OSIYO XALQARO UNIVERSITETI TIBBIYOT FAKULTETI DAVOLASH YO’NALISHI
Har qanday hujayrada oqsil biosintezining asosiy joyi ribosomadir. Bu murakkab assimetrik tuzilishga ega yirik makromolekuladir. U RNK (ribonuklein kislotalar) va oqsillardan iborat. Ribosomalar alohida joylashishi mumkin. Ammo ko'pincha ular EPS bilan birlashtiriladi, bu esa oqsillarni keyingi saralash va tashishni osonlashtiradi.
Har qanday hujayrada oqsil biosintezining asosiy joyi ribosomadir. Bu murakkab assimetrik tuzilishga ega yirik makromolekuladir. U RNK (ribonuklein kislotalar) va oqsillardan iborat. Ribosomalar alohida joylashishi mumkin. Ammo ko'pincha ular EPS bilan birlashtiriladi, bu esa oqsillarni keyingi saralash va tashishni osonlashtiradi.
Tanamiz qaysi oqsillarni yaratishi mumkinligi haqidagi barcha ma'lumotlar DNKda mavjud. Deoksiribonuklein kislotasi genetik ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. U xromosomalarda ishonchli tarzda o'ralgan va yadrodagi hujayrada joylashgan agar eukariotlar haqida gapiradigan bo'lsak yoki sitoplazmada suzadi prokariotlarda.
Tanamiz qaysi oqsillarni yaratishi mumkinligi haqidagi barcha ma'lumotlar DNKda mavjud. Deoksiribonuklein kislotasi genetik ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi. U xromosomalarda ishonchli tarzda o'ralgan va yadrodagi hujayrada joylashgan agar eukariotlar haqida gapiradigan bo'lsak yoki sitoplazmada suzadi prokariotlarda.
Agar "DNK-rRNK-oqsil" sxemasining g'oyasi to'g'ri bo'lsa, umumiy RNK tarkibi DNK kabi o'zgaradi deb taxmin qilingan. Ammo, har xil turlardagi dezoksiribonuklein kislotasidagi katta farqlarga qaramay, umumiy ribonuklein kislotaning tarkibi ko'rib chiqilgan barcha bakteriyalarda bir xil edi. Bundan olimlar asosiy hujayrali RNK ya'ni ribosoma genetik ma'lumot tashuvchisi va oqsil o'rtasida bevosita vositachi emas degan xulosaga kelishdi.
Jami 20 ta aminokislota mavjud, ulardan ba'zilari muhim, ya'ni organizm ularni sintez qila olmaydi. Agar hujayradagi ba'zi kislotalar etarli bo'lmasa, bu tarjimaning sekinlashishiga yoki hatto jarayonning to'liq to'xtashiga olib kelishi mumkin. Har bir aminokislotaning yetarli miqdorda bo‘lishi oqsil biosintezining to‘g‘ri davom etishi uchun asosiy talab hisoblanadi.
Jami 20 ta aminokislota mavjud, ulardan ba'zilari muhim, ya'ni organizm ularni sintez qila olmaydi. Agar hujayradagi ba'zi kislotalar etarli bo'lmasa, bu tarjimaning sekinlashishiga yoki hatto jarayonning to'liq to'xtashiga olib kelishi mumkin. Har bir aminokislotaning yetarli miqdorda bo‘lishi oqsil biosintezining to‘g‘ri davom etishi uchun asosiy talab hisoblanadi.
Olimlar aminokislotalar haqida umumiy ma'lumotni 19-asrda olishgan. Keyin 1820- yilda birinchi ikkita aminokislotalar, glitsin va leysin ajratildi.
Oqsildagi birlamchi tuzilish deb ataladigan bu monomerlarning ketma-ketligi uning keyingi tashkiliy darajalarini va shuning uchun uning fizik va kimyoviy xossalarini toʻliq belgilaydi.
