Odam genetikasi

geterozigota
organizmlar deyiladi.
3.3. 
Tahliliy chatishtirish. 
Agar ota yoki onadagi dominant belgi 
to liq holda avloddan-avlodga berilsa, duragaylaming gomozigota 
va geterozigota formalari fenotip jihatdan o ‘xshash bolganliklari sa- 
babli ulami bir-biridan farqlash qiyin. Bulaming genetik jihatdan har 
xil ekanligini kelgusi avlodda bilish mumkin. Odatda gomozigota va 
geterozigotaning genetik jihatdan farqini bilish uchun fenotip jihatdan 
o ‘xshash b o ig a n duragaylaming har birini retsessiv belgiga ega ota 
yoki ona bilan takroriy chatishtiriladi. Agar shunday chatishtirishdan 
hosil b o ig a n avlodlar o ‘rganilayotgan belgi bo‘yicha o ‘zaro o‘xshash, 
y a ’ni bir xil b o isa , chatishtirish uchun olingan dominant belgili orga­
nizm gomozigota, har xil b o isa , geterozigota hisoblanadi.
58

---

Tahliliy chatishtirishni odamlar nikohida ko ‘rib chiqaylik.
K o‘pchilik odamlarda panjalar normal uzunlikda, ayrimlarda esa 
qisqa b o ia d i. Barmoqlaming qisqaligi 
braxidaktiliya
deb nomlanadi. 
Bu belgi dominant, barmoqlaming normal uzunlikda b o iish i retses­
siv belgi hisoblanadi. Braxidaktiliyali odamlaming gomozigota yoki 
geterozigota ekanligi oiladagi farzandlaming barmoq uzunligiga qa­
rab aniqlanadi.
M asalan, ikkita branxilidaktiliyali yigit ikkita barmoq uzunligi 
normal qizga uylandi deb faraz qilaylik, agar birinchi oilaning bar- 
cha farzandlarining barmoqlari qisqa-branxidaktiliya b o isa , demak, 
yigit gomozigota hisoblanadi. Uni genetik simvollar yordamida ifo- 
dalaymiz.
fen
brxd
bnu
p
gen
W
x w
gam
V
V
fen
brxd
F,
gen
Vv
Ikkinchi oilada bolalaming 50% qisqa barmoqli, 50% normal bar­
moq uzunligiga ega b o isa , bu erkak geterozigota hisoblanadi.
fen
brxd
bnu
P
gen
Vv
vv
gam
V 
v