w - w
-------100%
w
32-125
n
sm
= 1 0 .8 3 5 /« .
Hisoblashda d=l 1 sm =110 mm deb qabul qilamiz. U holda
32
'
130,5
— snr =95.0snr
4
2. 7.22-rasm, b da ko‘rsatilgan kesim uchun
H isoblashda b = 6 sm = 60mm deb qabul qilamiz. U holda
2
-
,
1 4 4 -1 2 5
И' = —
6
's m ’ = ]4 4 s m J
S , = -------------100% = +13.2% ;
A
=
6
- 12sm ‘ = 72sm"
3
144
3. 7.22-rasm d da ko‘rsatilgan kesim uchun
JF = ^ - ^ = - 6 3 > 1 2 5 sm 3;
6 > ^ 3 7 5 s m = 7 ,21 sm
6
3
Hisoblashda b =7.5 sm =75 mm deb qabul qilamiz. U holda
1
125-140 5
^ = - 7 . 5 , sm’ = 140,5smj ;
8
=
-1 0 0 % = -] 1% /*= 7,5-l5snr = 112,5sm2
3
140,5
4. Q o‘shtavr shaklidagi kesimni ko‘rib o ‘tamiz (7.22-rasm, e). 18-raqamli
(nom erli) q o ‘shtavr qabul qilamiz:
1ЛГ
1
л
W = Wz =
143sm J;
8
= -— ^ — ^-100% = -1 2 .6 % ;
A = 2 3 ,4 sm 2
143
5. 7.22-rasm , f da k o ‘rsatilgan kesim uchun 50 va 55 raqamli
qo ‘shtavrlar to‘g‘ri keladi. Bularning birinchisida kuchlanish biroz (1,6%)
ortib ketadi, ikkinchisi ortiqcha (16.7%) m ustahkam likka ega boMadi. 50
raqamli q o ‘shtavrni qabul qilamiz:
1 2 5 -1 2 3
W = Wz =
123sm 3;<5 = -------------100% = 1.6%; ^ = 100sm2
”
123
6. Ikkita qo‘shtavrdan tashkil topgan kesimga (7.22-rasm, e)
14-raqamli qo‘shtavr to‘g‘ri keladi. Bunga tegishli qiymatlar:
W
=
2Wz
= 2 • 81,7sm3 = 163,4 snr’;
8.
=
{
00% = -23.5% ;
163,4
A
= 2 - 1 7 .4 s n r = 3 4 ,8 sm 2
7. 7.22-rasm , i da ko‘rsatilgan kesim ning neytral chizigM har bir
qo‘shtavming neytral chizigM bilan ustma-ust tushmaydi (bu kesimning neytral
chizigM qo'shtavrlaming tutashgan yeridan o ‘tadi). Shuning uchun umumiy
kesimning qarshilik momenti ikki qo‘shtavr qarshilik momentlari Wz ning
oddiy yigMndisidan iborat boMmay, inersiya momenti orqali alohida topiladi:
Bu yerda h,, A,, Jz va Wz bitta qo'shtavm ing balandligi, yuzi, inersiya
momenti va qarshilik momentlari.
12-raqamli qo‘shtavmi tanlaymiz, bundan kichigi mustahkam lik tala-
biga javob bermaydi. Shunday qilib,
= 1 2 5 -1 4 6 16 100% = _ 14 ?0
,4 = 2 - 1 4 ,7 sm 2 = 2 9 ,4 s n r
146,6
8.
Ikkita teng yonli burchaklikdan tashkil topgan (7.22-rasm, k) kes
imning qarshilik momenti har ikkala burchaklikning qarshilik momentlari
yig ‘indisiga teng boMadi. Biroq sortament jadvalida burchakliklar uchun
qarshilik momentini quyidagi formuladan aniqlaymiz:
W
= 2 ———
b - Z o ’
Bu yerda
Jz, b, Z 0
- inersiya momenti, tokchaning kengligi, ogMrlik
markazidan tokchaning tashqi qirrasigacha boMgan masofa.
Kerakli burchaklikni birdaniga aniqlash qiyin. Shu boisdan ikki vari-
antni ko ‘rib o ‘tamiz:
a) 140 x 140 x 12 oMchamli burchaklik uchun
W =
2 - — - = 119,3 sm 3;
1 4 - 3 ,9
b) 160 x 160 xlO oMchamli burchaklik uchun
W = 2
774
sm 3 = 132sm 3
1 6 - 4 ,3
Keyingi variant m ustahkamlik nuqtayi nazaridan maqbul hisoblanadi.
Bu hoi uchun
W
= 132sm 3;
S
= 125
100% = 5.3% ; ^ = 2 -3 1 ,4 s m 2 = 6 2 ,8 s m 3
132
Shunday qilib, barcha kesimlarning oMchamlari aniqlandi, y a’ni talab
178
etilgan kesim lar tanlandi. Har xil kesimlarda har xil miqdorda m ustahkam
lik zaxirasi mavjud ekanligini ko‘rdik, bu esa ortiqcha m aterial sarflangan-
ligini anglatadi.
Taqqoslash m aqsadida hisob natijalari 7.1-jadvalga jam langan. Tanlan-
gan kesimlardan qaysi biri maqbulroq
ekanligini shu jadval orqali bilsa
bo ‘ladi. Jadvalning oxirgi ustunida nisbiy ogMrlik berilgan boMib, tanlan-
gan kesim qo‘shtavrga (7.22-rasm, e) nisbatan necha marta ogMr ekanligini
bildiradi. Q o‘shtavrning vazni boshqalaridan yengil boMganligi uchun uni
birlik sifatida qabul qilingan.
7.1-jadval.
5> Yüklə Dostları ilə paylaş: |