi muammolarga moslashtirilgan tarzda shakllantirilishi kerak. Ko’rishi shikastlangan bolalar bo’limi yaxshi yoritilgan va u yerda tovush yaxshi yoritilgan bo’lishi kerak. Eshitishi shikastlangan bolalar bo’limi tovushni yaxshi qaytaradigan mahalliy materiallardan, noto’qima matolardan yoki shishadan tayyorlanishi kerak va o’qituvchining imo-ishoralari va lab harakatlarini ko’rish uchun yaxshi yoritilgan bo’lishi kerak. U maktabning eng shovqinsiz joyda bo’lishi kerak. O’zlashtirishda qiyinchiliklari bor bo’lgan bolalar bo’limi shovqin darajasi past bo’lgan va ularni fikrini jamlashga halaqit bermaydigan joyda bo’lishi kerak.
  
• 
  Yangi maktab binosini qurishda nogiron bolalarning ehtiyojlari inobatga olinishi kerak. Mavjud maktablarda harakatlanishda qiynaluvchi bolalar uchun zarur o’zgartirishlar qilinishi kerak. Masalan, nogiroilar aravachasi yuradigan yo’lakchalar, xojatxona jixozlari va boshqalar.
  
• 
  Inklyuziv ta’limni iloji boricha yosh, maktabgacha yoshda bo’lgan bolalarda boshlash maqsadga muvofiqdir. Ishonchni uyg’otish uchun jamoa qiyinchiliklari yengil va o’rta bo’lgan bolalarda boshlangani ma’qul. Ular sinfdagi bolalar bilan bir yoshda bo’lishi kerak. Har bir oddiy sinfda nogiron bolalar ikkitadan ko’p bo’lmasligi kerak.
  
• 
  Mavjud resurslarni (qo’llanmalarni) tarqatilayotganda maktab rahbari va jamoa yordamga eng ko’p muhtoj bolalarga ko’proq ahamiyat berishlari kerak.
  
• 
  Hammaga maxsus bo’limlarni tashkil etish orqali inklyuziv ta’limni olib borishdan maqsad nogiron bolalarni maktablardan ajratib, ulardan qugilish emas, balki ularga oddiy sinflarda yordam berish ekanligini tushuntiring.