O zbek iston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxs*js ta’lim vazirligi o rta m a X su s, kasb-hunar ta’lim I markazi

Tekshirish uchurt savollar
1. D iq q a t d e g a n d a q a n d a y psixologik h o la t tu s h u n i l a d i ?
2. D iq q a t in so n fao liv atid a q a n d a y o ‘rin ega lla y d i?
3. D i q q a t n i n g qaysi tu rla ri m a v ju d va u la rn i n g o ' z i g a xosligi 
n im a d a ?
4. D i q q a t n i n g sifatlarin i ta v sifla b berin g.
5. D iq q a t n i t a 'l i m j a r a y o n i d a riv ojlantirish m u m k i n m i ?

---

X O T I M A
P s i x o l o g i y a fa n i n i m a n i o ‘r g a n a d i v a u n i n g ta r k ib la r i 
t u z i l i s h i y u z a s i d a n k a s b - h u n a r k o l l e j i o ‘q u v c h i l a r i n i
m u a y y a n b i l i m l a r b i l a n q u r o l l a n t i r i s h , b u t o kg ‘r id a m u l o -
h a z a y u r i t i s h t u g a l l a n d i , d e g a n m a ’n o a n g l a t m a y d i .
P s i x o l o g i y a f a n i n i n g v u j u d g a k e lis h i, u n i n g t a d q i q o t
m e t o d l a r i , s o h a l a r i , o n g v a f a o l i y a t n i n g p s ix o lo g ik tavsifi 
h a q i d a g i m a ’l u m o t l a r b i l a n q a n o a t q i l m a s d a n , b a lk i b u
b o r a d a y a n g i i z l a n i s h l a r n i d a v o m e ttir is h , m u s t a q i l b ilim
o l i s h g a i n t i l i s h s h a x s i y h a m d a j i s m o n i y y e t u k l i k n i t a ’- 
m i n l a y d i . K a s b i y m a h o r a t , k a s b i y t a y y o r g a r i i k , k a s b i y
m o s l a s h i s h p s i x o l o g i k b i l i m l a r n i n g y a n g i q i r r a l a r i b i l a n
t a n i s h i s h n i t a q o z o e t a d i . A y n i q s a , k a s b p s ix o lo g iy a s i, k asb
m o t i v a t s i y a s i , p r o f e s s i o g r a m m a , p s i x o g r a m m a , e r g o n o m i k a
( m e h n a t a s o s la ri) s o h a l a r i d a n m u a y y a n b i l i m l a r n i o ‘z l a s h -
t i r i s h , k a s b e g a s i n i n g i c h k i i m k o n i y a t l a r i n i r o ‘y o b g a
c h i q a r i s h g a x i z m a t q ila d i.
K a s b t a n l a s h m o t i v l a r i ( u n i n g ich k i t u r t k i l a r i ) y u z a ­
s i d a n y a n g i m a ’l u m o t l a r g a e g a boM ish k a s b i y m a h o r a t
s i r l a r i n i e g a lla s h m u d d a t i n i q is q a r tir a d i. K a s b i y l a y o q a t , 
k a s b g a y a r o q l i l i k h a q i d a p s i x o l o g i k b i l i m l a r b o ‘l g ‘u si 
m u t a x a s s i s n i ix tiso s b i l i m d o n i d e g a n y u k s a k n o m b ila n
u l u g ‘Ia y d i. K a s b g a o i d t e s t l a r , k a s b iy m a l a k a g a t a a llu q li 
t r e n i n g l a r ( m a x s u s m a s h q l a r ) k a s b iy n u q s o n l a r n i b a r t a r a f
e t i s h u c h u n x i z m a t q i l a d i .
S h a x s t o ‘g ‘r i s i d a g i m a ’l u m o t l a r , u n í s h a k l l a n t i r i s h
b o s q i c h l a r i , o ‘r g a n i s h t e s t l a r i , u n g a a l o q a d o r p s i x o lo g ik
m a t e r i a l l a r , f a z i l a t l a r n i e g a l l a s h yoM lari, n u q s o n l a r n i n g
o l d i n i o l i s h i m k o n i y a t l a r i m u s t a q i l i z l a n i s h n i n g m a h s u l i
s i f a t i d a a l o h i d a a h a m i y a t k a s b e ta d i. B u b o r a d a s h a x s n i n g
q i z i q i s h i , e ’t i q o d i , e h t i y o j i d u n y o q a r a s h i , q o b i l i y a t i g a
3 4 6

---

y a r a s h a y a n g i b i l i m l a m i o ' z l a s h t i r i s h i k a s b - h u n a r k o l l e j i
o ‘q u v c h i s i n i m u s t a q i l f i k r l a s h sa ri y e ta k la y d i.
D i q q a t m e h n a t , o ' q i s h f a o l i y a t i d a m u h i m o ' r i n e g a l -
l a y d i , x u d d i s h u b o i s u n i n g s i f a t l a r i ( k u c h i , k o M a m i ,
k o ‘c h i s h i , b a rq a ro rlig i va h o k a z o ) y u z a s i d a n m a s h q q i l i s h — 
o ‘z l a s h t i r i s h s a m a r a d o r l i k n i k e s k i n o s h ir a d i.
I d r o k , x o tira , t a f a k k u r , x a y o l n u t q t o ‘g ‘r i s i d a t a s a v v u r
d o i r a s i n i k e n g a y tir is h — o ‘q u v c h i l a r d a bilish q o b i l i y a t l a r i n i
r i v o j l a n t i r a d i , m u a m m o l i , n o s t a n d a r t m a s a l a l a r n i y e c h i s h
i m k o n i y a t l a r i n i t u g ‘d ira d i.
S h a x s n i n g h i s s i y - i r o d a v i y j i h a t l a r i n i b a r q a r o r l a s h t i r i s h
v a t a n p a r v a r l i k , fidoyilik y u k s a k t u y g ‘u l a r i n i , q a t ’i y a t l i l i k ,
s a b r - t o q a t l i l i k x islatlarin i y u k s a l t i r a d i .
S h a x s n i o ‘zin i o ‘zi t a k o m i l l a s h t i r i s h i g a o ‘r g a t i s h o ‘q u v -
c h i n i n g ichki ru h iy z a x ira la rin i r o ‘y o b g a c h iq a r is h ig a y o r d a m
b c r a d i. I n s o n o ‘zini o ‘zi b o s h q a r i s h g a ega b o 'ls a , k e y i n c h a l i k ,
u j a m o a , h a t t o k o r x o n a n i h a m b o s h q a r i s h s a l o h i y a t i g a
e r i s h a d i .
P s i x o l o g i k b i l i m l a r s h a x s n i n o x u s h k e c h i n m a l a r d a n
s a q l a y d i , u n i e z g u n i y a t l a r n i a m a l g a o s h i r i s h g a s a f a r b a r
e t a d i , i j o d i y i z l a n i s h l a r , m u s t a q i l f ik r l a s h t u f a y l i s h a x s
t u b m a ’n o d a g i b a r k a m o l a v l o d g a a y l a n a d i . 0 ‘y l a y m i z k i ,
p s i x o l o g i k b i l i m l a r b i l a n t a n i s h i s h t a b i a t g a , j a m i y a t g a ,
f u q a r o l a r g a n i s b a t a n o ‘z g a c h a iliq m u n o s a b a t n i v u j u d g a
k e l t i r a d i , a s a b i n g i z n i t i n c h l a n t i r a d i . E g a l l a n g a n b i l i m l a r
o ‘q u v c h i l a r n i o ‘zin i o ‘zi b a h o l a s h g a , o ‘z in i o ‘zi n a z o r a t
q ilish va b o s h q a r i s h g a , o ‘z i n i o lzi t a r b i y a l a s h g a o ‘r g a t a d i .
M u s t a q i l fik rla s h , i n s o n n i t a n q i d i y m u n o s a b a t v o s i t a l a r i
b i l a n q u r o l l a n t i r a d i , m a q s a d g a m u v o f i q x a t t i - h a r a k a t l a r n i
a m a l g a o s h ir is h y o fcl - y o ‘r i q l a r i b i l a n t a ' m i n l a y d i .

---

M UNDARIJA
M u q a d d i m a ....................................................................................................
3
B i r i n c h i b o 4 i m
P SIX O L O G IY A G A K I R I S H .................................................................... 6
I b o b