24. Harakat nomi qanday qo’shimchalarni oladi? 25. Shaxs va narsalarning jismoniy faoliyati natijasida ro’y bergan harakatni bildiruvchi fe’llar qanday fe’llar hisoblanadi ?
S
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
J
B
S
B
A
S
D
A
S
B
A
S
D
B
A
S
D
A
S
D
B
21. –sh , -ish .
22. Sof fe’l , harakat nomi , sifatdosh ravishdosh .
23. Harakat nomi .
24. Egalik , kelishik , ko’plik .
25. Harakat fe’llari.
VI-SINF II-CHORAK.
Ilm insonni izzat va sharafga yetkazadigan vositadir . Ushbu gapdagi sifatdoshni toping .
ilm .
–ar, -r, -gan ,-han.
ravishdoshlar nimasi bilan ravishga o’xshaydi .
Bajaradigan vazifasi bilan .
Qo’shimchalari bilan .
Harakatning belgisini bildirishi bilan .
Fe’l shakli ekanligi bilan .
4. Ra vishdosh yasochi qo’shimchani toping . A:-ydigan,-adigan. B:-gach,-guncha,-gancha,-gani. S:-ar,-r. D:-ib,-moq. 5.Ko’makchi fe’llar berilgan qatorni toping. A:aytmoq,demoq,tushunmoq,yurmoq. B:sotib olmoq, yetkazmoq, demoq. S:aytib o’tmoq,xarid qilmoq,tugatmoq. D:boshlamoq,olmoq,yubormoq,turmoq. 6.Zamon,shaxs-son qo’shimchalari qanday fellarga qo’shiladi? A:yetakchi fe’llarga B:Sof fe’lga S:faqat ko’makchi fe’llarga D:fe’l shakllariga 7.Otdan yasalgan fe’llarni toping. A:tuzladi,suvsadi. B:oqardi,yangiladi S:sehrladi,ho’pladi D:yaxshiladi, voyvoyladi. 8.Fe’llarning tuzilishiga ko’ra turini ko’rsating. A:soda,qo’shma. B:juft, takroriy S:harakat,holat D:Ava Bjavoblar to’g’ri 9.Hakim boboning yoshi oltmishlardan oshgan bo’lsa ham yengil qadam tashlardi.Ushbu gapdagi fe’lning tuzilishiga ko’ra turini ayting. A:sodda fe’l B:Qo’shma fe’l S:Juft fe’llar D:Takroriy fe’llar 10.Ish-harakatning tez va kutilmaganda ro’y berishini ifodalaydigan fe’llar qanday fe’llar? A:Sodda fe’llar B:Qo’shma fe’llar S:Juft fe’llar D:Takroriy fe’llar
11. Gapirmoq, pichirlamoq fe’lning qanday ma’no turiga kiradi?
Nutqiy faoliyat fe’llar.
Aqliy faoliyat fe’llar.
S. Jismoniy faoliyat fe’llar.
Holat fe’llar.
12. Bo`lgan voqealarni oqizmay-tomizmay aytibdi. Fe’llnong zamon shaklini aniqlang.
Hozirgi kelasi zamon.
Kelasi zamon.
S. Hozirgi zamon.
D. O`tgan zamon.
13. To`liqsiz fe’llar berilgan qatorni toping.
A. bor edi, rogan
B. edi, ekan, emish
S. kelgan edi, kelgandi
D. aytgandi, degan edi
14. U shaddod ayol shunday so`zlayaptiki hammaning ko`zi unda.
A. shaddod ayol
B. Shunday
S. So`zlayapti. (-yap)
D. ko`zi unda
15. Fe’l mayllari to`g`ri berilgan javobni toping.
A. Sof fe’l, harakat nomi
B. Xabar, buyruq-istak, shart mayllari
S. O`tgan zamon, hozirgi va kelasi zamon
D. Sifatdosh, ravishdosh, harakat nomi
16. Musiqa tingach hamma o`rnidan turdi. Ravishdoshni toping.
A. Musiqa tingach
B. Hamma
S. O`rnidan turdi
D. Turdi
17. Ko`makchi fe’lni qabul qiluvchi ravishdosh nima deb ataladi.
A. Sifatdosh
B. Ravishdosh
S. Yetakchi fe’l
D. Ko`makchi fe’l
18. Harakatning to`la yakunlagan ko`makchi fe’lni toping.
A. chiqmoq
B. yotmoq
S. boshlamoq
D. olmoq
19. –illa, -iro qo`shimchaari nimalardan fe’l yasaydi.
A. otdan
B. sifatdan
S. taqlid so`zlardan
D. undov so`zlardan
20. Qo`shma fe’l qismlari qanday yoziladi.
A. Qo`shib yoziladi
B. Ajratib yoziladi
S. Chiziqcha bilan yoziladi
D. Bosh harf bilan yoziladi
21. Juft fe’l qismlari qanday yoziladi.
22. Fe’lning ma’naviy guruhlarini ko`rsating.
23. Fe’lning munosabat shakllari qaysilari.
24. Fe’llardagi zamonlarni yozing.
25. –a, -y, -(a) r qo`shimchalari qaysi zamon shakllarini hosil qiladi?
S
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
J
D
A
S
B
D
A
A
D
B
S
S
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
J
A
D
B
S
B
A
S
A
S
B
21. chiziqcha bilan yoziladi.
22. nutqiy f, aqliy f, jismoniy f, holat fe’llar
23. zamon, mayl, shaxs-son qo`shimchalari
24. O`tgan, hozirgi, kelasi zamon
25. Kelasi zamon
ONA-TILI III-CHORAK. 6-SINF.
Onani kim ulug’lamagan, kim unga tahsin o’qimagan . Sifatdoshni toping .
Kim.
Ulug’lamagan , o’qimagan .
Unga .
Tahsin .
Hozirgi zamon sifatdoshi fe’l asoslariga qanday qo’shimchasini qo’shish bilan hosil bo’ladi .
–(a) yotgan .
–gan, (-kan, -qan. )
–ydigan , -adigan.
–(a)r.
Bu ovoz hali mag’zi ilmagan dalalarga , osmondagi oqimtir yulduzlarga tegib aks-sado berayotgandek tuyiladi .Ushbu gapdagi sifatdoshning bo’lishsiz shaklini toping .
Bu ovoz . B.Mag’zi . C.Ilimagan. D. Osmondagi .
Fe’lning ravishga , Xoslangan shakli nima deb ataladi .
Sifatdosh . B.Harakat nomi . C. Fe’l shakli . D.Ravishdosh .
Fellar tuzilishiga ko’ra qanday fe’llarga bo’linadi .
Sodda, Qo’shma , Juft , Takroriy.
Sodda va qo’shma .
Juft va takroriy .
Tub va yasama fe’llar.
Hakim bobo har bir niholni parvarish qilardi . Fe’lning qaysi turi qatnashgan .
Sodda .
Juft .
Takroriy.
Qo’shma fe’l .
Gapirmoq , yugurmoq, ijod qilmoq, isitmalamoq fe’laridan holat fe’lni toping .
Gapirmoq.
Yugurmoq.
Isitmalamoq.
Ijod qilmoq.
Fe’lda nechta zamon bor.
4 ta .
3 ta.
2 ta.
1 ta.
–Yap, -moqda, -(a)yotir, -(a)yotib qo’shimchalari qaysi zamon shakllarini yasaydi .
Hozirgi zamon shakllari .
O’tgan zamon shakllari .
Kelasi zamon shakllari.
Ravishdoshni yasaydi .
Fe’l ifodalangan harakat – holat haqidagi xabar buyruq – istak shart ma’nolarini ifodalavchi . fe’l shakllari nima .
Mayl shakllari.
Zamon shakllari .
Fe’l shakllari .
Harakat fe’llari .
–so qo’shimchasi bilan qaysi mayl shakl yasaladi .
Habar mayl.
Buyruq-istak mayl.
Shart mayl.
Bo’lishsiz fe’l.
Otlar qanday so’roqlarga javob bo’ladi .
Qanday? Qanaqa.
Qayer.
Nima qilmoq.
Kim nima qayer.
Tuz-puz, Tovoq-povoq, qanday otlar.
Sodda ot.
Qo’shma ot.
Juft ot.
Takroriy ot.
Ikki va undan ortiq asosdan tarkib topgan turdosh otlar qanday yoziladi (Qorburon , Kungaboqar ).
ajratib yoziladi .
chiziqcha bilan yoziladi .
Qo’shib yoziladi .
Bosh harf bilan yoziladi .
Dori-darmon , orzu-armon., ko’rpa-to’shak , qovun-povun tuzilishiga ko’ra qanday otlar .
Turdosh otlar .
Juft va takroriy otlar .
Qo’shma otlar .
Sodda otlar .
Ma’lum bir geografik hududga atab qo’yilgan otlar nima .
Joy nomlari .
Narsa nomlari .
Shaxs nomlari .
Tashkilot , korxona nomlari .
–chi , -soz, -kor , -xon, -dosh qanday otlarni yasaydi .
Narsa otlarini .
Shaxs otlarini .
Joy nomlari .
Turdosh otlarini .
O’rin – joy otlari qanday so’roqqa javob bo’ladi .
Qayer.?
Nima . ?
Kim. ?
Qayerga, qayerdan ?.
–lik , -chlik, -garchilik, -(i)m , -(I)k, -(q) , qo’hsimchalari qanday otlarni yasaydi .
Aniq otlarni .
Faoliyat – jarayon otlarini .
Mavhum otlarni .
O’rin-joy otlari.
Mavhum ot yasovchi qo’shimchani toping.
A .–lar.
B. –lik, -chilik.
C. –lik, -chi, -inch,
D.-zor, -loq. –iston.
21. –lar qo’shimchasi qanday ma’nolarni ifodalaydi .
22. –cha , -choq, -chak qanday qo’shimchalar .
23. Sifat qaysi so’z turkumiga bog’lnadi .
24. Mazmundor , unumli qanday sifat .
25. Sifat yasovchi qo’shimchalarni yozing .
Eng g’oyat nihoyatta so’zlarini keltirish bilan sifatning qaysi daraja shakli hosil bo’ladi.
Oddiy daraja B. Ozaytirma daraja C.Orttirma daraja . D.Qiyosiy daraja.
Dunyodagi eng orzumand mehnatkash xalq o’zbek xalqi bo’lsa ajabmas. Ushbu gapdagi sifat qaysi darjada.
Orttirma daraja . B.Ozaytirma daraja. C.Qiyosiy daraja . DOddiy daraja.
Yigit nomini bus butun olib ketdi.Ushbu gapdagi sifat qaysi darjada.
Oddiy daraja. B.Orttirma daraja. C.Qiyosiy daraja. D.Ozaytirma daraja.
Qiyosiy daraja shakli qo’shimchasini toping .
Ti-Tir. B.Li-siz. C.Chi – dosh. D. Roq.
zaytirma shakl sifatning oddiy daraja shakli oldiga qanday so’zlarni qo’shish orqali hosil qilindi.
Sal , biroz, bazan, picha , nim, B.Katta , odobli, bexisob, xo’shbo’y,
C. Muattar, shirin, qizil, tongi. D. Xushbichim, beor, xiyla, .
Sifatlar qanday guruhlarga bo’linadi.
Qo’shma juft takroriy.
Oddiy daraja Orttirma daraja qiyosiy daraja.
Son, ozaytirma , ravish, .
Xususiy sifatlari rang tus sifatlari mazatam sifatlari hajm o’lchov sifatlari. Hid sifatlar, makon zanon belgisini bildiruvchi.
Makon zamon sifatlari deb nimaga aytiladi.
Hajmi vazni, o’lchovi, va shaklini bildirgan.
Belgining meyordan kamekanligini bildirgan.
O’rin va vaqtga nisbatan belgilarini bildiradi.
Chumcuqlar nima shirin nima achchiqligini bilsa kerak. Ushbu gapga sifatni qaysi ma’no guruhlari qatnashgan.
Rang tus.
Hajm o’lchov.
Makon zamon.
Mazza tam.
Sifat otlashib qanday qo’shimchalar bilan o’zgarish hususiyatiga ega.
Bosh qaratqich. O’rin payt kelishigi.
Jo’nalish chiqish kelishigi.
Qaratqich olmosh
Kelishik egalik
Son qanday so’roqqa javob bo’ladi.
Qanday qanaqa qachon .
Qancha necha nechanchi.
Kimning qaysi nima uchun.
Kimga nima nima maqsadda.
Miqdor sonlar qanday miqdorni bildirishiga ko’ra qanday sonlarga bo’linadi.
Rang tus mazza tam. Va zid sifatlari.
Xususiyat hajm o’lchov.
Sanoq dona chama taqsim kasr sonlar.
Sifatlarning ozayirma shakli.
Sanoq sonlar deb nimaga aytiladi.,
Narsaning miqdorini bildirgan.
Narsaning taxminlab chamalab bildirgan.
Butun miqdorning qismini bildirgan.
Son sanoqni bildiruvchi.
Sanoq sonlar ko’pincha qanday raqam.
Arab.
Rim.
Kasr.
Dona .
Chama sonlar qanday qo’shimchalar yordamida sanaladi.
Ta-tacha.
Tacha lab larcha.
Lik-ki.
MI chi da ya.
Ikkovining orasida kuch qandaysiz yotmaysi. .
Taqsim.
Chama .
Dona.
Jamlov.
Taqsim son qanday qo’shimchalar yordamida yasaladi.
Ta dan.
Ov ala.
Tacha lab.
Lar.
Tartib sonlar deb nimaga aytiladi .
Sanoq son bilan sanaladigan.
Butun miqdorni qismini.
Narsaning miqdorini taqsimlash.
Narsani ketma ket tartibini bildirib.
Tartib sonlar qanday qo’shimcha qo’shish orqali yasaladi.
Larcha ona shanga.
Cha lab.
Chasiga ov.
–(i) nchi.
Ravish qanday so’roqqa javob bo’ladi.
Qanday qachon qancha qayer.
Kimga nimaga kimdan nimadan.
Nima uchun nima maqsadda .
Kim nima qanday.
Ravish yasovchi qo’shimchani toping .
Ning ni ga.
Cha lab larcha
Da dan ka.
Ga ka qa .
Ikki hafta davomida erta tongdan qorongu tushkuncha lov tashishdi. Hisob so’zlarini toping .
Tartib sonlar rim raqamlari bilan Ifodalanganda qanday tinish belgisi ishlatiladi.
Tuzilishiga ko’ra ravishlar. Qanday turlarga bo’linadi.
Maqsad – sabab ravishlarini yozing va ular qaysilar.
Olg’a ichkari tashqari singari so’zlar ravishni qaysi turiga kiradi.