Bu h u jay ralam in g k o ‘p qismi hazm tizim i a ’zolarida, o ‘pka, buyrak, yurak va boshqa
endokrin tizim ig a kinnaydigan a ’zoiarda uchraydi. Gormon sintezlovchi hujayralam i
m axsus im unogistokim yoviy u su lla ry o rd a m id a aniqlash mumkin.
Bu h u ja y ra la m in g m odda alm ash in u v i o ‘ziga xos bo‘lib, biogen am inlam ing
o ‘tm ish d o sh la rin i karboksilsizlashtirish v a ular q oldig‘idan peptid gorm onlam i
sintezlash q o b iliy atig a ega. Bu h u ja y ra lar A P U D tizimni tashkil qiladi.
A p u d o tsitlarsin tezlay d ig a n g o rm o n la rju d a k o ‘p. U lar serotonin v a m elatonin,
k atex o la m in la r va gistam in, gastrin, s e k re tin , m otilin va boshqa m od d alam i ishlab
chiqaradi.
B u b o ra d a h az m tizim ining faolligi y u q o ri, undagi apudotsitlar 2 0 xil gorm on
ishlab chiqaradi. B u gormonlar asosan ingichka ichak shilliq pardasidagi hujayralarda
sin tezian ad i, sh u tufayli ulam i m axsus b ir guruhga - enterin tizim i gorm onlari
gu ruhiga b irla sh tirad iiar. U lam i y an a g astrointestinal gorm onlari d eb atashadi, bu
g o rm o n la ri se k re tin , x o le sisto k in in -p an k reo z im in , gastrin, b em bezin, m otilin,
so m a to sta tin , enk efalin va b o sh q a la r k ira d i. U lardan eng m uhim lari xususida
to ‘xtalib o ‘tam ¡z. Sekretin birinchi k a s h fe tilg a n gastrointestinal gorm on. Sekretinni
o ‘n ikki b a rm o q li ichakning shilliq p ard a sid ag i maxsus hujayralar sintezlaydi.
M olekulasi 2 7 am inokislota qo!dig‘idan ta sh k il topgan.
M o le k u la r m assasi 3035. S ekretin t a ’s irid a m e’da osti bezidan sh ira ajralishi
keskin k o ‘p ayadi, shira tarkibidagi bikarbonatlarortadi. Bundan tashqari, bu gormon
o ‘t-safro v a in g ic h k a ichak shirasi bilan su v ham da tuzlar ajralishini k o ‘paytiradi.
S ekretin t a ’s irid a oshqozon bezlarida ferm en tlar ajralishi k o ‘paysa, ayni vaqtda
xlorid k is lo ta sekretsiyasi to ‘xtaydi. U h a z m tizim i a ’zolarining silliq m uskullarini
ham torm ozlaydi.
Yüklə
Dostları ilə paylaş: