Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek

7.4.2-jadval.

Ernando de Sotoning transaksiya xarajatlarining “Qonunga bo‘ysunish bahosi” va “xufyonalik bahosi” turlari klassifikatsiyasi

“qonunga bo‘ysunish bahosi” xarajatlari	“xufyonalik bahosi” xarajatlari
Ruxsatnoma olish uchun bir martalik “erishish xarajatlari”	“jazodan qutilib qolish” xarajatlari (sug‘urtaning alohida shakli sifatidagi poralar)
ruxsatnoma olganidan keyin “qonun doirasida faoliyatini davom ettirish xarajatlarini qilishi	xufyona iqtisodiyotdagi kapitalga yuqori stavkalar
soliq va ijtimoiy to‘lovlarni to‘lashi	texnika hajmkorligi (kapitalhajmkorligi) yuqori bo‘lgan ishlab chiqarish sohalarida ishtirok eta olmaslik
ishlab chiqarish standartlarining byurokratik reglamentatsiyalarga bo‘ysunish xarajatlari	mulk huquqining nisbatan kuchsiz himoyalanganligi
nizolarni hal qilishda yoki qarzlarni undirishda samarasiz sud faoliyati natijasida yo‘qotishlarga uchrashi, zarar ko‘rishi xarajatlari	“shartnoma tizimidan foydalana olmaslik bahosi” (ishbilarmonlik majburiyatlarini buzishning xavflili

Umuman iqtisodiyotning legal va nolegal sektorlarga bo‘linishi quyidagi negativ (salbiy) oqibatlarga olib keladi:

• 
  mehnat unumdorligi pasayadi;
  
• 
  investitsiyalar qisqaradi;
  
• 
  soliq tizimining samarasizligi;
  
• 
  kommunal xizmatlarning qimmatlashishi;
  
• 
  texnik taraqqiyotning sekinlashishi;
  
• 
  makroiqtisodiy siyosatni shakllantirishdagi ko‘pgina qiyinchiliklarning vujudga kelishi. (qarang: 7.4.1 va 7.4.2-rasmlar).