Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

MTT da dasturiy ta’minotlarning o’rni
 
Zamonaviy axborotlashgan jamiyat maktabgacha ta‘lim tashkiloti 
pedagoglari oldiga bir qator vazifalarni qo`yadi. Eng avvalo, pedagog kompyuter 
o`yinlarini va ta‘lim dasturlarini tanlashda bolaga boshchilik qilishi kerak. Buning 
uchun tarbiyachi kompyuter savodxonligini egallagan bo`lishi zarur, shuningdek 
maktabgacha yoshdagi bolalar bilan olib borilayotgan ta’lim-tarbiya faoliyatida 
bevosita global internet tarmog’i resurslaridan unumli foydalana olishi muhim. 
Maktabgacha yoshdagi bola hayotida o`yin – bu eng asosiy faoliyat turi hisoblanib, 
u bola shaxsining shaklalnishi va rivojlanishi uchun katta ahamiyat kasb etadi. Gap 
kompyuter o`yinlari haqida borar ekan, tarbiyachi o`yinlarning bola yoshi va axloq 
me’yorlariga mos kelishini hisobga olishi kerak. Kompyuter o`yinlaridan 
foydalanish (multimediya vositasida) bolalarga ta'lim berish samaradorligini 
oshirish bilan birga bolaning aqliy va ijodiy imkoniyatlarini yuzaga chiqarishda 
ijobiy natija beradi. Paint dasturida bola rasm chizish jarayonida tasvirlagan predmet 
yoki hayvon, tabiat manzarasi yoki odam rasmiga rang tanlashi, mavjud ranglarni 
farqlashi, ularni joy-joyida ishlatishi, natijada o`z ishini baholashi davomida uning 
individual shaxs xususiyatlari, qiziqishlari oddiy qog’ozga rasm chizgandan ko`ra 
yaqqolroq ifodalanadi. Shu bilan birga AKT bolaga interfaol ta'lim berish vositasi 
sifatida bolaning yangi bilimlarni tez o`zlashtirishiga va dunyoqarashini 
kengayishiga imkon beradi. Bu interfaol kompyuter o`yinlari tarbiyachi tomonidan 
davlat talablariga mos ravishda Power Point dasturida va mashg’ulotda bolalar bilan 
birga o`ynash uchun yaratilgan bo`lishi zarur. Masalan, o`yin faoliyat markazida 
“Bino quramiz”, “Farqini top”, “Nima kam”, “Xatoni top”, “Qo`g’irchoqni 
kiyintiramiz”, “Shaklni joylashtir”, “Rasmni bo`ya” ta'limiy o`yinlarni animatsion 
tasvirlar yordamida o`ynasa mavzuga oid berilgan bilimlarni bola zo`r qiziqish bilan 
o`zlashtiradi. Maktabgacha yoshdagi bolalar ta'lim-tarbiyasida an'anaviy ta'lim 
shakllari bilan kompyuterlashtirilgan pedagogik texnologiyalarni taqqoslaydigan 

---

bo`lsak, kompyuterlashtirilgan texnologiyalarda samarali natijalar namoyon bo`ladi. 
Kompyuter ekranida axborotning o`yin shaklida aks etishi bolalarda shu faoliyat 
turiga nisbatan diqqat va qiziqishini uyg’otadi; harakat, tovush, multiplikatsiya 
tasvirlari bola xotirasida uzoq vaqt taassurot qoldiradi. Muammoli masalalarning 
qo`yilishi va ularninig to`g’ri yechimini kompyuter orqali topilishi bolalarda 
mantiqiy fikrlash qobiliyatini rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko`rsatadi. O`zbekiston 
Respublikasi maktabgacha ta'lim konsepsiyasida ko`rsatilganidek, kompyuter 
bolaga alohida yondashuv imkonini yaratadi, bu jarayonda har bir bolada o`z 
intellektual darajasida va shaxsiy xususiyatlaridan kelib chiqib topshiriqni 
bajarishiga imkon bo`ladi. O`z navbatida, bolalarda kompyuter va smartfonlardan 
to`g’ri foydalanish ko`nikmasini shakllantirish, mazkur texnika vositalarining ijobiy 
imkoniyatlari bilan birga salbiy tomnlari ham mavjudligini nazarda tutish zarur. U 
faqat ta'limning samaradorligini va zamonaviyligini ta'minlash uchun xizmat qilishi 
lozim. 
AKTning maktabgacha ta'limga kiritishidagi dolzarb muammolardan yana 
biri 
zamonaviy 
axborot 
texnologiyalari 
sohasida 
pedagog 
xodimlar 
kompetentligining yetarli emasligidir. Bugungi kun pedagoglari zmon bilan 
hamnafas ravishda o`z bilim va ko`nikmalarini mustaqil oshirib borishlari zarur.