часть
1
«
Научный импульс
»
Октябрь
, 2022
663
ekanligidan hayratda qoladigan
davrda e’tibordan chetda qolishidir.
F.Fromm-Reyxman
onalik mehridan muddatidan oldin sutdan ajratishning zararli oqibatini yolg'izlikning asosiy
sababi deb ataydi. O'smirlarda yolg'izlik paydo bo'lishining asosiy sabablari:
1) tengdoshlari bilan etarli darajada muloqot qilmaslik, kommunikativ
ko'nikmalarning past darajada rivojlanishi;
2) o'smirning boshqalar tomonidan qabul qilinmasligi;
3) o'zini va ichki dunyosini baholay olmaslik;
4) boshqa odamlarga nisbatan ortiqcha talab va umidlar;
5) odamlar o'rtasidagi munosabatlar haqidagi haqiqiy bo'lmagan g'oyalar.
G. R. Sha
givaleeva yolg‘izlikning quyidagi sabablarini ajratib ko‘rsatadi:
1) Insonning yolg‘izlikka ongli va maqsadli intilishi, shuningdek, odamlar bilan
muloqot qilish va yaqin munosabatda bo‘lishni qiyinlashtiradigan ma’lum xarakter
xususiyatlari
ning mavjudligi sababli yolg‘izlikka moyilligi.
2) boshqa odamlar tomonidan e'tibor bermaslik, qochish, majburan cheklash va
hokazo.
3) vaziyatlarning kombinatsiyasi natijasida ob'ektiv izolyatsiya.
Chet ellik olimlar L. M. Xorovits, R. de Frantsiya va K. A. Andersonlarning fikricha,
yolg'iz odamning aksariyat belgilari depressiv odam prototipida deyarli to'liq takrorlanadi.
Bundan kelib chiqadiki, agar odam yolg'iz bo'lsa, unda odam depressiyaning asosiy
belgilarini ko'rsatadi.
O'smir depressiyasi o'z joniga qasd qilish, zo'ravonlik, giyohvandlik va xatti-
harakatlarning og'ishiga olib keladigan eng murakkab tibbiy muammolardan biridir. MB
Kellerning ta'kidlashicha, depressiya boshlangan bemorlarning o'rtacha yoshi 14 yoshni
tashkil qiladi. O'smirlik davrida reallashtirilgan ehtiyojlar va ularni qondirishning mumkin
emasligi o'rtasida ziddiyatlar paydo bo'ladi, chunki ko'plab eski munosabatlar buziladi va
qayta tiklanadi, bu umidsizlikni keltirib chiqaradi, depressiv reaktsiyalar ruhiy reaktsiyaning
mumkin bo'lgan shakllari bo'ladi.
Shunday qilib, yolg'izlikning sabablarini tahlil qilish salbiy holatni bartaraf etish uchun
profilaktika choralari va usullarini yaratish, shuningdek, ijtimoiy barqaror, ijtimoiy mustaqil,
mas'uliyatli, harakatchan shaxsni shakllantirish uchun zarurdir. O'smirlik turli xil ruhiy
kasalliklarning paydo bo'lishi uchun eng sezgir hisoblanadi, shuning uchun ularning
belgilarini o'z vaqtida tanib olish va bolaga ta'sir qiluvchi salbiy omillarni bartaraf etish
muhimdir.