Nüvənin Tətbiqi
Hazırda dünyanın 43 ölkəsi,
o cümlədən, 28 inkişaf
etmək də olan ölkə zənginləşdirilmiş uran ehtiyatlarına
malikdir. Atom bombasının ən mühüm elementi olan
plutonium isə dünyanın 12 ölkəsində vardır və daha 3
ölkədə bu təhlükəli maddənin ehtiyat la rı nın olması
barədə çox ciddi şübhələr dolaşmaqdadır. Dünyanın 71
ölkəsində hərbi nüvə proqramlarında tətbiq oluna bilən,
ra dio ak tiv və nüvə materiallarından istifadə edən
900-dən çox labo ra to riya və müəssisə mövcuddur.Nüvə
silahına malik olan
ölkələr bu müqaviləyə görə, öz
növbəsində, atom sila hı nın yaradılması üçün istifadə
oluna biləcək texnologiyaların və ma terialların bunlara
malik olmayan ölkələrə verməkdən imtina et mələri
barədə öhdəlik götürmüşlər. Bu sahədə hər hansı bir
alqı-satqı isə Beynəlxalq Agentliyin nəzarəti altında
həyata keçiril mə dir.
Nüvə məsələləri ilə bağlı istisna isə
yalnız dinc atom tex no lo gi yaları üçün edilmişdir.Bu gün
üçün, Nüvə Silahının Yayılma ma sı
barədə Müqavilədə
dünyanın 188 ölkəsi iştirak edir. Buraya, nü və silahına
malik olmaları barədə rəsmi şəkildə elan etmiş (1998-ci
il) Pakistan və Hindistan, nüvə silahının olmasını təsdiq
et məyən, lakin bunu inkar da etməyən sionist İsrail rejimi
və Kuba im za atmamışdır. Kuba bu Müqaviləyə imza
atmasa da, Cənubi və Mər kəzi Amerika və Qəraib dənizi
hövzəsi ərazisini nüvə silahsız
zona elan etmiş ölkələr
arasında bağlanmış beynəlxalq müqavi lə nin
iştirakçısıdır. NSYM iştirakçıları olan ölkələr arasında bir
is tis na da Şimali Koreyadır. Şimali Koreya dünyanın
yeganə öl kə si dir ki, iki dəfə bu Müqavilədən çıxmışdır.
2006-cı ildə bu ölkə, nü və silahının müvəffəqiyyətli
sınağını keçirtdi.
Nüvə Silahının Fəsadları
”Natural Resources Defense Council”
tədqiqat mərkəzinin
məlumatlarına görə, ABŞ və Rusiyanın ixtiyarında hər birinin 10 min
ədəd nüvə bombası, Böyük Britaniya və Çinin hərəsində 200 ədəd
nüvə bombası, Fransanın - 350 ədəd, Hindistanın - 40-50 ədəd,
Pakistanın - 50 ədəddən bir qədər az, İsrail rejiminin - 75-dən 200
ədədə qədər, Şimali Koreyanın isə - 15 ədəd az nüvə bom bası
vardır. Hindistanın, Pakistanın, İsrailin və Şimali Ko re ya nın nüvə
silahı ehtiyatları barədə açıq məlumatların ol ma ması səbəbindən,
bu göstəricilər çox şərtidir. Dünyada mövcud olan ura nın təqribən
95 faizi Rusiyada (böyük hissəsi) və ABŞ-da (ki çik hissəsi) saxlanılır
və istifadə olunur. Silah üçün istifadə olunan plutoniumun dünyada
mövcud olan ehtiyatları təqribən 500
ton həcmində müəyyən
edilmişdir. Bu ehtiyatın da böyük əksəriyyəti «nüvə klubuna» daxil
olan ölkələrin ixtiyarındadır. Lakin buna baxmayaraq, belə
materiallara həm də Yaponiya, Belçika və İs veç rə də malikdir.
Məsələn, be lə bir bombanın iri bir şəhərin mərkəzində partl
adılması - 20 min insanın həmin anda məhv olması və daha 120
min nəfərin son rakı bir neçə gün ərzində həlak olması de məkdir.
Və bu zaman xilasetmə işlərinin aparılmasının, dez ak ti vasiyanın,
dağıntı zibi li nin daşınmasının və s. dəyəri təqribən 50
mil yard
dollar olacaqdır. 1987-ci ilin sentyabrında, Braziliyanın Qoyani
şəhərində metal lo mu yığan bir qrup fəhlə, işləməyən və artıq tərk
edilmiş klini ka dan yüksək radiasiya mənbəyi olan bir kapsul
götürmüşdülər. On lar tərkibində 20 qram sezium-137 olan kapsulu
hissələrə par ça la mışdılar. Qoruyucu kapsulun dağılması
səbəbindən 14 nəfər yük sək dərəcəli şüalanmaya məruz qalmış
və sonradan bunların dördü dün yasını dəyişmişdi. 249
nəfər isə
ra doaktiv zəhərlənməyə mə ruz qalmışdır. Dezaktivizasiya tədbirləri
çərçivəsində 85 evi sök mək məcburiyyətində qalmışdılar. Baş
vermiş hadisənin psixoloji ef fekti isə daha dəhşətli olmuşdu. Belə
ki, bütöv bir şəhərin əhalisi bir neçə həftə ərzində praktiki olaraq
güclü vahimə içində yaşa mış dı. Hər şeydən görünür ki, atom
silahının məhdudlaşdırılması sahəsində mövcud olan beynəlxalq
durum çox mürəkkəbdir.
Nüvə Partlayışının
Göstəriciləri
Nüvə partlayışı ionlaşdırıcı şüa mənbələrinin
istifadə olunduğu müəssisələrdə qəza zamanı
və nüvə silahlarının tətbiqi zamanı baş verir. Bu
zaman güclü səs, titrəyiş hiss olunur və səmada
gözqamaşdırıcı alovlu kürə əmələ gəlir.
Dostları ilə paylaş: