O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi

NEFÒ VA GAZNI QAYÒA ISHLASH
KORXONALARINING JIHOZLARINI SINFLASH
HAMDA HISOBLASH USULLARI

---

---

5
chalardan tashkil topgan suspenziyalarni ajratishda), sentro-

fugalar bilan (markazdan qochma kuch ta’sirida emulsiya va
suspenziyalarni ajratishda), aralashtirgichlar bilan (bir xil tarkibli
eritmalar, emulsiyali suspenziyalar, issiqlik va diffuzion
jarayonlarni tezlatish uchun) hamda boshqa mashina va jihozlar
yordamida olib boriladi.
2. Issiqlik jarayonlarini amalga oshirish uchun quvurli pechlar,
olovli isitkichlar qo‘llaniladi. Ularda yoqilayotgan yoqilg‘ining
issiqligi xomashyoga beriladi. Neftni qayta ishlash korxonalarining
issiqlik almashuvchi jihozlarida issiqlik regeneratsiya qilinadi yoki
bug‘lar kondensirlanadi va shu qurilmalardan chiqayotgan
distillyatlar sovitiladi.
3. Massa almashinuvchi jihozlar sifatida asosan kolonna turdagi
jihozlar ishlatiladi; bularga rektifikatsiya kolonnalari, absorberlar,
adsorberlar, desorberlar va ekstraktorlar kiradi.
4. Mexanik jarayonlar maydalovchi jihozlarda, tegirmonlarda,
klassifikatorlarda va qattiq materiallarning dozatorlarida amalga
oshiriladi.
5. Kimyoviy jarayonlar har xil konstruktiv tuzilishga ega
bo‘lgan reaktorlarda olib boriladi.
Asosiy texnologik jarayonni tashkil qilish usuliga qarab jihozlar
to‘xtab (uzlukli) va uzluksiz (to‘xtovsiz) ishlaydigan jihozlarga
bo‘linadi.
Òo‘xtab (uzlukli) ishlaydigan jihozlarga ma’lum vaqt oralig‘ida
avval xomashyo va boshlang‘ich materiallar solinadi (katalizator)
va jarayon to‘xtagandan so‘ng hosil bo‘lgan mahsulot tushirib olinadi.
Bunday sikl texnologik jarayonni olib borish vaqtining
boshidan oxirigacha qaytariladi (takrorlanadi).
Òo‘xtovsiz ishlaydigan jihozlarning alohida ko‘rsatkichi – bu
xomashyo, boshlang‘ich materiallar va tayyor bo‘lgan mahsulot
to‘xtovsiz berib-olinib turiladi, sikl bo‘lmaydi, jarayon uzluksiz
davom etadi.