nadilar: 1) jismoniy nuqsoni bor bolalar; 2) aqliy nuqsoni bor bolalar. Jismoniy nuqsoni bor bolalarga - ko'rish, eshitish, nutq a’zolari, harakat tizimi rivojlanishida buzilishi bor bo‘lgan bolalar kiradi. Perinatal patologiya, ya’ni, kichik yoshli bolalarda uchraydigan kasallik belgilari bolalar nogironli- gining asosiy omillaridan biri bo‘libgina qolmay, balki u bolaning umumta’lim maktablarida tahsil olishi uchun bir necha qiyinchiliklarga kuzatiladikim, bu holatlar uning kela- jakdagi ijtimoiylashuv jarayoniga salbiy ta’sir ko‘rsatmay qolmaydi, albatta. Moskva shahridagi aqliy rivojlanishi va eshitishda nuq soni bo‘lgan bolalar tahsil oladigan maktab-intematlaridagi tajriba guruhlarida hamda maktabgacha ta’lim-tarbiya labo- ratoriya qoshida ochilgan «Ota-onalar universiteti»da ko‘p- lab tadqiqotlar o‘tkazilgan. Tadqiqotda oila sharoitida tar- biyalanayotgan maktabgacha yoshda bo‘lgan (3-7 yoshli) yengil formadagi aqli zaif bolalar olingan. «Ota-onalar uni- versiteti» maktabgacha ta’lim-tarbiya laboratoriya qoshida 1994-yildan beri rivojlanishida nuqsoni bor bolalar muam- molari, alohida yordamga muhtoj bo‘lgan bolalami tarbiya lash va ta’lim berish maqsadida faoliyat ko'rsatib kelmoqda. «Ota-onalar universiteti»ga ota-onalar ilk marotaba murojaat etib, ular farzandlariga korreksion-pedagogik yordam ko'rsa- tish maqsadida kelishgan. Bu bolalar aqli rivojlanishida nuq soni borligi sababli Moskva shahri va viloyatlardagi biror bir 369
maktabgacha ta’lim muassasiga qabul qilinmagan. «Ota- onalar universiteti»ning tahliliy ma’lumotlariga ko‘ra, oilada
