83 O‘ZBEKISTON DAVLATI VA HUQUQI ASOSLARI 83 83 – O‘zbekiston Respublikasi Sudyalar oliy kengashi tashkil qilindi va
uning vazifasi qilib sud hokimiyatining mustaqilligi konstitutsiyaviy
prinsipiga rioya etilishini ta’minlashga ko‘maklashish belgilandi;
– Konstitutsion sud vakolatlari kengaytirildi va uning doirasiga Prezident
qaror va farmonlarining Konstitutsiyaga mosligini aniqlash vakolati
ham kiritildi;
– O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Sud-huquq tizimini yanada
isloh qilish, fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya
qilish kafolatlarini kuchaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoni
qabul qilindi. Unda sud-huquq tizimini isloh qilish bo‘yicha ustuvor
vazifalar belgilab berildi. Farmonda sud hokimiyatining haqiqiy
mustaqilligini ta’minlash, fuqarolarning huquq va erkinliklarini himoya
qilish, odil sudlovga erishish imkoniyatini oshirish kabi masalalar sud-
huquq tizimi islohotlarining asosiy maqsadi sifatida belgilab qo‘yildi.
Bu maqsadga erishish yo‘lidagi sud, huquqni muhofaza qiluvchi va
nazorat organlariga aniq vazifalar yuklatildi.
Hikmatlar xazinasidan! Agar sud hokimiyati ijro hokimiyati bilan birlashsa, u holda sud
ha ka mi sitamgarga aylanishiga imkoniyat tug‘iladi. (
Monteskiyo )
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA DAVLAT BOSHQARUVINING TASHKIL ETILISHI Amir Temur davlatida odil sudlovni amalga oshirish uchun
mukammal tizimdagi sud tizimi mavjud bo‘lib, ular quyidagi to‘rt
sohaga bo‘lingan va qozilar tomonidan boshqarilgan:
1. Fuqarolik sudi (aholi qozisi);
2. Harbiy sud (lashkar qozisi);
3. Shariat sudi (islom qozisi);
4. Amaldorlar sudi (xizmatchilar qozisi).
Shahar, o‘lka va viloyat aholisi jinoyat va fuqarolar ishi bo‘yicha
sud qilinardi. Bu ishda shariat, harbiy kishilarga nisbatan harbiy sud
(tribunal) qo‘llanilsa-da, tuzuklar asosida hukm chiqarilgan. Taxt
vorislari uchun hukmni amirning o‘zi chiqarardi.
http:eduportal.uz
