Bildirişlər
1. Quran gələcəkdən xəbər verir.
2. Əsassız danışmayaq və yersiz gümanlara istinad etməyək.
3. Qeyri-zəruri olduqda mübahisədən çəkinin.
4. Say yox, məqsəd barədə düşünün. Faydasız biliklər sorağınca getməyin.
5. Kimdən öyrənmək və kimdən soruşmaq mühüm məsələdir. Suallarımızı cahillərə ünvanlamayaq.
● Ayə 23:
﴿وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا﴾
“Heç nə və heç iş haqqında “Onu sabah yerinə yetirəcəyəm” demə.”
● Ayə 24:
﴿إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا﴾
“Yalnız de ki, Allah istəsə” (“İnşaəllah”) Əgər (bunu deməyi) unutsan, Rəbbini yad et və de: “Ümid var ki, Rəbbim məni daha yaxın yola yönəltsin.”
Nöqtələr
● “İnşaəllah” (Əgər Allah istəsə”) təbiri Allahın qüdrət və iradəsinə etiqadı göstərir. Övliyalar Allaha bu sözlə tapınır. Quranda və peyğəmbərlərin dilində bu sözlə rastlaşmaq olar. Həzrət Yəqub öz övladına deyir: “Misirə daxil olun, inşaəllah, amandasınız.1 Musa Xızra belə müraciət edir: “Əgər Allah istəsə, bizi dözümlü görəcəksən.”2 Həzrət Şüeybin Musaya, İsmailin atası İbrahimə müraciətində də oxşar təbirlə rastlaşırıq.3
Əlbəttə ki, bu qəbildən olan sözləri təkcə dildə demək kifayət etmir, insan öz dediklərinə qəlbən inanmalı və həyatın bütün yönümlərində uyğun baxışa malik olmalıdır.
● İmam Sadiq (ə) buyurur: “Öz yazılarınızda da “İnşaəllah” sözünü unutmayın.” Bir gün imam göstəriş verir ki, məktub yazsınlar. Məktubun “İnşaəllah”-sız yazıldığını görüb buyurur: “Necə ümid edirsiniz ki, bu iş yoluna düşər?”4 İslam Peyğəmbəri (s) qəbiristana daxil olarkən buyururdu: “Əgər Allah istəsə (İnşaəllah) biz də sizə qatılacağıq. Ölüm qaçılmazdır.”5
● İnsan azad və ixtiyar sahibi olmasına baxmayaraq, Allahın istəyi olmadan bir iş görə bilməz. Yəni o nə məcburdur, nə də tam ixtiyar sahibi. Onun azadlığı Allahın iradəsi ilə şərtlənir.
Dostları ilə paylaş: | 
