Nurmurodov


Aluminiy oksidlaridan aluminiy olish



Yüklə 169,63 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə40/154
tarix14.12.2023
ölçüsü169,63 Kb.
#177653
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   154
Nurmurodov S.D. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi

Aluminiy oksidlaridan aluminiy olish
Aluminiy oksididan aluminiy elektroliz yo‘li bilan olinadi. 
Jarayonni boshqarish uchun elektrolizyorga 90-94 
%
kriolit, 
6
—10 % 
giltuproq kiritilib, tok zanjiriga ulanadi. Bunda zanjirdan 4-10 V li 
7500-15000 A tok o ‘tadi va elektrolit 950-1000°C haroratgacha qizib 
suyuqlanadi.
Katodga borib aluminiy kationlari zaryadsizlanadi va vanna 
tubiga suyuq aluminiy yig‘iladi. Yig‘ilayotgan aluminiy har 3-4 
sutkada chiqarib turiladi.
0
‘rtacha 
1
tn aluminiy olish uchun 
2
tn aluminiy oksidi, 
0 ,1
tn 
kriolit, 0,6 tn anod massasi va 17000-18000 kBT/soat energiya 
sarflanadi.
Davlat standartlariga ko‘ra ishlab chiqarilayotgan aluminiy uch 
guruhga ajratiladi:
• I guruhga juda sof aluminiy kiradi, og‘irligi 99,999 
%
dan kam 
bo‘lmaydi va A-999 ko'rinishda markalanadi;
•II guruhga sof aluminiy kiradi va A-995, A-99, A -97, A-95 
ko‘rinishda markalanadi;
• III guruhga texnik sof aluminiy kiradi va A -85, A -
8
, A -7, A -
6

A -5, A -0, A -E va A ko‘rinishda markalanadi.
81


A markali aluminiyda qo‘shimchalar miqdori 1 
%
gacha yetadi.
Aluminiy qotishmalari. 
Aluminiyni Cu, Si, Mg, Mn va boshqa 
elementlar bilan hosil qilgan birikmalari 
aluminiy qotishmalari
deyiladi. 
Aluminiy qotishmalari puxtalik, texnologik xossalarining 
yaxshiligi, korroziyabardoshlik, texnik ishlovga moyillik kabi o ‘ziga 
xos xossalarga ega. Shu bois ular mashinasozlik, samolyotsozlik, 
aloqa (radiotexnika, EHM, kompyuter, ishxona jihozlari va shu 
kabilar) va energetika (kabel ishlab chiqarish) sanoatlarida ko‘p 
ishlatiladi.
Kimyoviy tarkibiga qarab aluminiy qotishmalari duraluminiy
avial va siluminlarga ajratiladi.

Yüklə 169,63 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   154




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin