Oliy o‘quv yurtlariga tayyorlanuvchilar uchun

Tuzuvchi:  Ilhom Nurmurodov 

Taklif  va e’tirozlar uchun   tel:  [phone] 

 

BIOLOGIYA 

31. Suvda hamda quruqlikda yashovchilar sinfming barcha  

vakillari uchun umumiy b o‘lgan belgilami aniqlang. 

1 ) kloakaning mavjudligi;  2 ) dumning bo‘lmasligi; 

3) qovurg‘aning bo‘lishi; 4) tashqi uru g‘lanish; 

---

 

4 

5) bir xil uzunlikdagi oldingi va orqa oyoqlaming  mavjudligi;   

6) lichinkasining suvda rivojlanishi. 

A) 1,4,6  B) 2 ,3 ,4  C ) 1,3 ,6  D) 2 ,4 ,5 

32. Hujayrada murakkab bog‘lamlarni hosil qiladigan(a), 

murakkab membrana tizimidan tashkil topgan(b) organoidlarga 

tegishli ma’lumotlarni aniqlang. 

1.bir qavat membrana bilan o‘ralgan  2.faqat eukariotlar uchun 

xos  3.barcha hujayralar uchun umumiy  4.moddalarni sintez 

qilish va tashish  5.hujayra shaklini aniqlash  6.hujayraning ichki 

aylana tizimi hisoblanadi  7.yadro qobig‘I bilan bog‘langan  

8.assimiliyatsiya jaroyonida qatnashadi  9.hujayra ichki 

tuzilmalarini haraktini ta’minlaydi  

A)a-2,4,9,1,4,7; b-2,9,4,7,9   B)a-1,2,4,6,7,8; b-3,5,7,9 

C)a-8,1,2,4,6,7; b-2,5,7,9   D)a-2,5,7,9; b-8,1,2,4,6,7 

33. Quyidagilardan xromosomalar to‘plami diploid bo‘lganlarini 

aniqlang. 

a.agamaning gemetogenezining o‘sish zonasidagi  hujayrasi   

b.drozofilaning  qanot hujayralarining profaza davridagi  

c.jo‘kaning barg hujayralari   d.tritonning metafaza davridagi 

hujayralari   e.tulkining ovotsiti   f.kapchaning yo‘natiruvchi 

hujayralari   g.odamning birlamchi jinsiy hujayrasi   

h.Nimrangning markaziy hujayrasi   i.qozi dastorning spermasi   

k.ismalog‘ning murtagi 

A) h, k, a, c, g       B) a, b, c, d, g, h, k 

C) e, f, i, b, g 

D) a, c, b, e, d, g 

34. Ayirish sistemasi malpigi naychasidan (a) juft  tasmasimon 

(b) va loviyasimon (d) buyraklardan  

iborat bo‘lmagan organizmlarni ko‘rsating. 1 -semga 2-povituxa 

3-gatteriya 4-gelikonius 5-letyaga 6-skuns 

 7-gavial 8-kutora 9-sargan 10-kojan 11-chupchik 12-belyanka.  

A) a-2,3,5,6,7,8,9,10;   b-1,4,5,6,8,10,11,12;   d-1,2,3,4,7,9,11,12 

B) a-1,2,3,4,5,6,7,8,9,10; b-5,6,8,10,11,12;   d-1,2,3,4,7,9,11,12 

C) a-1,2,3,5,6,7,8,9,10; b-4,5,6,8,10,11,12;     d-1,2,3,4,7,9,11,12 

D) a-2,4,5,6,7,8,9,10; b-3,4,5,8,10,11,12;      d-1,2,3,4,7,9,11,12 

35. Transpozonlar xilma xil strukturaga ega bo‘lsada ularning 

barchasida ...mavjud? 

1)transpozon molekulasining ikki chetida maxsus nukleotidlar 

izchilligi  2) transpozon molekulasining markazida DNK 

molekulasini belgilangan joyda yopishqoq uchlar hosil qilib 

kesuvchi transpozaza fermentini sintez qiluvchi gen  3)ikki 

uchida maxsus uzun uchki nukleotidlar(LTR-ingl.Long terminal 

repeats) takrori  4)markazida virus qobig‘ini hosil qiluvchi genlar  

5)RNK dan DNK sintezlovchi  - teskari transkriptaza fermenti 

geni 

A).1,2,3,5 

B)1,2       C).3,4,5 

D).1,2,3,4,5 

36.Yura davrining iqlimiga mos sharoitda   shakllanadigan 

adaptiv tip qaysi? 

A) arktik    B) cho‘l    C) tropic     D) tog 

37.Sersut-go‘shtdor (I), sersut (II), go‘sht (III) qoramol    

zotlarini aniqlang. 

1) Qora-ola Xolmogor; 2) Simmental; 3) Qozog‘iston  oqboshi; 

4) Qizil dasht; 5) Shvist; 6) Santa-Gertruda;  

7) Bushuyev; 8) Kostroma; 9) Gereford; 10) SantaGereford;  

11) Shortgorn; 12) Yaroslavl. 

A) I-2,5,8; II-1,4,7,12; III-3,9,10,11 

B) I-1,4,7,12; II-3,6,9,11; III-2,5,8 

C) I-2,5,8; II-1,4,7,12; III-3,9,4,11   

D) I-3,6,9,11; II-1,4,7,12; III-2,5,8 

38.Yozda (a), kuzda (b), qishda (c), bahorda (d)   bolalaydigan 

yoki tuxum qo‘yadigan hayvonlarni  

aniqlang? 

A) a-tulki, b-o‘rgimchak, c-tulen, d-qisqichbaqa  

B) a-dengiz mushugi, b-o‘rgimchak, c-morj, d-yomg‘ir 

chuvalchangi 

C) a-delfin, b-qisqichbaqa, c-oq ayiq, d-o‘rgimchak  

D) a-tulki, b-qisqichbaqa, c-tulen, d-o‘rgimchak 

39.Odamlarda qoshning sertuk bo‘lishi, yuqori qovoqning  

osilgan bo‘lishi, burunning katta bo‘lishi dominant belgi  

hisoblanadi. Agar qoshi sertuk, qovog‘i normada, burni katta, 

genotip bo‘yicha gomozigota erkak siyrak qoshli, qovog‘i 

osilgan va burni kichik  gomozigotali ayolga uylansa, ularning 

farzandlari orasida  necha foizining qoshi siyrak, qovog‘i osilgan 

va burni kichik  bo‘ladi? 

A) 25 %  B) 0 %  C) 75 %  D 100 %  

40. . Bug‘doyiq  uchun  xos  bo‘lgan xususiyatlar  noto‘g‘ri  

ko‘rsatilgan  javobni  aniqlang.    

a) bug‘doy bilan hosil qilgan duraagayi triticale  deyiladi;   b) 

ildizpoyasidagi  qobiq  maarvaridgulning  rudiment  bargi  bilan  

analogik  organ;  c) rudiment  bargi aspidistra  ildizpoyasidagi  

qobiq bilan gomologik organ;  d) gulqo‘rg‘oni  oddiy;  e) 

konvergensiya  hodisasi  kuzatiladi;  f) xona o‘simligi.     

A) a,c,d       B) b,d        C) a,b,f       D) b,d,f           

41. Daraxtning qaysi qismidagi hujayralarda yadro   bo‘lmaydi? 

A) sklereid   B) sklerenxima C) floema D) ksilema 

42. Quyida berilgan misollar qaysi tur alohidalanishlarini ifoda 

etadi? 

a) Bo‘yining uzunligi 170 sm bo‘lgan ilon odamni ko‘rganidagi 

holati, 

b)qushlarning urg‘ochisi erkagini o‘ziga jalb qilishi. 

A)  a - morfologik;b – geografik  

B) a - fiziologik;b - geografik 

C) a – biologik ,b – morfologik 

D)  a –etiologik ; b – etiologic 

43. Retsipiyent uchun probirkada 648 ml qon bor. Qon  

sentrifuga qilinganda 81 % plazma ajraldi. Plazma  

tarkibidagi moddalarning miqdorini grammda ko‘rsating. Qon 

plazmasi solishtirma massasi suvnikiga nisbatan eng  

kichik birlikda olinsin. 

A) suv – 468,26-478,57 g, oqsil – 42,05-49,83 g, osh tuzi 5,81 g, 

glyukoza – 0,59 g, yog‘ 4,8 g. 

B) suv – 583,2-596,16 g, oqsil – 45,36-51,84 g, osh tuzi  5,8 g, 

glyukoza – 0,64 g, yog‘ 5,18 g.  

C) suv – 472,39-482,88 g, oqsil – 36,7-41,9 g, osh tuzi 4,7 g, 

glyukoza – 0,5 g, yog‘ 4,19 g. 

D) suv – 484,20-494,96 g, oqsil – 37,66-43,04 g, osh tuzi   4,84 

g, glyukoza – 0,53 g, yog‘ 4,3 g. 

44. Ikki boshli (a), uch boshli (b), to‘g‘ri (c) va aylana (d) 

muskullar tananing qaysi qismida uchramaydi?  

1) yelka; 2) bilak; 3) bosh; 4) ko‘z; 5) qorin; 6) orqa; 7)  ko‘krak 

qafasi; 8) son; 9) boldir; 10) qorin  

A) a-2,3,4,5,6,7,8,9,10; b-1,2,3,4,5,6,7,8,10;   

c-1,2,3,4,5,6,7,9,10; d-1,2,5,6,7,8,9,10  

B) a-2,3,4,5,6,7,9,10; b-1,2,3,4,5,6,7,8,9,10;  c- 1,2,3,5,6,7,9;  

d-1,2,5,6,7,8,9,10  

C) a-2,3,4,5,6,7,9,10; b-1,2,3,4,5,6,7,8,10;    c- 1,2,3,5,6;  

d-1,2,5,6,7,8  

D) a-2,3,4,5,6,7,8,9,10; b-2,3,4,5,6,7,8,10;    c-1,2,3,6,7,9; 

d-1,2,5,6,7,8,9,10 

45. . Antibiotik(a), ferment(b), pigment(c) larni juftlab ko‘rsating 

A)a-fitoaliksin, b-polimeraza, c-fikotsian 

B)a-fitotoksin, b-entrikinaza, c-pektin 

C)a-interferon, b-pepsin, c-karotin 

D)a-fitoaliksin, b-tripsin, c-kapsid 

46.O‘simliklardan transgen o‘simlik olish ketma ketligini 

aniqlang? 

1-plazmid, 2-noyob gen, 3-kallus to‘qima,4-transgen organizm, 

5-vektor konstruksiya,6-transgen hujayra. 

A)2.1.3.5.4.6   B)2.1.5.6.3.4    C)5.1.3.2.4.6  D)6.2.3.1.4.5 

47. ATF,ADF,AMF  dagi ribozalar soni ketma ketlik aks etgan 

javobni aniqlang, 

A)1.1.1.  B)3.2.1  C)1.2.3  D)riboza bo‘lmaydi 

48.To‘rt juft belgisi bo‘yicha farq  qiladigan geterozigotali 

organizmlar o‘zaro chatishganda hosil bo‘ladiga genotipik (a) va 

---

 

5 

fenotipik (b) sinflar sonini aniqlang. (barcha belgilar to‘liq 

dominant holatda irsiylanib ular autosomaga birikkan holda 

irsiylanadi) 

a-9, b-8,c-81,d-27,e-16,f-36,h-256 

A)1-e,2-f  B) 1-c, 2-e    C)1-h,2-d  D)1-d,2-c 

49. .Rasmga diqqat qiling. Spermatazoidning tuzilishi aks 

ettirilgan rasmda 6-raqam bilan berilgan hujayra qismi qanday 

ataladi? 

 

A)mitaxondrial spiral    B)o‘zak ip    C)yadro    D)sentriola 

50. Ko‘rshapalak va qushlarda qanotlarining mavjudligi (a) va 

qadimgi panjaqanotli baliqlardan suvda va quruqlikda 

yashovchilarning kelib chiqishi (b) hamda embrional 

rivojlanishning keying davrida odam embrionida peshona, gorilla 

embrionida esa jag‘ning oldinga bo‘rtib chiqishi (c) qanday 

jarayonga misol bo‘ladi? 

A)a-kanvergensiya; b- makroevalyutsiya; c-divergensiya    B)a-

makroevalyutsiya; b- divergensiya; c-kanvergensiya    

C)a-divergensiya; b- kanvergensiya; c-mikroevalyutsiya       D)a-

mikroevalyutsiya; b-makroevalyutsiya; c-kanvergensiya 

51. 36000 malekulyar og‘irlikdagi oqsil sintezlashda i-RNK ning 

25 % ishtirok etmagan bo‘lsa, oqsil sintezida ishtrok etgan  DNK 

dagi fosfodiefir bog‘lar yig‘indisini toping. (oqsildagi bitta 

aminokislotani og‘irligi120) 

A)1198    B)3598    C)7198   D)2398 

52. O‘quvchi 80 minut ish bajarganda muskul hujayralarida 90 

gramm glyukoza parchalandi. Undan 70 % I to‘liq, qolgani 

to‘liqsiz parchalandi. O‘quvchi ikki soat ish bajarsa, ATFda 

to‘plangan (a) va issiqlik tarzida tarqalgan energiya miqdorini 

aniqlang. 

A)a-816 kj b-699 kj    B)a-699 kj b-816 kj   C)a-466 kj b-518 kj    

D)a-653 kj b-784 kj 

53.Ovogenez bosqichlari to‘g‘ri ketma ketlikda berilgan javobni 

aniqlang.  

1) oziq modda to‘playdi.  2) bosh, bo‘yin, dum qismga ega 

hujayralar hosil bo‘ladi. 3) qo‘shimcha qobiq bilan o‘raladi.  4) 

mitoz bo‘linadi. 5) krossingover hodisasi ro‘y beradi. 

A)4.1.5.2  B)4.1.5.3   C)1.5.4.2   D)5.1.4.3 

54. Avtonom   va transmissbl   plazmidlarga xos  bo‘lgan 

umumiy belgilarni aniqlang.   

1. Bakteriyalardagi qo‘shimcha xromosoma. 2. Asosiy 

xromosomaga rekombinatsiya bo‘la olmaydi. 3.3-10 tagacha geni 

mavjud.4. Yopishqoq uchlar hosil qilib kesuvchi ferment 

sinteziga javobgar  geniga ega. 5.  Bir hujayradan ikkinchi 

hujayraga asosiy xromasoma genlari bilan birikkan holda qiz 

hujayraga o‘tadi. 6. Zaharli toksinlarni parchalovchi  ferment 

sinteziga javobgar  geniga ega.    

A)1.3.6      B)1.4.5   C)1.4.6   D)2.3.5 

55. Ikkinchi qon guruhli gemofilik bo‘yicha sog‘lom ayol, 

uchinchi qon guruhli sog‘lom erkakka turmushga chiqti. 

Turmushdan 3 ta bola: Akmal-ikkinchi qon guruhli sog‘lom bola, 

Malika-birinchi qon guruhli sog‘lom bola, Aziz-ikkinchi qon 

guruhli gemofiliya bilan kasallangan. Gemofiliya retsessiv 

kasallik X-xromosoma bilan birikkan holda irsiylanadi. Ota-ona 

genotiplarini aniqlang. 

A) AAX

H

X

h

 x BBX

H

Y    B)A0X

H

X

h

 x B0X

H

Y   C) AAX

H

X

h

 x 

B0X

H

Y   D) A0X

h

X

h

 x BBX

H

Y 

56. Aka-ukaning ozuqasidan hosil bo‘lgan ja’mi energiya 7086 

kJ bo‘lib, akaning ozuqasidan hosil bo‘lgan energiya ukanikidan 

880 kjga ko‘p. Ukaning ozuqasida oqsil va yog‘  miqdori teng, 

ularning yig‘indisi esa, uglevod miqdoridan 20 g kam. Akasining 

uglevoddan ajralgan energiyasi oqsildan ajralgan energiyadan 3 

barobar ko‘p. Agar aka-ukada yog‘ning miqdori teng bo‘lsa, 

ukasining ozuqasidagi yog‘ning miqdorini (g) toping. 

A)30     B)40   C)60     D)80 

57. Dastlab  to‘sh  suyagi paydo  bo‘lgan (a), qovurg‘a paydo 

bo‘lgan (b), ko‘krak qafasi paydo bo‘lgan (c) sinf vakillari to‘g‘ri 

berilgan javobni aniqlang.   

1. Gul moyi  2. Cho‘l toshbaqasi  3. Baqa  4. Salamandralar  

5. kakadu to‘tisi  6. Cho‘rtan  7. Laqqa  8. Mayna  9. gavial  

10. Afelimus 

A)a-3,4,7; b- 1,6; c-2,9   B)a-1,6,7; b-3,4;  c-2,10  

C)a-3,4; b-1,6,7; c-2,9    D)a-2,9; b-3,4; c-1,6,7 

58. EcoR1, BamH1, HaeIII fermentlari tegishli DNKning 

ma’lum bir fragmentidan kesishi natijasida nukleotidlar 

o‘rtasidagi uziladigan H bog‘lari sonini (a), fosfodiefir bo‘g‘lari  

sonini (b) yuqorida keltirilgan ketma ketlikda aniqlang.   (Har bir   

kesilgan DNK molekulasida restriksiya sayti 3 gateng) 

A)a-24,30,0; b-6,6,6   B)a-30,24,36; b-6,6,0 

C)a-16,20,8; b-6,6,6    D)a-30,24,36 b-4,4,4 

59. Orqa miyaning 9-segmentidan chiquvchi nerv tolalari 

haqidagi ma’lumot to‘gri berilgan javobni aniqlang. 

A)Shu segmentning yon shoxlaridan simpatik nerv tolalari 

chiqadi 

B) Shu segmentning oldingi shoxlaridan chiquvchi tolalarning 

yallig‘lanishi nevralgiya deyiladi 

C) Shu segmentning yon va oldingi shoxlaridan chiquvchi 

harakatlantiruvchi va sezuvchi nerv tolalari qo‘shilishidan 

aralash nerv tolasi hosil bo‘ladi 

D) Shu segmentning yon shoxlaridan chiquvchi nerv tolalari 

bronxlarni toraytirib, nafas olishni qiyinlashtiradi 

60.Handalakning yirik nisbatan oldin(a) kichik nisbatan keyin(b) 

ochiladigan gullari qanday formulaga ega? 

a)Gk

(5)

 Gt

(5)

 Ch

(2)+(2)+1

 U

0

 ; 2. Gk

(5)

 Gt

(5)

 Ch

0

 U

(3)

;  

b)Gk

5

 Gt

5

 Ch

(2)+(2)+1

 U

0

 ; 4. Gk

5

 Gt

5

 Ch

0

 U

(3)

 

A)a-3;  b-4          B)a-1;  b-2        C)a-1; b-4           D)a-2;  b-3