O‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida «Ta’lim to‘g‘risida»

В1+
Tinglab tushunish: ilmiy manbalardagi o‘rtacha murakkablikdagi ma’lumotlarni tinglab tushunadi. Nutq uslubiyotiga xos xususiyatlarni tinglab tushunadi.
So‘zlash: nutqini ifodali va ravon, mazmunli va ta’sirchan ifoda eta oladi, leksik, grammatik va uslubiy me’yorlarga amal qiladi, nutqda mantiqiy urg‘uni o‘rinli va to‘g‘ri qo‘yadi.
O‘qish: turli janrdagi matnlarni ifodali hamda ta’sirchan o‘qiy oladi, ulardagi uslubiy vositalarning ahamiyatini his qiladi
Yozish: Ixtisoslikka oid matn tuza oladi, bunda til birliklaridan o‘rinli foydalanadi.
35 — 40 gapdan iborat ijodiy matn (bayon, insho) yoza oladi.
2. Lingvistik kompetensiya (fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyatga oid):
В1
Leksika: so‘zlarning ko‘chma ma’nosi, uslubiy xususiyatlari va atamalarni farqlay oladi, ulardan nutqda to‘g‘ri foydalana oladi. O‘zbek tili leksikasining rivojlanishi, boyishi manbalarini izohlay oladi.
Uslubiyat: so‘z turkumlari, ularning otlashishi hamda uslubiy xususiyatlarini tushuna oladi va izohlay oladi. So‘z birikmasi gap va uning grammatik belgilari, dialogik nutq belgilari, gap bo‘lagining tiplari, sodda va qo‘shma gaplar ma’nodoshligini, sintaktik qurilmalarni, ko‘chirma gap, matnning o‘ziga xos xususiyatlarini farqlay oladi va muloqotda grammatik hamda sintaktik birliklardan o‘rinli foydalana oladi.
В1+
Leksika: leksik vositalarni nutqiy uslublarda o‘rinli qo‘llay oladi.
Uslubiyat: so‘z turkumlari, gap bo‘laklarining uslubiy xususiyatlarini tushunib, izohlay oladi. Nutqda grammatik hamda sintaktik birliklardan o‘rinli foydalana oladi.
ONA TILI FANIDAN
O‘QUV DASTURI
(10 (1-kurs)-11(2-kurs)-sinflar)


Uqtirish xati
Ona tili ta’limining asosiy maqsadi – o‘quvchilarning o‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda to‘g‘ri hamda ravon bayon qiladigan, kitobxonlik madaniyati shakllangan, mustaqil va ijodiy fikrlay oladigan, o‘zgalar fikrini anglaydigan muloqot va nutq madaniyati rivojlangan shaxsni kamol toptirishdan iborat.
Ona tili fanini o‘qitishning vazifasi esa o‘quvchi shaxsini fikrlashga, o‘zgalar fikrini anglashga, o‘z fikrini og‘zaki hamda yozma shaklda savodli bayon qila olishga qaratilgan nutqiy kompetensiyani rivojlantirish; ona tilining imkoniyatlaridan unumli foydalangan holda fikrni to‘g‘ri va ravon bayon eta olishni rivojlantirishga qaratilgan lingvistik kompetensiyalarni shakllantirish;
yozma nutqda yuksak savodxonlik, adabiy til meyorlariga rioya etish, uslubiy rang-baranglikdan foydalana olish hamda fanning mazmunidan kelib chiqqan holda o‘quvchilarda tayanch kompetensiyalarni shakllantirishdan iborat.
Ona tili fanining 10-11-sinf o‘quv dasturi davlat ta’lim standartining B1 darajasi talabi asosida tuzilgan. Davlat ta’lim standartining B1 darajasi 10-11-sinf ta’limi bosqichi uchun meyor hisoblanadi. Mazkur ta’lim bosqichi bitiruvchilari davlat ta’lim standartining ushbu darajasi uchun qo‘yilgan talablarga javob berishlari shart. Shundan kelib chiqib, har bir ta’lim bosqichi uchun ta’lim mazmuni uzviylik va uzluksizlik asosida taqsimlangan.
10-11-sinf (1-2kurs)da ona tili ta’limi o‘rta ta’lim bosqichida olingan bilimlarni chuqurlashtiradi va rivojlantiradi. Bu esa o‘rta ta’lim bosqichi ona tili ta’limida o‘rganilgan o‘quv materialining maxsus takrorlanishini inkor etmaydi.
Dasturda o‘quvchilar egallashi lozim bo‘lgan leksik-grammatik bilimlar majmui o‘zaro bog‘liq va uzviy tarzda talqin etilgan bo‘lib, o‘quvchilarning bilim va dunyoqarashi ko‘lamiga, ijtimoiy hayot va davlat siyosatidan kelib chiqadigan ta’limiy-tarbiyaviy vazifalarga asoslangan.
Ona tili o‘quv rejasida 10-11-sinflar uchun jami 68 soat hajmida belgilangan. Shundan 10-sinf 34 soat, 11-sinf uchun 34 soatga mo‘ljallangan.
O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim rejasida Ona tili o‘quv rejasida 1-3 kurslar jami 68 soat hajmida belgilangan. Shundan 10-sinf 34 soat, 11-sinf uchun 34 soatga mo‘ljallangan/

O‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim tizimida o‘quvchilarda fanga oid kompetensiyalar bilan birgalikda tayanch kompetensiyalar shakllantirilishi belgilab berilgan. Bunga ko‘ra, Ona tili fanini o‘qitish jarayonida o‘quvchilarda quyidagi tayanch kompetensiyalar shakllantirilib boriladi.