aksincha, sh u n ch a kam ifodalanishi kuzatiladi: 1) insonda shartli refleks shakllangan bo*lsa-da, lekin u te z s o ‘na bosh- lasa; 2) tashqi q o ‘z g kovchi shartli refleksda kuchli torm oz- lanishni vujudga keltirsa; 3) shaxs k u ch siz q o ‘z g ‘ovchilarga kuchli q o (zg ‘ovch ilar singari shiddat bilan reaksiya qaytarsa; 4) od am k uchsiz q o ‘zg‘alish jarayoni bilan u y g ‘unlashgan x u su siyatlarn i a n iq la sa ; 5) in s o n d a k u c h li e m o ts io n a l q o ‘zg ‘alishi ham d a diqqatning chalgMshi yu zaga keladi. Yuqorida ta’kidlab o'tilganidek, LP. Pavlov ta'lim otida te m p e r a m e n tn in g p sixologik ta'siri n erv siste m a sin in g barcha xususiyatlari bilan aloqadorligi yo k i uning tipiga tegishli ekanligi tushuntiriladi. Shu b o is tem p eram en tn in g u yoki bu xususiyati nerv sistem asin ing birorta xislati bilan e m a s, balki xu su siyatlarn in g tu rk u m la ri b ilan aloqaga kirishadi. B uning ta ’sirida, nerv sistem asi xususiyatlarining
m iqdoriy m unosabatlarida tem peram ent xususiyatlari ham sifat o ‘zgarish in i yasaydi. Y ig ir m a n c h i a srn in g 6 0 — 7 0 -y illa r id a ushb u so h a b o ‘y ic h a o lib b orilg a n ta d q iq o tla rn in g k o 'r sa tish ic h a , tem p era m en tn in g psixologik tavsifi bilan I.P. Pavlovning tiplari o ‘rtasida o kxshashlik aloqalari mavjudligiga hech q and ay sh u b h a y o ‘qdir. T em p era m en tg a taalluqli nerv sistem asin in g tiplari ham insonga, ham hayvonlarga te - gishli b o ‘lib, ular u m u m iy tiplar d eb nom lanad i. B ino- b arin, te m p e r a m e n tn in g fizio lo g ik a s o s i—bu nerv s is