Nsan hüquqları v
Yüklə 1,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ə sin ə qeyd- şə rtin geri götürülm ə si v ə ya yenil ə nm ə m ə si m ə s ə l ə sin ə baxılsın. Cinay ə t M ə c ə ll ə sinin 312-1-ci madd ə sinin xüsus ə n h ə d ə f olan şə xsl ə r, korrupsion davranı ş ın müxt ə lif formaları, habel ə dolayı v ə 3-cü şə xsin xeyrin ə elementl ə ri daxil olmaqla Konvensiyanın 12-ci madd ə si il ə uy ğ unla ş dırılması m ə s ə l ə sin ə baxılsın. 60. Korrupsiya cinay ə
ə rin
ə
gör ə
sanksiyalar bar ə sind ə
Az ə rbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi Konvensiyanın 19-cu madd ə sinin 1-ci paraqrafının t ə l ə bl ə rin ə uy ğ undur. Rü ş v
tl ə
ə l ə alma cinay ə tl ə rin
ə gör
ə sanksiyaların s ə viyy
ə si
rü ş v ə t alan v ə zif
ə li
şə xs t
ə r ə find ə n tör ə dilmi
ş h
ə r ə k ə t v ə ya h
ə r ə k ə tsizliyin qanuni v ə
qanunsuz olmasından asılıdır. Ə n a
ğ ır formalarında, m ə s
l ə n öz ə l sah
ə d ə v ə dövl ə t sah ə sind
ə qanunsuz h ə r
k ə t v ə ya h
ə r ə k ə tsizliy ə gör
ə maksimum 8 il azadlıqdan m ə
ə (aktiv rü ş v
tl ə
ə l ə alma) v ə 10 il azadlıqdan m ə hrum etm ə (passiv rü ş v ə tl ə ə l ə alma) il ə c
ə zalandırılır. Nüfuz alveri cinay ə ti 5 v
ə 7 il
ə d ə k azadlıqdan m ə hrum etm ə il ə c ə zalandırılır. Bununla bel ə xatırladılmalıdır ki, r ə dd edilmi ş t
klif v ə
ya v ə d i ş l ə ri v ə real t ə klif v
ə ya v
ə din q
ə bul edilm ə si yalnız ba ş a çatmayan cinay ə tin
t ə rkibini, ba ş qa sözl
ə nüfuz alveri etm ə y
hazırlıq v ə c ə hdin t
ə rkibini yaradır. Bu cür hallarda cinay ə t ə hazırlı ğ a gör
ə c
ə zanın müdd ə ti v
ə ya h
ə cmi Cinay ə t M
ə c ə ll ə sinin Xüsusi hiss ə sinin müvafiq madd ə sind
ə ba
ş a çatmı
ş cinay
ə t ə gör ə mü ə yy ə n edilmi ş
daha ciddi c ə za növünün yuxarı h ə ddinin yarısından çox ola bilm ə z. Cinay ə t etm
ə y ə c ə hd ə gör ə c
ə zanın müdd ə ti v
ə ya h
ə cmi Cinay ə t M
ə c ə ll ə sinin Xüsusi hiss ə sinin
müvafiq madd ə sind ə ba
ş a çatmı
ş cinay
ə t ə gör ə mü ə yy ə n edilmi ş daha ciddi c ə za
növünün yuxarı h ə ddinin dördd ə üçünd
ə n çox ola bilm ə z. GDQ yuxarıda göst ə rilmi
ş
korrupsion davranı ş ın
ə sas formalarına gör ə c
ə zaların
ə h ə miyy ə tli d ə r ə c ə d ə
m ə hdudla
ş dırılması il ə ba
ğ lı narahatlı ğ ına istinad edir. Bundan ba ş qa, 2005-2010-cu ilin statistikasına baxdıqda, GDQ narahatlıq keçirir ki, 2005-2010-cu il tarixl ə rd ə yalnız
34 şə xs Cinay ə t M
ə c ə ll ə sinin 311-ci madd ə si (passiv rü ş v
txorluq), 9 şə xs 312-ci madd ə (aktiv rü ş v ə txorluq) v ə 5 n ə f ə r 312-1-ci madd ə (nüfuz alveri) cinay ə tin
ə gör
ə
ittiham olunmu ş dur. Bu hüquq mühafiz ə orqanlarının müvafiq yeni normalardan kifay ə t q ə d ə r x ə b ə rdar olub olmamaları v ə korrupsiya cinay ə tl ə rinin istintaqının aparılması üçün kifay ə t q
ə d ə r resurs v ə bacarıqlara malik olub olmamaları m ə s ə l ə sini qabardır. GDQ-nun bu nöqteyi-n ə z ə ri il
ə ba
ğ lı m
ə s ə l ə diqq ə tl ə t ə hlil edilm ə li, xüsusil ə bu
hesabatda qaldırılmı ş qanunvericiliy ə mümkün d ə yi
iklikl ə r bar ə d ə treninq v ə metodiki tövsiy ə l ə r bar
ə d ə t ə dbirl ə r h
ə yata keçirilm ə lidir.
61. Cinay
ə t M
ə c ə ll ə sinin 312-ci madd ə sinin qeyd hiss ə si h
ə m dövl
ə t, h
ə m d
ə öz
ə l sah ə d ə rü ş v ə t vermi
ş
şə xs üçün xüsusi müdafi ə t ə min edir ki, bu rü ş v
t ver ə n şə xsi
cinay ə t m ə suliyy
ə tind
ə n “v
ə zif
ə li
şə xs t
ə r ə find ə n t ə tbiq edil ə n h
ə d ə -qorxu n ə tic ə sind
ə
rü ş v ə t verdikd ə v ə ya rü
ş v ə t verm ə haqqında müvafiq dövl ə t orqanına könüllü m ə
ə ” şə rti il ə azad edilir. S ə f ə r zamanı, GDQ bu müdafi ə il ə ba
ğ lı bir sıra spesifik m ə s ə l ə l ə ri aydınla ş dırmaq imkanına malik olmu ş dur. Görü ş l ə r zamanı aydın olmu
ş dur ki, ikinci halda, y ə ni s
ə mimi pe
ş mançılıq halında müdafi ə o halda t ə tbiq edil ə
ə r ki, rü ş v
t ver ə n şə xs bu h ə l
a ş kar edilm ə mi ş , ya da a ş kar edildiyini bilm ə mi ş m ə lumat vermi ş olsun. Bundan ə lav
ə , izah edilmi ş dir ki, cinay ə t yolu il ə
ld ə edilmi ş
g ə lirl
ə rin müsadir ə edilm
ə sinin ümumi qaydalarına müvafiq olaraq s ə mimi pe
ş mançılıq zamanı verilmi ş rü ş v ə t h ə min şə xs ə geri qaytarılmır v ə müsadir ə edilir. Son olaraq, qeyd edilmi ş dir ki, cinay ə t m
ə suliyy
ə tind
ə n azad etm ə m
ə s ə l ə si prokuror t ə r ə find ə n h ə ll edilir. Ə g ə r müdafi ə
şə rtl
ə ri a
ş kar edils ə , prokuror rü ş v ə t vermi ş
şə xsi cinay ə t
ə suliyy
ə tin
ə c
ə lb etm
ə y ə bil ə r. S ə mimi pe
ş mançılıq müdd ə asının praktiki t ə tbiqin
ə
münasib ə td ə b ə zi h ə msöhb
ə tl ə r müzakir ə zamanı bildirmi ş l ə r ki, bu praktika kifay ə t q ə d ə r s
ə m ə r ə siz v ə az t
ə tbiq edil ə n olmu
ş dur. (Ba ş Prokurorluqdan t ə qdim edilmi ş
ə sas
ə n bu 2005-2010-cu il tarixl ə rd
c ə mi 12 şə xs ə münasib ə td ə t
ə tbiq
olunmu ş dur). Dig ə r t
ə r ə fd ə n, b ə zi v
ə zif
ə li
şə xsl
ə r v
ə dig
ə r h
ə msöhb
ə tl ə r bu müdd
ə anın korrupsiya ə m
ll ə rinin qar ş ısının alınmasında ön ə mli stimul oldu ğ unu
bildirmi ş l ə r. Baxmayaraq ki, GDQ aktiv rü ş v
tl ə
ə l ə almaya gör ə m ə hkumetm
ə l ə rin sayının az olmasından narahatlıq keçirir (2005-2010-cu ill ə rd
c ə mi 5), prinsipc ə
s ə lahiyy
ə tli
şə xsl
ə rin bu vasit ə nin m
ə lumat verm ə k üçün stimul kimi istifad ə edilm
ə si
m ə qs ə di il
ə qalması bar ə d
q ə rarını q ə bul edir. Bir sıra h ə msöhb
ə tl ə rin fikrinc ə bu normanın Az ə rbaycan Respublikasında aktiv h ə v ə sl ə ndirilm ə sin
ə ehtiyac vardır. Bunun ə
ə olaraq, GDQ bu müdafi ə nin avtomatik xarakteri il ə ba
ğ lı narahatlıqları vardır. Bel ə ki, rü ş v ə t ver ə n şə xsl
ə ba
ğ lı v
ə ziyy
ə tin v
ə m
ə lumat verm ə k motivl ə rinin
prokuror v ə ya m ə hk ə m ə t ə r ə find ə n baxılması imkanı yoxdur. Prinsipc ə , aktiv korrupsiya il ə
ə laq
ə dar çox mühüm i ş l
r üzr ə bu müdafi ə y ə ə sas ə n c
ə zadan tam azad olunmaq olar v ə bu rü ş v ə t ver ə n şə xs t
ə r ə find ə n rü ş v ə t alan şə xs ə g
ə l ə c ə k üstünlükl ə rin ə ld ə edilm ə si m ə qs ə di il ə t ə zyiq kimi istifad ə oluna bil ə r. Ona gör ə d
ə , GRECO-nun bu m ə s ə l ə il ə
ə laq ə dar b ə yanatına uy ğ un olaraq, GDQ tövsiy ə edir ki, s ə lahiyy ə tli orqanlara m ə lumat vermi ş aktiv rü ş v ə t ver ə n şə xsl ə rin c ə zadan avtomatik v ə tam olaraq azad edilm ə si m ə s ə l ə sini t ə hlil edib n ə tic ə sind ə n asılı olaraq islahatı m ə s ə l ə si h ə ll edilsin. 62.
Ə razi v
ə v
ə t ə nda ş lıq yurisdiksiya prinsipl ə ri bütün korrupsiya il ə
laq ə dar cinay ə tl ə r ə t ə tbiq edilir. V ə t ə nda ş lıq yurisdiksiyasına müvafiq olaraq, Cinay ə t M ə c ə ll ə sinin 12-ci madd ə sinin 1-ci b ə ndi Az
ə rbaycan Respublikasının hüdudlarından k ə
ə t tör
ə tmi
ş Az
ə rbaycan v ə t
nda ş larının v ə daimi ya ş ayan v
ə t ə nda ş lı ğ ı olmayan şə xsl
ə rin cinay ə t m
ə suliyy
ə tini mü
ə yy ə n edir, amma ikili kriminallıq şə rti il ə . Bu o dem ə kdir ki, Az ə rbaycan Respublikasının v ə t ə nda ş ı yalnız o zaman korrupsiya cinay ə tin ə gör
ə cinay
ə t m
ə suliyy
ə tin
ə c
ə lb edil
ə bil
ə r ki, bu h ə m d
ə h
ə min xarici dövl ə
ə
ə sas ə n cinay ə t sayılsın v ə m
ə hk ə m ə bu zaman h ə min
dövl ə tin cinay ə t qanunvericiliyind ə n
ə z ə rd ə tutulmu ş c
ə zanın maksimum h ə ddind
ə n artıq c ə za t
ə yin ed
ə bilm
ə z. Bu müdd ə alar Konvensiyanın 17-ci madd ə sinin 1-ci b ə
ə tbiqi imkanlarını m ə hdudla
ş dırır. N ə tic
ə olaraq, GDQ tövsiy ə edir ki, Yüklə 1,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|