6.-rasm. Potensiallar farqini hisoblashga misol
Barcha hisoblashlarni bajarish juda oson, biroq ular tezda bir-biriga zid natijalarga olib kelishi ham mumkin. Kirxgofning qonunlariga zidlikni (shartli) kuchlanish manbasi (yoki shartli tok manbasi)ni kiritib bartaraf etish mumkin. Bunda, hisoblash natijasida barcha izlanayotgan toklar va EYuKlar aniqlanadi.
Natijada m-shoxobchadagi tokni aniqlash mumkin;
;
bunda «1» indeks bilan haqiqatdan xam manbasi bo‘lgan shoxobcha qiymatlari va «Sh» bilan Kirxgof qonunlariga zidlikni bartaraf etish uchun kiritilgan «shartli» manba qiymatlari belgilangan.
So‘ngra, qayta hisoblash bajariladi, bunda mazkur shohobchalarning ixtiyoriy tanlangan toklariga yangi qiymatlar beriladi. Natijada manbalarning yangi qiymatlari bilan yangi rejim toklari aniqlanadi;
;
Tokning ikki qiymatlaridan birini, aytaylik ikkinchisini, b koeffitsiyentiga ko‘paytirib va ularni qo‘shib, qo‘yidagini hosil qilamiz;
;
Shunga e’tiborni qaratish zarurki, barcha tengliklarda va koeffitsiyentlar qiymatlari noma’lum bo‘lsa ham ular bir xildir.
Agar ko‘paytuvchi v ning qiymati shunday tanlangan bo‘lsaki, unda:
;
ya’ni, bo’lsa, undan avvalgi tenglama:
;
shaklga keladi.
Keyingi tenglikdan ni aniqlaymiz, so‘ngra m shoxobchaning berilgan E1 EYuKli yagona kuchlanish manbasi bo‘lgandagi izlanayotgan tokini aniqlaymiz;
;
Ushbu hisoblash usulini o‘rganish, yuzaki qaraganda, biroz mushkul bo‘lib ko‘rinsa ham, u aslida juda ham oson va raqamli natijalarni tezkorlik bilan olish imkonini berishiga etibor qaratishni zarur deb hisoblaymiz
Tugun potensiallari usuli:
Ushbu usul tugunlar potensiallarini Kirxgofning 1 qonuni asosida aniqlashga va shoxobchalardagi toklar qiymati esa Om qonuni asosida aniqlashga bag‘ishlanadi. Bu usulda tenglamalar soni Kirxgofning 1 qonuni tenglamalari sonigacha kamaytirish imkonini beradi. Shoxobchalardagi toklar zanjirdagi potensiallar ayirmasiga bog‘liq bo‘ladi, agar zanjirdagi bitta tugunni yerga ulasak, u holda uning potensiali nolga teng bo‘ladi, lekin sxemada toklar o‘zgarmaydi.
Rasmdagi sxemani ko‘rib chiqamiz va d tugun potensialini nolga teng deb olamiz:
Dostları ilə paylaş: |