tirish u ch u n x iz m a t qilib kelgan. T em p eram en t (lotin ch a „ temperamentum “ degan so'zdan olin g a n bo* lib, buning m a 'n o si ,,aralashm atf) degan tu s h u n c h a n i a n g la ta d i. T em p eram en t to'g'risidagi dastlabki ta’lim otn i yunon olim i G ippokrat (eram izd an oldingi 4 6 0 — 356-yillarda yasha- gan) yaratgan b o ‘lib, uning tipologiyasi to hozirgi davrga- cha qoMlanilib kelinm oqda, Q adim gi y u n o n olim i G ippokrat ta ’Iim otiga binoan, insonlarning tem p eram en t xususiyatlari o ‘zaro bir-biridan ta fo v u tla n ib , u larn in g tana a ’zolarid agi su yuqliklarning turlicha nisbatda joylashuviga b o g liq ekanligi aytiladi. G ip - pokratning ta'b irich a, inson tanasida t o ‘rt xil suyuqlik (xilt) m avjud b o i i b , ular o ‘t yoki safro (y u n o n c h a — chole), qon (lo tin c h a — sanduis yoki sanduinis ), qora o ‘t (yu n on - cha — metas „q a ra “, chole ,p ‘t “), b a lg‘am (yu n on ch a — „ phledma“) kabilardan iboratdir. U n in g m ulohazasicha: 1) o ‘tn in g xu su siy a ti—quruqlikdir, u n in g vazifasi— tana a ’zolarid a q u ru q lik n i saqlab turish yok i badanni quruq tutishdir; 2) q o n n in g xususiyati— issiqlikdir, uning vazifasi tanani isitib turishdir; 3) qora ow n ing xususiyati— nam lik- dir, u nin g v a zifa si— badanning nam ligini saqlab turishdir; 4) b a lg ‘a m n in g (sh ilim sh iq m o d d a n in g ) x u s u s iy a ti— sovuqlikdir, uning vazifasi— badanni sovitib turishdan iboratdir. G ippokratning ta’Iimotiga ko‘ra , h arb ir insonda shu to‘rt xil suyuqlik mavjud b o iib , uning bittasi ustuvorlik kasb eta-
