Qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishiniintensivlashtirishningasosiyko‘rsatkichlari. Qishloq xo‘jaligini intensivrivojlantirish masalalarini o‘rganishda intensivlik va intensivlashtirish darajasi, intensivlashtirishning iqtisodiy samaradorligi tushunchalarinibir-birdanajratabilishlozim.
Intensivlik – bu Qishloq xo‘jaligi va uning ayrim tarmog‘inima’lumvaqtichida ishlab chiqarish vositalari bilan qaydarajadata’minlanganliginiaksettiradi.
Intensivlashtirishdarajasi - Qishloq xo‘jaligivauningayrimtarmog‘inixolisonao‘sishsur’atidarajasinio‘zidaaksettiradi. Intensivlashtirishningiqtisodiysamaradorligi - ekinmaydonibirligihamdachorvamoliboshihisobigao‘sishnio‘zidaaksettiradi.
Qishloq xo‘jaligi ni intensivrivojlantirish darajasi natura va qiymat ko‘rsatkichlari ѐrdamidaaniqlanadi. Naturalko‘rsatkichѐrdamidaxo‘jalikdagitarmoqlarvaularnibir-birlar ibilan qanchalikbog‘langanligihamdaayrimtarmoqchalarvaekinturlaribo‘yichaqanchamahsulot yetshtirilganliginianiqlashmumkin.
Qishloq xo‘jaligini intensiv rivojlantirish darajasini o‘zida aks ettiruvchi natural ko‘rsatkichlarquyidagilardaniborat:
1). Yer maydoniga to‘g‘ri keladigan energetika quvvati. Bu ko‘rsatkich har 100 gektar yer maydoniga qancha texnika vositalari, avtomashina va boshqa qishloq xo‘jalik mashinalari to‘g‘ri kelishini ko‘rsatadi;
2).Har gektar ekinzorga to‘g‘ri keladigan meneral va mahalliy o‘g‘it. Bu ko‘rsatkich yerning iqtisodiy unimdorlik darajasiga ta’sir etish ko‘lamini o‘zida ifoda etadi;
3). Yer fondida ekin maydonlari hissasini ko‘paytirish. Bu ko‘rsatkich yerdan qay darajada foydalanilayotganligini ko‘rsatadi;
4).Sug‘orilib dehqonchilik qilinadigan yerlarning umumiy yer maydoniga nisbati. Bu ko‘rsatkich tuproqning iqtisodiy unumdorligi o‘sish darajasini ifodalaydi.
Chorvachilikning intensiv rivojlanganligini aks ettiradigan ko‘rsatkichlarning asosiylari quyidagilardan iborat:
1.Har bosh qishloq xo‘jaligi hayvoniga to‘g‘ri keladigan qiymat ko‘rinishdagi jonli va buyumlashgan mehnat sarfi. Har bir bosh hayvon hisobigaq ancha ko‘p ishlab chiqarish vositalariga va bevosita mehnat xarajatlari to‘g‘ri kelsa, qoidaga muvofiq undan olinadigan mahsulot miqdori hams huncha yuqori bo‘ladi;
2. Har bosh qishloq xo‘jaligi hayvoniga to‘g‘ri keladigan ozuqa. Chorva mollarini ilmiy raqion asosida oziqlantirish ularning mahsuldorligini ortishiga olib keladi;
3.Chorvachilikni yuritish madaniyatini ko‘tarish: maxsus qulayliklarga ega bo‘lgan chorva binolarini barpo etish, ish jarayonlarini mexanizaqiyalashtirish va elektrlashtirish, sanitariya va gigiyena sharoitlarini yaxshilash va boshqarish;
