O`zb tarix 11 узб indd

Mahalliy davlat hokimiyat organlari
Mahalliy vakillik organlari
Ijroiya hokimiyati
Viloyatlar xalq deputatlari 
Kengashlari
Viloyatlar hokimliklari
Shahar, tuman xalq deputatlari 
Kengashlari
Shahar, tuman hokimliklari

---

24
tegishli shahar hokimi tomonidan tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi 
hamda xalq deputatlari shahar Kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Tumanlarga 
bo‘ysunadigan shaharlarning hokimlari tuman hokimi tomonidan tayinlanadi 
va lavozimidan ozod qilinadi hamda xalq deputatlari tuman Kengashi 
tomonidan tasdiqlanadi. Vakillik organlari tuzilmaydigan shahar tarkibidagi 
tumanlarda va tumanga bo‘ysunuvchi shaharlarda ham hokimiyatlar ta’sis 
etildi, ularning apparati – hokimiyat tashkil etildi. Viloyat hokimlari va 
Toshkent shahar hokimi O‘zbekiston Prezidentining shu joylardagi vakili 
hisoblanadi. 
Mahalliy davlat hokimiyat organlari sud hokimiyati organlari, prokuratura, 
ichki ishlar organlari, adliya singari huquqni muhofaza qilish organlari bilan 
o‘zaro hamkorlikda ish olib boradi.
Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari
. O‘zbekiston Res-
publikasi mustaqil taraqqiyot yo‘liga kirgach, O‘zbekistonga xos va mos 
fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari vujudga keldi. Xususan, 
hozirda deyarli jahonning barcha mamlakatlarida bu institut mahalliy o‘zini 
o‘zi boshqarish deb atalsa, O‘zbekistonda esa fuqarolarning o‘zini o‘zi 
boshqarishi deb ataladi. 
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi qabul qilingach, fuqarolar-
ning o‘zini o‘zi boshqarish tizimining huquqiy zamini mustahkamlandi. 
Konstitutsiyaning 105-moddasiga ko‘ra, “Shaharcha, qishloq va ovullarda, 
shuningdek, ular tarkibidagi mahallalarda hamda shaharlardagi mahallalarda 
fuqarolarning yig‘inlari o‘zini o‘zi boshqarish organlari bo‘lib, ular ikki 
yarim yil muddatga raisni (oqsoqolni) va uning maslahatchilarini saylaydi”.
Yodda tuting
!
1999-yil «Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida», 
2004-yilda esa “Fuqarolar yig‘ini raisi (oqsoqoli) va uning maslahatchilari 
saylovi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlari qabul qilindi. 
2017-yilda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti “Mahalla institutini yanada 
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmonni imzoladi.