Organik kimyoni endi boshlaganlar uchun maslahatlar

67 | Karbon kislotalarning izomeriyasi
!!! Dars orqali batafsil tushunib, konspekt qilish shart.
68 | Karbon kislotalarning olinishi
1. Birlamchi spirtlar oksidlanganda dastlab aldegid, so`ngra kislota hosil bo`ladi. Bunda uglerod atomlarining soni o`zgarmaydi:


2. Murakkab efirlarni gidrolizlash bilan karbon kislota olish mumkin:

3. Tegishli karbon kislotalarning tuzlariga kuchli anorganik kislotalar ta`sir ettirib, karbon kislotalarini olish mumkin:
2CH₃COONa+H₂SO₄→2CH₃COOH+Na₂SO₄


69 | Karbon kislotalarning kimyoviy xossalari
1. Karbon kislotalar anorganik kislotalar kabi xossalarga ega, metallar, metall oksidlari va ishqorlar bilan reaksiyaga kirishib tuz hosil qiladi:

2CH₃-COOH+CaCO₃→(CH₃COO)₂Ca+CO₂+H₂O
2. Spirtlar bilan reaksiyaga kirishib murakkab efirlarni hosil qiladi. Shu uchun bu reaksiya eterefikatsiya reaksiyasi deyiladi.

CH₃COOH +HOC₂H₅ CH₃COOC₂H₅+ H₂O
3. Chumoli kislotaning karboksil guruhi bevosita vodorod bilan bog`langanligi tufayli, uni bir vaqtning o`zida ham kislota, ham aldegid deb qarash mumkin. U aldegidlarga xos “kumush ko`zgu” reaksiyasiga kirishadi:

4. Vodorodning almashinishi bilan boradigan reaksiyalarga quyosh nurida galogen ta`sirlashishini ketlirish mumkin. Bunda radikaldagi bir yoki bir necha vodorod atomi galogenga almashingan kislota hosilasi vujudga keladi:

5. Yuqori karbon kislotalar glitserin bilan eterifikatsiya reaksiyasiga kirishib, yog`lar hosil qiladi:
CH₂OH CH₂ – O – CO – C₁₇H₃₅
| |
CHOH + 3 HO – CO – C₁₇H₃₅ → CH – O – CO – C₁₇H₃₅ + 3H₂O
| |
CH₂OH CH₂ – O – CO – C₁₇H₃₅