ShaklSeansKalitBaytO
- seans uchun kalit shakllantirish b o 'lib .
dastlabki m atnni shifrm atnga va teskari y o 'n a lish d a alm ashtirishda B aytA lm ash()
shifralm ashtirishini bajarish uchun foydalaniladi; m azkur shifralm ashtirish kirishi
shifrlash kaliti к va funksional kalit k f b o 'lib , chiqishi bayt sathida chiziqli m assivlar
BsA [256] va BsAD [256]:
■
ShaklSeansKalit()
- seans uchun kalit shakllantirish b o ‘ lib. dastlabki
m atnni
shifrm atnga
va
teskari
y o ‘nalishda
alm ashtirishda
A ralash()
shifralm ashtirishini bajarish uchun foydalaniladi; m azkur shifralm ashtirish kirishi
baytli elem entlardan tarkib topgan chiziqli m assiv K st=[32] b o 'lib , chiqishi m axsus
tuzilm ali diam atritsalardan tashkil topgan ( K it , K.2 ) yoki (K1 , K2t ) m assivlar
juftliklaridir;
■
ShaklBosqichKalitQ -
seans davom ida seans-bosqich kalitidan bosqich
kalitini shakllantirish b o 'lib . dastlabki m atnni shifrm atnga va teskari yo 'n alish d a
alm ashtirishda Q o'shB osqichK .alit() alm ashtirishini bajarish uchun foydalaniladi;
50
m azkur alm ashtirish kirishi chiziqli seans-bosqich kaliti m assivi kse, chiqishi bayt
sathida berilgan ikki o ‘lcham li K e[8.4] m assividir;
■
Qo'shBosqichKalitQ
- oddiy shifralm ashtirish b o ‘Iib, dastlabki matnni
shifrm atnga va teskari y o ‘nalishda H olat va bosqich kaliti m assivi Ke elem entlari
ustida istisnoli YoKI (2 m oduli b o ‘yicha bitlab q o ‘shish) am alini bajarishdan iborat;
m azkur shifralm ashtirish kirishi bayt sathida H olat m assivi, K e m assivi boMib,
chiqishi bayt sathida H olat m assividir;
■
Q o ‘shHolat() -
oddiy shifralm ashtirish b o 'lib , shifrlash bloklari ustida
am alga oshiriladigan elektron kod kitobi rejim idan boshqa rejim larda dastlabki
m atnni shifrm atnga va teskari y o ‘nalishda X O R am ali ishtirokida foydalaniladigan
alm ashtirish.
Shifrlash kriptografik m odulini ishga tushirishda avvalo m odulga shifrlash
kaliti к va funksional kalit kf, o ‘m atilgan bosqichlar soni e ham da rejim
m=ShBil
uchun initsializasiyalash vektori IV yuklanadi. Shuningdek, dastlabki m atnni
shifrm atnga alm ashtirish rejim ida dastlabki m atn, shifrm atnni dastlabki m atnga
alm ashtirish rejim ida esa shifrm atn kriptografik m odulning
Holat
m assiviga
yuklanadi.
Shifrlash
ja ray o n in in g
boshlanishida
ShaklS eansK alitB ayt(k,kf),
S haklS eansK alit(K st)
va
S haklB osqichK alit(kse)
ishga
tushiriladi.
ShaklS eansK alitB ayt(k,kf), S haklS eansK alit(K st) shifralm ashtirishlari chiqishida bayt
sathida alm ashtirish m assivlari va diam atritsaviy qism lardan tark ib topgan seans
kaliti m assivlari shakllantiriladi. Bu m assivlar toki k, k f lar o ‘zgarm as b o 'lib qolar
ekan,
keyingi
seanslarda
ham
foydalanilaveradi.
ShaklB osqichK alit(kse)
shifralm ashtirishi chiqishida boshlangich va har bir bosqich uchun shakllantirilgan
bosqich kalitlari to ‘plam i shakllantiriladi.
E lektron kod kitobi (Elektron kod kitobi) m = Ekk va shifr blo k lam i ilaktirish
(S hifrB loklam i ilaktirish) m =ShBil rejim lariga tegishli psevdokod keltirilgan.
A ralash(H olat,K s), B ay tA lm ash (H o latB a), Q o ‘shB osqichK alit(H olat, Ke),
Sur(H olat)
oddiy
shifralm ashtirishlari
va
ShaklS eansK alitB ayt(k,kf),
S haklS eansK alit(K st),
ShaklB osqichK alit(kse)
va
Q o ‘shH olat(H olatt,
H olat)
alm ashtirishlari keyingi bandda keltirilgan.
Shifrlash m odulining dasturiy-apparatli shaklida funksional kalit yangilash
jarayonini ShaklS eansK alitB ayt(k,kf), ShaklSeansK alit (K SI), ShaklBosqichKalit(kse)
alm ashtirish jaray o n lari bilan qo‘shib oiib borish m aqsadga m uvofiqdir. U nda shifr
protsedurasiga
ShaklS eansK alitB ayt(k,kf),
ShaklS eansK alit
(K st),
S haklB osqichK alit(kse) natijalarini kiritish nazarda tutilishi lozim.
S hifrlash protsedurasining psevdokodi quyida keltirilgan:
Shifr (int blok soni, byte IV [32], byte kirish [blok soni] [32], byte chiqish [blok
soni] [32], byte k[32], byte kf [32], byte e)
begin
51
byte к . [8, 4]. К , [8 ,4 ] , К . [8. 4]
H olat [8. 4], Holatn [8, 4]
if (m =Sh)
S haklS eansK alitB ayt (k, k f)
S haklS eansK alit (K st)
S haklB osqichK alit (к,*)
fo r b lo k = l step 1 to blok_soni
H olat= kirish[blok]
i f (m =ShB il)
i f (b lo k = l)
H olatn=IV
else
H olatn= chiqish[blok-l ]
end if
Q o ‘shH olat (H olat, H olatn)
end if
for
bosqich= 1 step 1 to e
Q o ‘shB osqichK alit (H olat, K*)
A ralash (H olat, 1CS)
Sur (H olat)
B aytA lm ash (H olat, Ba)
end for
Q o 'sh B o sq ich K alit (H olat, K,,)
A ralash (H olat, Ks)
C hiqish [blok]=H olat
end for
else
S haklS eansK alitB ayt (k, k f)
ShaklS eansK alit (K sl)
ShaklB osqichK alit (k se)
fo r b lo k = l step 1 to blok_soni
H olat= kirish [blok]
A ralash (H olat, Ks)
Q o 'sh B o sq ich K alit (H olat, K,,)
for b o sq ich = l step 1 to e
B aytA lm ash (H olat, Ba)
Sur (H olat)
A ralash (H olat, Ks)
Q o ‘shB osqichK alit (H olat. K*)
52
end for
if (m =ShB il)
if (b lo k = l)
H olatn=IV
else
H o la tn = k irish [b lo k -1 ]
end if
Q o ‘shH olat (H olat, H olatn)
end if
ch iqish [blok]=H olat
end for
end if
end
Sim m etrik sh ifrlashning barcha tizim lari quyidagi kam chiliklarga ega:
• axborot alm ashuvchi ikala s u b ’ekt uchun m axfiy kalitni uzatish kanalining
ishonchliligi va xavfsizligiga quyiladigan talablam ing q a t’iyligi;
• kalitlam i yaratish va taqsim lash xizm atiga quyiladigan talab lam in g
yuqoriligi.
Sababi, o ‘zaro aloqaning «har kim - xar kim bilan» sxem asida «и» ta abonent
uchun
n(n-
1)/2 ta kalit talab etiladi, y a ’ni kalitlar sonining abonentlar soniga
bogMiqligi kvadratli. M asalan, /7=1000 abonent uchun talab qilinadigan kalitlar soni
n (n -\
)/2=499500. Shu sababli, foydalanuvchilari yuz m illiondan oshib ketgan
«Internet» ta rm o g ‘ida sim m etrik shifrlash tizim ini q o ‘shim cha usul va vositalarsiz
qoMlashning iloji y o ‘q.
Dostları ilə paylaş: |