O'quv qo'llanma

A s im m e tr ik sh ifr la sh tiz im la r i
A sim m etrik kriptotizim larda axborotni shifrlashda va rasshifrovka qilishda 
turli kalitlardan foydalaniladi:
•
ochiq kalil
^ 'a x b o ro tn i shifrlashda ishlatiladi, m axfiy kalit 
k
dan 
hisoblab chiqariladi;
•
maxfiy kalil
* , uning ju fti boMgan ochiq kalit yordam ida shifrlangan 
axborotni rasshifrovka qilish d a ishlatiladi.
M axfiy va ochiq kalitlar ju ft-ju ft generatsiyalanadi. M axfiy kalit egasida 
qolishi va uni ruxsatsiz foydalanishdan ishonchli him oyalash zaru r (sim m etrik 
algoritm dagi shifrlash kalitig a o ‘xshab). O chiq kalitning nusxalari m axfiy kalit egasi 
axborot alm ashinadigan kriptografik tarm oq abonentlarining har birida bo‘lishi shart.
A sim m etrik sh ifrlash n in g um um lashtirilgan sxem asi 7.8-rasm da keltirilgan. 
A sim m etrik k rip to tizim d a shifrlangan axborotni uzatish quyidagicha am alga
53

---

oshiri la d i:
1. T ayyorgarlik bosqichi:
- abonent 
V
ju ft kalitni generatsiyalaydi: m axfiy kalit Ai-va ochiq kalit K.j-;
- ochiq kalit /^ a b o n e n t 
A
ga va qolgan abonentlarga j o ‘natiladi.
2. A
va 
V
abonentlar o 'rta sid a axborot alm ashish:
- abonent 
A
abonent Kning ochiq kaliti 
K v
yordam ida axborotni shifrlaydi va 
shifrm atnni abonent ^ga jo 'n a ta d i;
- abonent 
V
o 'z in in g m axfiy kaliti ^ -yordam ida axborotni rasshifrovka qiladi. 
I lech kim (shu ju m lad an abonent 
A
ham ) ushbu axborotni rasshifrovka qilaolm aydi. 
chunki abonent Kning m ahfiy kaliti unda y o ‘q.
A sim m etrik kriptotizim da axborotni him oyalash axborot qabul qiluvchi kaliti 
Ai-ning m ahfiyligiga asoslangan.
A sim m etrik kriptotizim lam ing asosiy hususiyatlari quyidagilar:
1. 
O chiq kalitni va shifr m atnni him oyalangan kanal orqali j o ‘natish 
m um kin, y a ’ni niyati buzuq odam ga ular m a 'lu m b o ‘lishi m um kin.
2.
Shifrlash