O‘TKIR REVMATIK ISITMA
O‘tkir revmatik isitma-biriktiruvchi to‘qimaning tizimli immunyallig‘lanishli
kasalligi, jarayonni yurak-qon tomir tizimida ustuvoorlik qilib joylashuvi bilan
o‘tadi, β-gemolitik streptokokkning A guruxi bilan chaqirilgan o‘tkir tomoq-xalqum
infeksiyasiga bog‘liq
xolda kelib chiqadi, aksariyat moyillik bo‘lgan shaxslarda,
asosan bolalar va 7-15 yoshli o‘smirlarda rivoj olish bilan ifodalanadi.
O‘tkir revmatik isitma revmatizm tushunchasini o‘rniga kiritilgan (demak,
revmatizm termini xozirda amaliyotda ishlatilishdan to‘xtagan), boisi,
shu bilan
e’tibor faol infeksiyasi va jarayonni antibiotiklar bilan davolash zarurligiga
urg‘ulashtirilgan.
10-XKK: I 00-I 02
Epidemiologiyasi
O‘tkir revmatik isitma bilan kasallanish darajasi xar 100000 axoliga 2 ta
xolatga to‘g‘ri kelib tashkil qiladi. Yurakning surunkali
revmatik kasalliklarini
tarqalishi chastotasi xar 100000 axoliga 26 tani bolalarda va 260 tani kattalarda
tashkil qiladi.
Terminologiyasiga oid yangi talqinlar: revmatik
isitmaning zamonaviy
tashxisida kechishi variyantlari va jarayonni faolligi darajasi ko‘rsatilmaydi,
“nimtik” va “uzluksiz-retsidivirlanib” kechish degan va o‘tkir revmatik isitmani
tavsiflovchi terminlar tasnifdan chiqarilagan va ular tashxisda foydalanilmasliklari
kerak. “Yurakni surunkali revmatik kasalligi” termini xozirgi paytda ilgari qabul
qilingan “revmatizm, nofaol faza” talqinini o‘rniga
kiritilgan, revmatik isitmani
tashxislashda Kisel-Jons tomnidan taklif qilingan, 1992 yilda Amerika kardiologlari
uyushmasi va 2002-2003 yillari BJSST tomonidan qayta ko‘rilgan va o‘zgartirishlar
kiritilgan, Rossiya revmatologlari uyushmasi tomonidan 2003 yilli modifitsirlanib
taklif etilgan tashxisiy mezonlar majmuasiga asoslanadi. Revmatik isitmani Rossiya
revmatologlari uyushmasi tomonidan ishlab chiqilgan 2003 yilgi
Tasnifi amaliyotda qo‘llaniladi, unda surunkali yurak
yetishmovchiligini ikkita
tasnifi,-N.D.Strajesko va V.X.Vaselenko bo‘yicha bosqichlarini ko‘rsatib xamda
NYNA bo‘yicha, funksional
sinflarini ifodalangan xolda, uyg‘unlashtirilib