O‘zbekiston metallurgiya sanoati o‘z mavqeini yildan-yilga mustahkamlab

O’z	Varaq	Hujjat №	Imzo
Sana

Yoqilg’I tarkibi 8-jadval Kelib tushdi gazlar Butun hajmi, м^3 Og’irligi bo’yicha, кг CH4 C2H6 C3H8 C4H10 CO2 N2 H2O Ҳаво O2 N2 90,0096 4,9467 0,388 0,194 0,388 1,0669 3,0068 220,5861 829,8239 64,2926 6,6250 0,76214 0,5023 0,76214 1,3336 2,6162 315,123 1037,2798 jami 1150,41 1429,3 Олинди CO2 H2O N2 O2 102,23 200,39 830,89 20,05 200,8089 161,0278 1038,6128 28,8429 jami 1153,56 1429,3 2.4. Issiqlik balansi Issiqlikning kelishi 1.Gazlarning yonishidan issiqlik. Yoqilgʻining solishtirma sarfi – 12,6482 m3 12,6482∙8583,2835=108563,08 kkal. 2. Qattiq shixtaning fizikaviy issiqligi – 0,1847 ∙(100+12,746+21,1018) ∙25=618,0422kkal. 3. Suyuq konverter toshqolining issiqligi –kkal.
					KURS ISHI 5310300	Varaq
O’z	Varaq	Hujjat №	Imzo	Sana

325 ∙74,6677=24267 ккал. 4. Yonishga sarf boʻladigan havoning fizikaviy issiqligi: th=25^oC. Havo miqdori 243,3007 kg. 25^oC dagi issiqlik miqdori 25∙0,24=6 kkal/kg. Havo bilan olib kiriluvchi issiqlik miqdori: 6∙243,3007=1459,8042 kkal. 5. Yoqilgʻining fizikaviy issiqligi tabiiy gazning solishtirma sigʻimi 0,4 kkal/kg, 25^0C, issiqlik miqdori: 0,4∙25∙9,5492=95,492 kkal. 6. Ekzotermik reaksiyalar issiqligi– 43517,206 kkal. Issiqlik sarfi: Shteynning fizikaviy issiqligi kkal. Tashlandiq toshqolning fizikaviy issiqligi 33093,0 kkal. Changning fizikaviy issiqligi 130 kkal. 4. Oqova gazlar bilan chiqib ketuvchi issiqlik. Oqova gazlar harorati 1300^oC; gazsimon birikmalarning issiqlik miqdori shu haroratda, kkal/nm3. SO2 – 714,7, СО2 – 715,3, H2О – 555,7, O2 – 470,5, Н2 – 444,9. Oqova gazlar bilan chiqib ketuvchi issiqlik: 5. Endotermik reaksiyalar issiqligi: 22044,648 kkal. 6. Atrof -muhitga yoʻqoluvchi issiqlik: 1967,677kkal.
					KURS ISHI 5310300	Varaq
O’z	Varaq	Hujjat №	Imzo	Sana

Issiqlik balansi 9-jadval № Keladigan issiqlik kal % № Sarflanadigan issiqlik kal % 1 Gazlarning yonishidan issiqlik 108563,08 59,2917 1 Shteynning fizikaviy issiqligi 21090 10,896 2 Qattiq shixtaning fizikaviy issiqligi 618,0422 0,33625 2 Tashlandiq toshqolning fizikaviy issiqligi 33093,0 17,995 3 Suyuq konverter toshqolining issiqligi 24267 12,5331 3 Changning fizikaviy issiqligi 130 0,0706 4 Yonishga sarf boʻladigan havoning fizikaviy issiqligi 95,492 0,7938 4 Oqova gazlar bilan chiqib ketuvchi issiqlik 98735,475 53,6892 5 Ekzotermik reaksiyalar issiqligi 43517,206 0,0519 5 Endotermik reaksiyalar issiqligi 22044,648 14,1622 6 23,66325 6 Atrof -muhitga yoʻqoluvchi issiqlik 1967,677 3,187 7 3,33 7 8 Jami: 177060,8 100 8 jami 177060,8 100
					KURS ISHI 5310300	Varaq
O’z	Varaq	Hujjat №	Imzo	Sana

Pechning parametrlarini hisoblash. Yallig‘ qaytaruvchi pech - ishchi qismida yongan alanganing issiqligini pechning linza shaklidagi shipidan qaytarilib, eritilayotgan shixtaga uzatilishi hisobiga shunday nomlangan. Yallig‘ qaytaruvchi pechlarning mis, nikel metallurgiyasidagi asosiy agregatlardan biri bo‘lib hisoblanadi. Ular rudalarni va kam miqdorda metalli va sulfidli minerali bo‘lgan boyitmalarni eritishda konverter shlaklarini qayta ishlashda qo‘llanilib kelmoqda. Yallig‘ qaytaruvchi pechlarni asosi (fundamenti) bir necha qavatdan iborat bo‘lib, uning qalinligi 2-4 metrni tashkil etadi. Ustki qismi devorlari bir necha qator o‘tga chidamli g‘ishtlardan terilgan bo‘lib, qalinligi 0,75–1,5 metrgacha yetadi. Pech butun parametri bo‘ylab temir balkalar bilan mahkamlanib tortiladi. Texnologik talablarga asosan yallig‘ qaytaruvchi pechlarning uzunligi 5 metrdan 30 metrgacha, eni 2 metrdan 6 metrgacha bo‘lishi mumkin. Uning yuzasi 300-400m^2 ni tashkil etadi. Pechning bir yon boshidan o‘t yoqish forsunkasi o‘rnatilgan bo‘lib, ikkinchi yonboshidan texnologik gazlar ajralib chiqadi. Yonish va oksidlanish jarayonini davom ettirish maqsadida qutilarga havo beriladi yoki pastki qismdan havo so‘riladi. Bu o‘z navbatida havo so‘rish yoki purkash orqali amalga oshiriladi. Tasmaning harakatlanishi bo‘ylab mashinaning oxirgi qismigacha quyish va aglomeratsiyalash jarayoni amalga oshiriladi. Pechning asosiy qismlari quyidagilardan iborat: pech ikkita mustahkam balkaga o‘rnatilgan bo‘lib, u butun konstruktsiyani ko‘tarib turadi. Pechning ustki qismiga harakatlanuvchi shiftidan iborat bo‘lib, uni harakatga kelitirish uchun maxsus mexanizm bilan ta’minlangan. Undan tashqari pech yonboshiga 45-60° burilish imkoniyatiga ega. Bu esa jarayonda olingan mahsulotni kovshlarga quyish imkonini beradi. Pechning ichki qismi 500-800 mm gacha o‘tga chidamli materiallar bilan qoplangan. Pechga elektrodlar o‘rnash-tirish alohida ahamiyatga ega. Chunki bu elektrodlar jarayon davomida vertikal – yuqoridan pastga va aksinchi harakatlanadi. Yallig’ qaytaruvchi pechning 300m^2 li hajmida sutkasida 1500 t shixtani eritadi. Yallig’ qaytaruvchi pechning 1m^2 5 – 6 t/sut shixtani eritadi. Bizga 800 t/sut shixtani eritish uchun bizga 160m^2 hajimli pech kerak bo’ladi.
					KURS ISHI 5310300	Varaq
O’z	Varaq	Hujjat №	Imzo	Sana

Xulosa. Xulosa qilib aytganda, misni eritish uchun yallig’qaytaruvchi, kislarod-mashal va suyuq vannada eritish pechlar ishlatiladi. Yallig’ qaytaruvchi pechning boshqa eritish pechlaridan afzalligi shixtaga talabni yoqligida, kamchiligi yoqilg’i sarflashida. Yallig‘ pechda, asosan, mazutning 40, 100 va 200 markalari ishlatiladi. Mazutni tanlashda uning tarkibida parafin borligiga ahamiyat beriladi. Chunki paraffin mazutning yopishqoqligini orttirib yuboradi va uni yoqishda katta muammolar tug‘diradi. Yallig‘ pechning asosiy yoqilg‘isi–tabiiy gazdir. Gaz pechda 0,07–2,5∙10^5 Pa li ortiqcha bosim bilan beriladi. Ortiqcha beriladigan havo k=1,00–1,0^5. Katta maydon zonasiga ega yallig’ pechlardan foydalanish yoqilg'i sarfini tejashga yordam beradi, samaradorlikni oshiradi, jarayonlarning avtomatik boshqarilishini va pech shixtani mexanizatsiyalashni osonlashtiradi. Pech poydevori sement bilan quyilgan mustahkam toshdan iborat; poydevoriga sement ohakida qizil g'isht ustunlari yotqizilgan. G'isht tayanchlari orasidagi bo'shliqlar pechning pastki qismini tabiiy shamollatish uchun kanallarni hosil qiladi. I-nurlar yoki kanal nurlari pechning temir g'ilofini qo'llab-quvvatlaydigan pechning g'isht ustunlariga yotqizilgan, ularning o'lchamlari pechning ko'ndalang va bo'ylama o'lchamlariga to'liq mos keladi. Olmaliq zavodida pechning foydali sirti 240m^3, issiqlik yuklamasi 218·10^6 kJ/s, issiqlik kuchlanishi 907·10^6 kJ(m·s). Pechga xomashyoni yuklash tezligi va takrorlanishi uning ishlab chiqarish unumdorligiga bog‘liqdir. Bunda sutkada 1500–2000 t xomashyo qayta ishlaydigan pechlarda bir yuklanganda 200– 250 t xomashyo yuklanadi. Qoida bo‘yicha zavodda 6 soatda smenada 2–3 marta xomashyo yuklanadi. Xomashyoning uzluksiz yuklanishi pechning yaxshiroq ishlashiga olib keladi.