Oliy matematika, statistika va ekonometrika

7-MAVZU. MOLIYA BOZORI STATISTIKASI
Masalalar echish uchun uslubiy ko`rsatma. 
 
1-misol
. 10mln. co’m 5 yilga 30% stavka bilan berilgan. Pulning oshgan qiymat summasini aniqlang. 
Echim
: S =10+10*0,3*5= 25,0 mln. so’m 
S = 10(1+0,3*5) = 25,0 mln. so’m 
2-misol
. 70 000 so’m 90 kunga 20 % stavka bilan berilgan bo’lsa oshgan qiymat summasini aniqlang. 
Echim:_S_=_70(1+_)_=_75,6_mln._so’m_3-misol'>Echim:
S = 70(1+
) = 75,6 mln. so’m 
3-misol
.5 mln. so’m 3 yilga 25% yillik stavka bilan bankka joylashtirildi.Shartnoma bo’yicha bank murakkab 
foizlar bilan birga pulni qaytarib berishini bo’yniga olgan. Bank necha so’m qaytarib beradi? 
Echim
:
 
 
 
S = 
=5(3lg 1.25)= 9765625 so`m
 
 
4- misol.
ATM bank 80 mln. so’mini 7 oyga, 200 mln so’m 8 oyga va 100 mln so’mni 11 oyga kreditga bergan. 
Kreditning o’rtacha razmerini aniqlang. 

---

143 
Echim 
:
=
= 
mln. so`m
 
 
=
=
 
Mustaqil echish ucun materiallar 
1-masala. 
O’zbekiston Respublikasi davlat byudjetining daromadlari summasi, mlrd. so’m. 
Daromad turlari 
2010-yil 
2011- yil 
2012-yil 
2013-yil 
2014- yil 
2015- yil 
Jami daromadlar 
shu jumladan: 
Bevosita soliqlar - jami 
- yuridik shaxslardan olinadigan 
daromad solig’i 
- savdo va umumovqatlanish 
korxonalari-ning yalpi daromadi 
solig’i 
- KK va MF uchun yagona 
solig’ 
- jismoniy shaxslarning daromad 
solig’i 
- tadbirkorlar daromadidan 
olinadigan belgilangan soliq 
Bilvosita soliqlar - jami 
- qo’shilgan qiymat solig’i 
- aktsiz solig’i 
- bojxona to’lovlari 
- jismoniy shaxslardan 
olinadigan yagona boj to’lovi 
- jismoniy shaxslarning yoqilg’i 
solig’i 
Resurs to’lovari - jami 
- mulk solig’i 
- er solig’i 
- er resurslardan foydalangan 
uchun soliq 
- suv resurslardan foydalangan 
uchun soliq 
- ekologiya solig’i 
Ijtimoiy infratuzilmani rivojlan-
tirish solig’i 
Boshqa soliq va tushumlar 
911,8 
240,7 
118,5 
- 
- 
105,8 
16,4 
510,6 
227,0 
260,8 
10,9 
11,9 
- 
90,3 
28,3 
29,2 
10,9 
4,6 
17,3 
9,1 
61,1 
2342,0 
616,9 
210,5 
- 
86,7 
288,3 
31,4 
1353,8 
535,8 
693,6 
41,0 
45,1 
38,3 
222,3 
71,4 
51,4 
29,8 
8,9 
60,8 
40,7 
108,3 
2621,3 
714,1 
182,2 
75,5 
85,8 
334,2 
36,4 
1532,9 
604,2 
751,6 
60,7 
68,2 
48,2 
260,1 
74,3 
76,2 
43,2 
12,2 
54,2 
45,8 
68,4 
3310,9 
865,8 
209,3 
67,0 
80,8 
465,6 
43,1 
1627,9 
748,9 
692,6 
66,2 
56,9 
63,3 
629,8 
109,1 
87,4 
333,9 
13,3 
86,1 
52,2 
135,2 
4042,5 
1045,9 
218,9 
73,0 
95,5 
603,5 
55,0 
1986,7 
1017,4 
760,6 
86,7 
45,9 
76,1 
768,2 
142,6 
138,5 
465,7 
4,4 
- 
69,6 
172,1 
5100,9 
1219,6 
261,7 
110,8 
103,9 
689,0 
54,2 
2478,2 
1261,7 
915,7 
116,2 
73,4 
111,2 
931,8 
191,4 
180,3 
531,0 
29,1 
- 
112,1 
359,3 
Aniqlang:
 
1) har bir yil uchun alohida daromad turlarini umumiy daromaddagi hissasini; 
2) 2014-
2015
yillarda ro’y bergan tarkibiy siljishlarni. 
 
2-masala. 
Davlat byudjeti xarajatlari (1-masala) bo’yicha mutlaq o’zgarish, o’zgarish sur’ati va qo’shimcha 
o’zgarish sur’atlarini bazis va zanjirsimon usullarda aniqlansin. Olingan natijalarni statistik grafiklarda tasvirlab, 
xulosalar yozing. 
3-masala. 
Davlat byudjeti daromadlari (2-masala) bo’yicha mutlaq o’zgarish, o’zgarish sur’ati va qo’shimcha 
o’zgarish sur’atlarini bazis va zanjirsimon usullarda aniqlansin. Olingan natijalarni statistik grafiklardatasvirlab, xulosalar 
yozing. 
4-masala. 
Viloyat bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan (mlrd. so’m): 
O’tgan davr 
Joriy davr 
Yalpi ichki mahsulot 
2128,7 
3194,5 
Davlat byudjeti daromadlari 
621,8 
911,8 
Davlat byudjeti xarajatlari 
shundan: 
658,7 
944,6 

---

144 
ijtimoiy soha 
243,7 
334,4 
ijtimoiy muxofaza 
61,3 
72,7 
iqtisodiyotga qilinadigan xarajatlar 
75,8 
97,3 
Yalpi ichki mhsulotga nisbatan davlat byudjeti daromadi va xarajatlari darajasi va ularning dinamikasini 
aniqlang va tahlil qiling. 
5-masala. 
Respublikamizda ijtimoiy muxofazaga oid xarajatlar (2015y.) tarkibi quyidagicha: 
Oylar 
1-6
7-9
10-12
2015 y
1. Yosh bolali va kam ta’minlangan oilalar uchun nafaqalar 
73,5 
80,1 
71,2 
74,5 
16 yoshga to’lmagan bolali oilalar uchun
nafaqa 
39,5 
44,1 
37,6 
40,1 
2 yoshga to’lmagan bolali onalar uchun
nafaqa 
29,4 
31,7 
29,3 
29,9 
kam taminlangan oilalar uchun nafaqa 
4,7 
4,2 
4,3 
4,4 
2. Aholi uchun ijtimoiy ahamiyati ega bo’lgan xizmatlar 
narxidagi tafovut uchun kompensatsiya
26,5
1 
9,9
28,8
25,5
Yil davomida aholini ijtimoiy muxofazasiga sarflanadigan mablag’larning tarkibiy o’zgarishlarini tahlil qilib, 
xulosalar yozing.