7.1-jadval
O‘rtacha nisbiy miqdorni oraliqli variatsion qatorlarda hisoblash
Shartnomani bajarish darajasi bo‘yicha korxonalar guruhi (foizda)
|
Korxonalar soni
ni
|
Shartnoma bo‘yicha mahsulot yetkazib berish hajmi (mln.so‘m), fi
|
Shartnomani o‘rtacha bajarish darajasi %,
|
|
|
|
|
A
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
80 gacha
80-90
90-100
100-110
110-120
120-130
130 va undan yuqori
|
1
3
5
9
7
5
4
|
20
60
100
180
140
100
80
|
75
85
95
105
115
125
135
|
1500
5100
9500
18900
16100
12500
10800
|
1
3
5
9
7
5
4
|
75
255
475
945
805
625
540
|
-3
-2
-1
0
1
2
3
|
Jami
|
34
|
680
|
|
74400
|
34
|
3720
|
|
7.4. Arifmetik o‘rtachani «shartli moment» usulida hisoblash
Qator variantalaridan o‘zgarmas ixtiyoriy A soni ayirib, olingan natija boshqa ixtiyoriy B songa bo‘linadi. Natijada berilgan qatordan qatori vujudga keladi. Bu qator uchun arifmetik o‘rtacha hisoblanadi
.
So‘ngra y B soniga ko‘paytiriladi va olingan natija ustiga A soni qo‘shiladi. Yakunida boshlang‘ich qatorning haqiqiy arifmetik o‘rtacha miqdori kelib chiqadi
.
Kengligi teng oraliqli qatorlarda «A» deb variantaning o‘rtadagi qiymatini, «B» o‘rnida esa oraliq kengligini olish tavsiya etiladi.
Yuqoridagi misolimizda 7.1-jadval 7 ustunida A=100, B=10 deb “Y” qiymatlari berilgan. Demak,
.
7.2.3. Oraliqli variatsion qatorlarda arifmetik o‘rtachani hisoblash tartibi
Oraliqli qatorlarda o‘rtacha miqdor guruhiy o‘rtachalarni va ulardan umumiy o‘rtachani aniqlash yo‘li bilan topiladi, shuningdek nisbiy miqdorlar asosida ham ularni shu tartibda hisoblash mumkin.
Buning uchun dastlab har bir oraliqli guruh uchun uning quyi va yuqori chegaralari yig‘indisining yarmiga teng qilib guruhiy o‘rtachalar hisoblanadi, so‘ngra butun qator bo‘yicha umumiy o‘rtacha aniqlanadi.
Nisbiy miqdorlar qatori uchun o‘rtachani aniqlash masalasiga kelsak, u holda o‘rtacha miqdor mazmunan o‘rtalashtirilayotgan nisbiy miqdorlar singari mantiqiy tuzilishga ega deb qaralgandagina bu masala to‘g‘ri yechilishi mumkin. Masalan,
7.1-jadval
Dostları ilə paylaş: |