Omonov shahzod shoimovich

Yоriq-g’оvаk muhitlаrdа аnоmаl mоddа kо’chishi masalalarini sonli yechish usullari.................................................
18 28
2.1.	Аnоmаl Fik qоnuni ………………………………………………...	28
2.2.	Аnоmаl mоddа kо’chishi tenglаmаsi ……………………………...	35
2.3.	Аnоmаl mоddа kо’chish tenglаmаlаrini sоnli yechish usullаri …....	63
III.BОB	Silindrik makrog’ovakdan iborat silindrik g’ovak muhitda moddaning anomal ko’chishi..…………………………………...	70
3.1.	Mаsаlаning qо’yilishi ……………………………………………...	70
3.2.	Sоnli yechish ………………………………………………………	72
3.3.	Yechim tаhlili ……………………………………………………...	75
Xulоsаlar	……………………..……………………………………………….	84
Аdаbiyоtlаr	……………………………………………………………………...	85
Ilоvаlar	……………………………………………………………...............	95

KIRISH
Dunyoda neft qazib olish sanoatida neftni qazib olish ikkilamchi va uchinchi darajali usullari alohida o'rin tutadi. Keyingi yillarda ko‘pgina rivojlangan mamlakatlarning neft sanoatida g‘ovak muhitlarda suyuqlik va moddalarning anomal ko‘chishi jarayonini ifodalovchi klassik modellar o‘rniga noklassik modellar qo‘llanimoqda. Shu jihatdan neft qatlamlariga issiqlik usuli bilan ta’sir etish texnologiyasida, neft qatlamlarida turli xil tuzilishga ega bo'lgan g'ovak muhitda moddalarning anomal harakati jarayoniga ta'sir qiluvchi asosiy omillarni hisobga olgan holda loyihalash usullarini takomillashtirishga alohida e'tibor qaratilmoqda, xususan, AQSh, Rossiya, Xitoy va boshqa rivojlangan davlatlarlarning neft va gazni qazib olish sanoatlarida, neft qatlamlaridagi birjinslimas g‘ovak muhitlarda moddalarning anomal ko‘chishi jarayonlariga ta’sir etuvchi asosiy omillarni hisobga olgan holda loyilash usullarini takomillashtirishga alohida e’tibor qaratilgan.
Jahonda neft qazib olish sanoatida qatlamlarning neft beruvchanligini oshirish uchun neft qatlamlariga ta’sir qilishning turli usullari, xususan neft harakatchanligini oshirishga yordam beruvchi issiqlik, qatlamlar orasidagi bosimni ushlab turuvchi turli usullar qo‘llanilmoqda termogidrodinamik jarayonlarning ilmiy asoslari yaratilmoqda. Bu yo‘nalishda, xususan yoriq-g‘ovak muhitlarda modda ko‘chishi jarayonlarining matematik modellarinin takomillashtirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ushbu sohada yoriq-g‘ovak muhitlarda anomal modda ko‘chish jarayonini adekvatik ifodalovchi matematik modellar yo‘qliginin inobatga olib yangi matematik modellar, EHM uchun dastur va algoritmlarni ishlab chiqish zarur hisoblanmoqda.
Respublikamizda neft sanoatida bu borada amalga oshirilayotgan dasturiy chora-tadbirlar asosida neft konlarini o‘zlashtirishning yangi texnologiyalarini qo‘llash, xususan, zamonaviy texnologiyalardan foydalangan holda neft qazib olishni ko‘paytirishga katta e’tibor qaratilmoqda. Aholini ichimlik suvi bilan ta’minlash, yer osti suv havzalarini muhofaza qilish borasida keng ko‘lamli ishlar amalga oshirilmoqda.