O’zbek tilida so’z tukumlari xudayberganova Guliyor Saidnazarovna

1.So'z turkumlari ma'no ifodalashiga ko'ra quyidagicha: 
a) nomlovchi so'zlar: ot, sifat. son, fe'l, ravish. 
b) ifodalovchi so'zlar: undov, modal so'z, yuklama, taqlidiyso'z. 
d)ko'rsatuvchi so'zlar: olmosh, bog'lovchi, ko'makchi. 
2.Morfologik jihatidan o'zgarishiga ko'ra quyidagicha: 
a)morfologik jihatdan o'zgaradigan so'zlar : ot, sifat,son,olmosh,fe'l. 
b)morfologik jihatdan o'zgarmaydigan so'zlar: ravish,bog'lovchi, ko'makchi, 
yuklama. 
3. Gapda sintaktik vazifa bajarishiga ko'ra quyidagicha: 
a) sintaktik vazifa bajaradigan so'zlar: ot, sifat, son,olmosh,fe'l, ravish, taqlidiy 
so'z. 
b) sintaktik vazifa bajarmaydigan so'zlar: ko'makchi,bog'Iovchi, yuklama, undov 
so'z. 

---

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№3 2022 
171 
Modal so'zlar garchand gap bo'lagi bo'lmasada, gapda kirish, so'z vazifasini 
bajaradi. 
Lug'aviy va grammatik ma'noga ega bo'lib, gapda biror gap bo'lagi vazifasini 
bajaradigan so'zlar mustaqil so'zlar deyiladi. Mustaqil so' zlarda yuqorida sanab 
o'tilgan bar uch xususiyat u yoki bu darajada mavjud. Masalan, ot va fe'llarda barcha 
turdagi (so'z yasovchi, shakl yasovchi, so'z o'zgartiruvchi) qo'shimchalarni olgan 
holda qo'llanish xususiyati mavjud bo'lganidek, olmosh va sonda bu xususiyatlar 
deyarli yo'q yoki mustaqil so'zlardan olmosh lug'aviy jihatdan atama bo'la olmasligi 
bilan ham ajralib turadi. Ular gapda ot, sifat, son o'rnida qo'llanib, narsa-hodisaning 
nomi, miqdori belgisi bo'lmaydi. O'zbek tilida mustaqil so'zlar: ot, sifat, son, 
olmosh, fe'l, ravish. 
Lug'aviy ma'noga ega bo'lmagan, so'z va gaplarni o'zaro bog'lash, ularga 
qo'shimcha ma'no berish uchun ishlatilib, gapda biror gap bo'lagi vazifasida 
qo'llanilmaydigan so'zlar yordamchi so'zlar deyiladi. Yordamchi so'zlarga