O`lch varaq Hujjat № imzo sana "FrontPage" web-muharriri bo’yicha o’rgatuvchi dastur yaratish bet Bajardi



Yüklə 1,18 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/41
tarix11.05.2023
ölçüsü1,18 Mb.
#111796
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   41
frontpage web-muharriri boyicha orgatuvchi dastur yaratish

Simvollar va ularni o’rnatish. 
Simvollar, ba`zan maxsus simvollar deb ham ataladi, asosiy kodlar jadvali 
ASCII da joylashmagan. hammamiz bilamizki, bazali jadval ASCII – dunyoda keng 
tarqalgan simvollarni kodlashtirish sistemasidir. Biroq unga ko’pgina muhim 
simvollar kiritilmagan: ba`zi evropa tillarining maxsus harflari, mualliflik huquqi 
belgisi, savdo markasi belgisi va boshqalar. Frontpage da siz ushbu maxsus 
simvollardan ko’pchiligini qo’llashingiz mumkin. Buning uchun quyidagi amallarni 
bajaring: 
1. Simvol joylashtirilishi kerak bo’lgan joyga kursorni o’rnating. 
2. Insert (Vstavka) menyusidan Symbol (Simvol) punktini tanlang. 
Tanlovdan so’ng 6 rasmda ko’rsatilgan Symbol muloqot oynasi paydo 
bo’ladi. 


o`lch varaq 
Hujjat № 
imzo 
sana 
“FrontPage” web-muharriri bo’yicha o’rgatuvchi dastur 
yaratish
bet 
Bajardi 
Bozorova D. 
13 
Rahbar 
Sariyev R.B. 
3. Simvolni tanlang va Insert tugmasini bosing. Frontpage simvolni 
sahifaga joylashtiradi, lekin muloqot oynasini yopmaydi, chunki ushbu 
amalni takrorlab kerakli miqdordagi simvollarni o’rnatishga imkon 
beradi. 
4. Ishni tugatish uchun Close (Yopish) tugmasini bosing. 
6-rasm. Symbol muloqot oynasi. 
Ro’yxatlar va ularni yaratish usullari. 
Sahifalarga ma`lumotlarni joylashtirayotganda, yodda tuting, ba`zan materialni 
abzatclarda emas, balki ro’yxat ko’rinishida ifodalash qulaydir. Ro’yxatlar uzun 
abzatclarga qaraganda osonroq o’qiladi, shuning uchun ro’yxatlarni me`yorida 
qo’llash sahifani qabul qilishni yaxshilaydi; biroq, ulardan haddan tashqari ko’p 
qo’llash ham yaramaydi, bu sahifalarni zerikarli qilishi mumkin. 
Barcha tipdagi ro’yxatlarning aniq ko’rinishi sahifalarni ko’rish uchun 
ishlatiladigan brauzer tomonidan aniqlanadi. Hozir biz har bir tipga qisqacha 
tushuncha berib o’tamiz; ularning barchasi formatlash panelidagi stillarning 
ochiladigan ro’yxatida mavjud: 
- Bulleted List (Markerlangan ro’yxat). Bunday ro’yxat elementlari markerlar 
bilan ta`minlangan. Markerlangan ro’yxatlar odatda ma`lumotning aniq ketma-
ketlikka ega bo’lmagan mantiqan bir-biriga bog’liq birliklarini sanashda ishlatiladi. 
- Directory List (Ko’rsatkich). Markerlangan ro’yxatlarning boshqa formati. 
Ba`zi brauzerlar uni raqamlangan ro’yxatga qaraganda sal boshqacha qabul qiladi; 
Odatda bunday ro’yxatlar ro’yxat punktlari juda qisqa bo’lgan hollarda qo’llaniladi. 
- Menu List (Menyu). Markerlangan ro’yxatlarning ko’pgina brauzerlar 
tomonidan qo’llab quvvatlanadigan turi. 


o`lch varaq 
Hujjat № 
imzo 
sana 
“FrontPage” web-muharriri bo’yicha o’rgatuvchi dastur 
yaratish
bet 
Bajardi 
Bozorova D. 
14 
Rahbar 
Sariyev R.B. 
- Numbered List (Raqamlangan ro’yxat). Ushbu ro’yxat tartibga solingan 
punktlar ketma-ketligini ifodalaydi. Odatda ular 1 raqamidan boshlab raqamlanadi. 
Raqamlangan ro’yxatlar, masalan, harakatlar ketma-ketligini yozishda ideal vositadir. 
1. Sahifani Muharrirda ochib, ro’yxat boshlanishi kerak bo’lgan joyga 
kursorni o’rnating; uni abzatcning boshiga, o’rtasiga va hatto oxiriga ham 
joylashtirish mumkin. Agar kursor turgan satrda biror xil matn mavjud 
bo’lsa, unda Frontpage ushbu abzatcni ro’yxatning birinchi punkti qilib 
belgilaydi. Agar yangi ro’yxat boshlamoqchi bo’lsangiz, unda kursorni 
bo’sh satrga joylashtiring. 
2. Stillarning ochiladigan ro’yxatidan Numbered List optciyasini tanlang. 
Frontpage yangi ro’yxatning birinchi satrini 1 raqami bilan belgilaydi. 
Ro’yxatning birinchi punktiga matn kiriting. 
3. Birinchi punktga matn kiritib bo’lgach, tugmasini bosing. 
Muharrir yangi satrga keyingi raqamni qo’yadi, shundan so’ng matn 
kiritishingiz mumkin. (Ushbu jarayonni ro’yxat tugaguncha davom 
ettiring). 
4. Ro’yxat kiritishni tugallagandan keyin + tugmalar 
birlashmasini bosing. Frontpage Muharriri ro’yxatning ostidan yangi satr 
boshlaydi va kursorni uning boshiga joylashtiradi. 
Faraz qilaylik, siz sahifadagi bir necha satrlarni ro’yxatga aylantirmoqchisiz. 
Buning uchun matnning barcha elementlarini beligilang va Format menyusidan 
Bullets and Numbering (Markerlar va Numeratsiya) punktini tanlang. Ekranda 7 
rasmda ko’rsatilgan muloqot oynasini paydo bo’ladi.


o`lch varaq 
Hujjat № 
imzo 
sana 
“FrontPage” web-muharriri bo’yicha o’rgatuvchi dastur 
yaratish
bet 
Bajardi 
Bozorova D. 
15 
Rahbar 
Sariyev R.B. 
7-rasm. Bullets and Numbering muloqot oynasi. 
Bullets and Numbering muloqot oynasi uch ilovadan tashkil topgan. Birinchi 
ilova yordamida marker ko’rinishini aniqlashingiz mumkin. Frontpage odatda ushbu 
sahifa uchun qo’llayotgan markeringizni taklif qiladi. Lekin siz Browse tugmasi 
yordamida boshqa tasvirni ham ko’rsatishingiz mumkin. Ro’yxat jozibador ko’rinishi 
uchun marker kichik o’lchamda bo’lishi kerak. 
Qolgan ikki ilovalar, Plain Bullets (Oddiy markerlar) va Numbers 
(Numeratciya) markerlarni shirftli simvollar va raqamlash ko’rinishida qo’llash 
imkonini beradi. Siz muloqot oynasining chap qismda joylashgan oldindan ko’rish 
sxemasidan foydalanib, ro’yxatning tashqi ko’rinishiga baho berishingiz mumkin. 
Agar siz matnni raqamlangan ro’yxatga aylantirmoqchi bo’lsangiz, unda sizga 
Numbers ilovasidagi optciyalar yordam beradi. Agar ro’yxat bir raqamidan ham, «a» 
harfidan ham boshlanmasa, "numeratciya" pozitciyasida biror bir stilni tanlang, 
so’ngra Start At (Nachat s..) matn maydoniga raqamlash boshlanishi kerak bo’lgan 
sonni kiriting va OK tugmasini bosing. 
Ro’yxat stilini o’zgartirish uchun kursorni ro’yxatning biror eriga joylashtiring 
va sichqoncha o’ng tugmasini bosing. So’ngra kontekst menyudan List Properties 
(Ro’yxat xususiyati) punktini tanlang. Ekranda List Properties muloqot oynasi paydo 
bo’ladi. Undan siz ro’yxatni grafik tasvirlar yordamida markerlash, ro’yxat-menyu, 
ro’yxat ko’rsatkich kabi imkoniyatlarni tanlashingiz mumkin (8 rasm). Stil 


o`lch varaq 
Hujjat № 
imzo 
sana 
“FrontPage” web-muharriri bo’yicha o’rgatuvchi dastur 
yaratish
bet 
Bajardi 
Bozorova D. 
16 
Rahbar 
Sariyev R.B. 
tanlangandan so’ng OK tugmasini bosing va Frontpage ko’rsatilgan stilni darhol 
ro’yxatga qo’llaydi.
8-rasm. List Properties muloqot oynasi. 
Gorizontal chiziq o’rnatish uchun, kursorni chiziq o’rnatilishi kerak bo’lgan 
joyga o’rnating, so’ngra Insert menyusidan Horizontal Line (Gorizontalnaya liniya) 
punktini tanlang. Paydo bo’lgan chiziq Muharrir tomonidan yaratilgan oldingi 
gorizontal chiziq parametrlariga ega bo’ladi. Sahifada chiziqlar istalgan o’lchamlarda 
va formatlarda qo’llanilishi mumkin. Shuningdek, gorizontal chiziqlar jadval 
yacheykasi ichida joylashishi ham mumkin va ushbu yacheyka formatiga mos keladi. 
Oldin yaratilgan chiziqni o’zgartirish uchun sichqoncha o’ng tugmasini bosing 
va kontekst menyudan Horizontal Line Properties punktini tanlang. 9 rasmda 
ko’rsatilgan Horizontal Line Properties muloqot oynasi paydo bo’ladi. 
9-rasm. Horizontal Line Properties muloqot oynasi. 


o`lch varaq 
Hujjat № 
imzo 
sana 
“FrontPage” web-muharriri bo’yicha o’rgatuvchi dastur 
yaratish
bet 
Bajardi 
Bozorova D. 
17 
Rahbar 
Sariyev R.B. 
Width (kengligi) bo’limida chiziqning uzunligini piksellarda yoki brauzer 
oynasiga nisbatan foizlarda ko’rsatishingiz mumkin. So’ngra Height (balandligi) 
bo’limiga chiziqning kengligini kiriting. Alignment (tekislanish) bo’limida siz 
chiziqni chap yoki o’ng yoki markaz bo’yicha joylashtirishingiz mumkin, buning 
uchun pereklyuchatelni Left, Bight yoki Center holatida o’rnating. Color (rangi) 
ochiladigan ro’yxatidan chiziq uchun rang tanlashingiz mumkin.
Oldin aytib o’tilgandek, dekoratciya sizning Web-sahifalaringizga professional 
ko’rinish berishning oddiy usulidir, lekin buning uchun grafik dizayn bo’yicha usta 
bo’lish shart emas. Biz saytga dekoratciyani qo’llashni bilamiz, endi esa alohida 
sahifaga dekoratciya qo’llashni ko’rib chiqamiz. Aytaylik, siz Yo’lboshchida turib, 
o’zingizga yoqqan dekoratciyani tanladingiz, u podlojka sifatida qandaydir maxsus 
tasvirni ishlatadi. Lekin, Muharrirda sahifalarni ko’rib chiqib, bunday tasvir aniq bir 
sahifaning tarkibiga mos kelishini ko’rdingiz. Bunday holda siz dekoratciyaning 
boshqa elementlariga ziyon etkazmasdan podlojkani almashtirishingiz mumkin. 
Shunday qilib, Choose Theme (mavzuni tanlash) oynasini ochish uchun 
Format menyusidan Theme punktini tanlang. Oyna ushbu sayt uchun ishlatilgan 
dekoratciyalar orasidan keraklisini tanlash yoki yangisini yaratish imkonini beradi. 
Esda tuting, siz tomoningizdan kiritilayotgan o’zgartirishlar, ayni vaqtda Muharrirda 
ochilgan sahifaga ta`sir qiladi. 
Siz bilasizki, sahifada katta hajmdagi grafik tasvirlarning bo’lishi 
sahifalaringiz foydalanuvchilariga unchalik yoqmaydi. Auto Thumbnails (miniatura) 
buyrug’idan foydalanib, Frontpage ni qandaydir tasvirning kichraytirilgan nusxasini 
avtomatik tarzda yaratishga va uni sahifaga joylashtirishag majbur qilasiz, bunda 
ushbu nusxaga gipermurojaat o’rnatilgan bo’ladi va u orqali originalga etishish 
mumkin. Shunday qilib, foydalanuvchi sizning sahifangizni tomosha qilayotganda, u 
tasvirning kichraytirilgan nusxasini ko’radi, ushbu tasvir aloqa kanallari bo’yicha tez 
beriladi. 
Oldindan ko’rish uchun miniatyura yaratishda, kichraytirilgan varianti 
yaratilishi kerak bo’lgan rasmni belgilang va Tools (uskunalar) menyusidan Auto 
Thumbnails punktini yoki + tugmalar birlashmasini bosing. Frontpage 


o`lch varaq 
Hujjat № 
imzo 
sana 
“FrontPage” web-muharriri bo’yicha o’rgatuvchi dastur 
yaratish
bet 
Bajardi 
Bozorova D. 
18 
Rahbar 
Sariyev R.B. 
avtomatik tarzda ushbu tasvirning kichraytirilgan nusxasini yaratadi va uni sahifaga 
joylashtiradi, shuningdek, nusxadan originalga gipermurojaat o’rnatilgan bo’ladi. 
Kichraytirilgan tasvirni Options oynasida sozlash mumkin. Miniatyurani yaratish 
haqida ko’rsatma berishingiz bilan, kichraytirilgan tasvir kompyuter xotirasida 
yaratiladi va sahifani xotirada saqlayotgan paytda, sizga miniatyurani ham xotirada 
saqlash taklif qilinadi.[2] 

Yüklə 1,18 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   41




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin