Print server xizmati . Bunda tarmoqdagi barcha kompyuterlar o'z ma'lumotlarini xizmat joriy qilingan kompyuter boshqaruvi orqali qog‘ozga chop qilishi mumkin; Proksi server xizmati. Bunda tarmoqqa ulangan barcha kompyuterlar xizmat joriy qilingan kompyuter boshqaruvi orqali bir vaqtda Internet yoki boshqa xizmatlardan foydalanishi mumkin; Kompyuter va foydalanuvchi boshqaruvi xizmati. Bunda tarmoqqa ulangan barcha kompyuterlarning va ularda qayd qilingan foydalanuvchilarning tarmoqda o'zini tutishi hamda faoliyat yuritishi belgilanadi va nazorat qilinadi. Tarmoq har doim bir nechta kompyuterlarni birlashtiradi va ulardan har biri o'z axborotlarini uzatish va qabul qilish imkoniyatiga ega. Axborot uzatish va qabul qilish kompyuterlar o'rtasida navbat bilan amalga oshiriladi. Shuning uchun har qanday tarmoqda axborot almashinuvi boshqarib turiladi. Bu esa o'z navbatida kompyuterlar o'rtasidagi axborot to'qnashishi va buzilishini oldini oladi yoki artaraf qiladi. Kompyuterlar tarmoqlari tashkil etilgandan so'ng undagi barcha kompyuterlarning manzillari belgilanadi. Chunki axborotlarni tarmoq orqali bir kompyuterdan boshqasiga uzatish kompyuter manzillari orqali amalga oshiriladi. Jo'natilayotgan axborotga oddiy hayotimizdagi xat jo'natish jarayoni kabi uzatuvchi va qabul qiluvchi manzillari ko'rsatiladi va tarmoqqa uzatiladi. Har bir kompyuter kelgan axborotdagi qabul qiluvchi manzilini o'zining manzili bilan solishtiradi, agar manzillar mos kelsa, u holda axborotni qabul qilib oladi va uzatuvchiga qabul qilib olganligi to'g‘risida tasdiq yo'llaydi. Xuddi shu tariqa kompyuterlararo axborot almashiniladi. Global tarmoqlar (Wide Area Networks, WAN) yoki territorial kompyuter tarmoqlari tomonidan ko'rsatiladigan xizmatlardan katta-katta hududlarga yoyilib ketgan ko'p sonli abonentlar foydalanadilar. Bu hududlarning chegaralari - viloyat, region, mamlakat, kontinent chegaralaridan iborat bo'lishi yoki yer yuzi bo'ylab yoyilgan bo'lishi mumkin. Global tarmoqning keng tarqalgan tuzilish chizmasi 1-rasmda keltirilgan ko'rinishga ega. Bunda: S (switch) - kommutatorlar, K - kompyuterlar, R (router) - marshrutizatorlar, MUX (multiplexor)- multipleksor, UNI (User-Network Interface) – foydalanuvchi – tarmoq interfeysi va NNI(Network-Network Interface) – tarmoq–tarmoq interfeysi, RVH - ofis ATSi va kichkina qora rangli to'rtburchakchalar esa DCE qurilmalari, ya'ni modemlar. Bunday Изм. Лист № документа Подпись Дата Лист 438
KURS ISHI5311000.0001 T.YO .