Oilaning asosiy funksiyalari Oila klassifikatsiyasi Oilaning rollari



Yüklə 32,56 Kb.
səhifə4/8
tarix08.06.2023
ölçüsü32,56 Kb.
#126945
1   2   3   4   5   6   7   8
Oila va uning asosiy funksiyalari

OILANING TARBIYAVIY VAZIFASI
Oilaning muhim ahamiyatga ega bo‘lgan yana bir vazifasi tarbiyalashdir. Bolalarning aqliy, jismoniy, axloqiy, estetik tar-biyasiga oilada asos solinadi. Oila inson deb ataluvchi binoni faqat poydevorini qo‘yish bilan cheklanmasdan, balki uning so‘nggi g‘ishti qo‘yilguncha javobgardir. Ota-ona — san’atkor, bola — san’at asari, tarbiya jarayoni esa san’atning o‘zidir.
Mustaqillikka erishganimizdan so‘ng milliy qadriyatlarimizning tiklanishi va xalqimiz azaldan saqlab kelayotgan milliy urf-odatlarimiz, an’analarimiz (bola tarbiyasida ota-onadan tashqari, buvi-buva, qarindosh-urug‘, mahallaning ham ta’siri) bu borada katta ahamiyatga ega. Lekin ba’zan oilaning tarbiyaviy vazifasining susayishi va targ‘ibot-tashviqot ishlarining kamligi natijasida oila a’zolari xulqida yomon odatlarning (ichish, chekish, narkomaniya, turli diniy oqimlar ta’siriga berilish, ma’naviy buzuqlik yo‘liga kirish) paydo bo‘lishi tashvishlanarli hollardan biridir. Jamiyatning komil fuqarosini shakllantirish, tarbiyalash hozirgi zamon oilasining mazkur vazifasi darajasiga kiradi.
Chunki shaxsning ijtimoiylashuvi dastavval oilada amalga oshadi. Oiladagi tarbiya orqali shaxsga ma’lum bir siyosiy-g‘oyaviy dunyoqarash, axloqiy me’yorlar va xulq namunalari, jismoniy sifatlar singdiriladi. Xalqimizda «qush uyasida ko‘rganini qiladi» deb bejiz aytilmagan. Oilada amalga oshadi-gan ijtimoiylashuv jarayoni natijasida shaxs ijtimoiy me’yorlar va qadriyatlarni o‘zlashtiradi, ijtimoiy hayotga kirib boradi.
OILANING KOMMUNIKATIV VAZIFASI
Oilaning kommunikativ vazifasi oila a’zolarining o‘zaro muloqot va o‘zaro tushunishga bo‘lgan ehtiyojini qondirishga xizmat qiladi. Psixologik tadqiqotlarda ta’kidlanishicha, turli ij-timoiy yo‘nalganlik, ustanovkalar, hissiy madaniyat, odamning axloqiy, ma’naviy va psixologik salomatligi — oiladagi o‘zaro, ichki muloqot xarakteri, oiladagi katta a’zolarning muloqotda psixologik ustanovkalarni namoyon qilishlari, oiladagi axloqiy-psixologik iqlimga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liqdir.
Insoniyat taraqqiyotining hozirgi bosqichida fan-texnika taraqqiyotining yuksalib, odamlarning kundalik hayotining ur-banizatsiyalashuvining (radio, televideniye, video, kompyuter va boshqalar) ortib borishi, oilalarning tobora nuklearlashib borayotganligi bilan oilaning kommunikativ vazifasining aha-miyati, oila a’zolarining bir-birlari bilan «odamlarcha» suhbat-lashib olishning ahamiyati tobora ortib bormoqda. Bu o‘rinda o‘zbek oilasining o‘ziga xos xususiyati: ko‘p avlodlilik, ko‘p farzandlilik kabilar bunday oilalar a’zolari o‘rtasida o‘zaro mu-loqot to‘laroq amalga oshishiga asos bo‘ladi, ularning o‘zaro muloqotga bo‘lgan ehtiyojlarini qondirishda muhim rol o‘ynay-di. Biroq so‘nggi yillarda ba’zi oilalarda ota-onalar va bolalar o‘rtasida muloqotning kamligi, bir-biriga e’tiborning pasayishi, oila a’zolari o‘rtasida fikr erkinligining cheklanganligi (ayniqsa qishloq oilalarida), holatlari ham mavjud, hatto oiladagi o‘zaro munosabatlarning yomonlashuvi natijasida oila a’zolarining ayrimlarida stress (asabiy tanglik), suitsid (o‘z joniga qasd qi-lish) kabi noxush holatlarning kelib chiqishi ham kuzatilmoq-da. Bunday noxushliklarning oldini olish uchun eng avvalo oila a’zolari o‘rtasida oshkora, yaqin, o‘zaro tushunishli, ishonchli muloqotning amalga oshishi uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish, lozim bo‘lsa, bu borada, yoshlarga tegishli bilimlarni berish aholi uchun psixologik maslahatxonalar faoliyatini yo‘lga qo‘yish, treninglar tashkil etish, «Ishonch telefonlari», «Qalb markazlari» kabilarni tashkil etib, ular faoliyatini takomillashtirish lozim.

Yüklə 32,56 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin