Operatsion tizimlar «Informatika va Axborot texnologiyalari»

Tahrir qilinadigan fayllarning o‘lchamini chegaralash. 
Norton Commanderning qo‘shib chiqarilgan muharriri 13000 baytgacha uzunlikdagi
fayllarga ishlov berishi mumkin. Agar siz katta o‘lchamli fayllarni tahrir qilishni istasangiz, unda 
ekranga tegishli xabar chiqariladi. Buning ikki imkoniyati bor: fayl (view)ni ko‘rib chiqish yoki 
so‘rovdan chiqish (cancel). Kerakli javobni "

" va "

" tugmachalari yordamida tanlash "Enter" 
tugmachasini bosish kerak bo‘ladi. 

---

Opratsion tizimlari 
48 
Agar faylni baribir tahrir qilish kerak bo‘lsa, unda Norton Commanderga qo‘shib chiqarilgan 
muharrirdan emas, qandaydir boshqa muharrirdan foydalanish kerak bo‘ladi. 
Muharrir yordamida fayllar tuzish. Agar "Shift"+"F4" tugmachalari kombinatsiyasi bos-
ilganidan keyin diskka unda yo‘q bo‘lgan faylning nomi kiritilsa, bu holda yangi fayl
yaratilgan bo‘ladi. 
Fayllar va kataloglardan nusxa olish 
Norton Commander yordamida fayllardan nusxa olish uchun zarur faylni ajratish yoki fayllar 
guruhini tanlash va "F5" tugmachasini bosish kerak. Agar panelda qaysidir fayllar tanlangan 
bo‘lsa (ular disketda sariq rangda, monoxrom displeyda esa kuchaytirilgan yoruqlik bilan
tasvirlanadi, bunda panelning pastida tanlangan fayllarning soni, umumiy o‘lchami haqidagi 
ma’lumotlar bo‘ladi), unda tanlangan fayllar guruhidan nusxalar olinadi, aks hollarda joriy fayl-
dan nusxa olinadi. 
"F5" tugmachasi bosilgach, ekran markazida fayl yoki fayllarning nusxasini qaerga 
ko‘chirish haqida so‘rov paydo bo‘ladi. So‘rovda boshqa (faol bo‘lmagan) panelda tasvirlangan 
katalogning nomi taklif qilinadi (aniqrog‘i nusxalarni ko‘chirish taklif qilayotgan katalogni nomi 
taklif qilinadi). Shuning uchun fayllardan boshqa katalogga nusxa olishdan oldin bu katalog 
boblarining mundarijasini Norton Commanderning boshqa paneliga chiqarish maqsadga
muvofiqdir. Unda so‘rovga javob berish uchun "Enter" tugmachasini bosib qo‘yish kerak 
bo‘ladi, xolos. 
So‘rovga javob: 
• fayl yoki fayllarning nusxasini ko‘chirish kerak bo‘lgan katalogning nomini kiritish; 
• faylning yangi nomini kiritish (agar bittadan ko‘p fayllarning nusxasini ko‘chirilayotgan 
bo‘lsa, bu nomda * yoki ? simvollari bo‘lishi kerak); 
• "F10" tugmachasini bosib yoki "F10" Tree yozuvini ajratib va "Enter" tugmachasini bosib, 
ekranga joriy diskning katalogida shaklini chiqarish va undan fayllarning nusxasini
tushuriladigan katalog tanlab olinadi. Katalogni tanlash uchun uni kursorni harakatlantirish
tugmachalari yordamida ajratib olib keyin "Enter" tugmachasini bosish kerak. 
Undan so‘ng fayllardan nusxa olishni boshlash uchun "Enter" tugmachasini bosish kerak. 
Agar fayllardan nusxa olish niyatidan qaytgan bo‘lsangiz "Esc" tugmachasini bosing. Fayllardan 
nusxa olayotganda ekranga yo‘l diagramma chiqariladi, u nusxa ko‘chirish jarayonini 
ko‘rgazmali tasvirlab turadi.