O’smirlik davrida yolg’izlik hissi abduvalieva Nilufar Ne’matulla qizi

---

Международный
научный
журнал
№
3
(100), 
часть
1
 
«
Научный импульс
»
Октябрь
, 2022 
662 
O’SMIRLIK DAVRIDA YOLG’IZLIK HISSI
 
 
Abduvalieva Nilufar Ne’matulla qizi
 
JDPU, magistr 
Annotatsiya
: 
Ushbu maqola o'smirlardagi yolg'izlik muammosiga bag'ishlangan. 
Muallif ushbu hodisaning sabablariga e'tibor qaratadi. Bundan tashqari, depressiyaga olib 
keladigan bir qator omillar mavjud.
Kalit so'zlar:
yolg'izlik, depressiya, o'smirlik, shaxsiyat, ziddiyat. 
 
XXI-asrning dolzarb muammolaridan biri ayrim insonlarning yol
g’izlikka 
moyilligidir. 
Shaharlar va aholi sonining ko'payishi munosabati bilan inson o'zining jamiyat bilan birligini 
kamroq his qiladi va foydasizlik va begonalashish tuyg'usini boshdan kechiradi. 
Bir necha 
o’n yil
liklar davomida insonparvarlik nuqtai 
–
nazaridan 
bizning jamiyatimizda yolg’izlikning 
bo’lishi mumkin emas degan fikr mavjud edi. Ammo bu fikr reallikdan yiroqdir. So’nggi 
paytlarda olimlar tomonidan keksa yoshdagilar yolg’izligi muammosi bilan bir qatord
a 
o’smirlar va yoshlar o’rtasidagi yolg’izlik masalasiga ham e'tibor qaratila boshlandi Yolg’izlik 
muammosi insoniyatning eng jiddiy muammolaridan biri bo’lib, bunda inson u yoki bu 
sabablarga ko’ra na do’stlik, na muhabbat, na dushmanlik munosabatlarini o’rnata oladi. 
Inson o’z munosabatlarining to’laqon
li va ahamiyatli emasligini his qilganida muloqot 
ehtiyojlari qondirilmaganda yanada o’zini yolg’izroq his qila boshlaydi. Yolg’izlik 
nazariyalarini falsafiy va psixologik tahlil qilish natijasida uning ob'yektiv va sub'yektiv, 
ijobiy va salbiy jihatlarini farqlash mumkin. 
Yolg’izlikning ob'yektiv tomoni ijtimoiy munosabat va faktlar bilan bog’liq. Sub'yektiv 
tomoni esa shaxsning xususiyatlari bilan bog’liq holda namoyon bo’lishidir. Yolg’izlikning 
ijobiy (pozitiv) jihati uning shaxs ijtimoiylashuvi va individualligi shakllanishining ajralmas 
qismi ekanligidadir. Yolg’izlikning ijobiy imkoniyati: o’zini
-
o’zi bilish, o’zini
-
o’zi boshqarish, 
ijod qilish, o’zini
-
o’zi takomillashtirish, psixofizik holatlarini bar
qarorlashtirish, tashqi 
ta'sirlardan o’z “Men”ini muhofaza qilish kabi vazifalarda namoyon bo’ladi.
Yolg’izlikning salbiy (negativ) tabiati
- 
u o’ziga barcha psixik jarayonlarni bo’ysundiradi, 
shaxsning ichki yaxlitligini buzadi, psixologik himoya mexanizmi 
sifatida namoyon bo’ladi. 
Atrofdagilardan ko’p na
rsani kutishga, shaxs sifatida hakllanishidagi boshqalarning rolini 
oshirib baholashiga olib keladi. 
Yolg’izlikning negativ va pozitiv jihatlari o’rtasidagi dialektik munosabatni
e'tiborga olgan holda ta'ki
dlash joizki, muayyan sharoitlarda (yolg’izlikni
anglaganda, 
unga munosabatning faol uslubi shakllanganda, qiyinchiliklar bilan kurashish tajribasi tarkib 
topganda, yolg’izlik motivatsiyalanganda) negativ
yolg’izlik pozitiv ahamiyat kasb etishi 
ham mumkin.
O’smirlikdagi 
yolg'izlikning sabablarini bolalik davrida paydo bo'ladigan, bola bir 
vaqtning o'zida sevilish quvonchini his qiladigan va ayni paytda o'zining kichik va zaif 

---

Международный
научный
журнал
№
3
(100),