O‘zbekisòon respublikasi oliy va o‘RÒa maxsus òA’lim vazirligi o‘RÒa maxsus, kasb-hunar òA’limi markazi

Sinov savollari
1. Neft va gazni qayta ishlash korxonalarida qo‘llaniladigan jihozlar
qanday sinflanadi?
2. Sinflangan jihozlarda bajariladigan jarayonlarni aytib bering.
3. Sanoatda qanday jarayonlar mavjud?
4. Nima uchun jihozlarni texnologik hisob qilinadi?
5. Jihozlarning moddiy hisobi deyilganda nimani tushuniladi?
6. Qanday jihozlar uchun issiqlik balansi (hisobi) qilinadi?
7. Jihozning mexanik hisobi nimaga kerak?

---

---

14
Neftni qayta ishlash korxonalarining ish sharoitlarini hisobga

olgan holda turli jihozlar va konstruksiyalarni tayyorlashda
ishlatiladigan materiallarga quyidagi asosiy talablar qo‘yiladi:
1. Yuqori mexanik mustahkamligi.
2. Yuqori daraja korroziyaga chidamliligi.
3. Issiqqa barqarorligi.
4. Yuqori va past haroratlarga chidamliligi.
5. O‘zgaruvchan bosim (yuklar)ga chidamliligi.
NQIK jihozlarini asosan payvandlash usuli bilan tayyorlanadi.
Bundan istisno – yuqori bosimda ishlatiladigan jihozlar maxsus
usulda presslab tayyorlanadi, shuning uchun konstruksiyada
ishlatiladigan material yaxshi payvandlanish-ulanish (erish)
qobiliyatiga ega bo‘lishi kerak.
NQIK jihozlarini yasashda asosiy konstruksiya materiali sifatida
yuqori navli prokat, har xil qalinlikdagi listlar, quvurlar, quyilgan
yoki mustahkamligi orttirilgan po‘latlar ishlatiladi. Ular, asosan,
futerovka, oblisovkalashda va jihozlarning ba’zi bir qismlarini
tayyorlashda ishlatiladi.
2.1. Po‘latlar
Po‘latlar quyidagicha sinflanadi; kimyoviy tarkibga ko‘ra
(uglerodli va legirlangan), ishlatilishiga ko‘ra (konstruksiya,
instrumental va alohida), ishlab chiqarish usuliga ko‘ra (oddiy,
yuqori va oliy sifatli).
Po‘latlarning xossalari va ularning strukturalariga qarab ularda
tajriba o‘tkazilib, namunaga olingan metallning vaqtga nisbatan
absolyut deformatsiyalanishi (yuk ta’sirida va yuqori haroratda)
va oquvchanlik tezligi toðiladi.