so‘rib oluvchi apparallar ham yaratilgan. Maxsus apparatlar boMmaganda tez tibbiy
yordam berish uchun eng oddiy usul - ogMzdan og‘izga havo yuborish usulini
tatbiq etish mumkin.
Sun’iy nafas oldirishni ikkinchi usuli - ko‘krak qafasini q o ‘! bilan ritmik
kengaytirish va qisishning turli usullari. Ko‘krak qafasini qisish tolxtatilgandan
so‘ng, ko‘krak qafasi sust ravishda kengayadi va o ‘pkaga havo kiradi. Uzoq nafas
oldirish uchun esa «temir o'pka» nomli maxsus apparat q o ' llaniladi. Buning uchun
odam maxsus yotgan holdajoylashtiriladi. Kameraning oldingi qismida bosh, bo'yin
uchun teshik va maxsus yoqa bor. Y oqa kameraning germ etikligini ta ’minlaydi.
Odam boshi kameradan tashqarida bo'lib, kompressor yordam ida yuqori va past
bosim hosil qilib turadi. Kamerada bosim pasayganda atmosfera havosi nafas yoMlari
orqali o ‘pkaga kiradi va ko'krak qafasini kengaytiradi. K am erada bosim ortganda
esa ko‘krak qafasi qisilib, o‘pkadan havo chiqadi.
Sun’iy nafas oldirishning uchinchi usuli - diafragmal nervni ta’sirlash natijasida
diafragma qisqarishini ta ’minlash. Bu usul nisbatan kam qoMlanilmoqda.
IX
H A Z M F IZ IO L O G IY A S I
Tirik organ izm yashashi uchun energetik va plastik m oddalam i iste’mol qilishi
zarurdir.
Yuqori darajada rivojlangan hayvonlar organizm i, o 'sim liklardan o ‘zida
anorganik moddalardan organik moddalam i sintezlay olm asligi bilan farqlanadi.
Shuning uchun ham bunday m oddalar hayvonlar organizm iga tashqaridan tushishi
zarur. Bundan tashqari, odamlar va yuqori rivojlangan hayvonlar organizmida oqsil,
yog* va karbonsuvlar m a’Ium b ir fizik va kim yoviy ish lo v d an s o fcnggina
assim ilyatsiya qilinadi. Mana shunday ishlovdan o ‘tk azish hazm tiztmining
vazifasiga kiradi.
Dostları ilə paylaş: