O‘zbekiston pespublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

 Davlat ta’lim standari va kadrlarini kasbiy tayyorlash sifati.
O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni va «Kadrlar 
tayyorlash milliy dasturi»ning bosqichma-bosqich amalga oshirilishiga ko‘ra 
uzluksiz ta’lim tizimida chinakam o‘zgarishlarning yangi istiqbollari 
ochilmoqda. Ularning amalga oshirilishi -ham yangidan yuzaga kelgan, ham 
o‘tmishdan meros bo‘lib qolgan muammolarning hal etilishini talab qiluvchi 
murakkab va ko‘p tomonlama jarayon. Ta’lim sobiq tizimi ma’muriy-
buyruqbozlik tizimidan tabaqalashtirilgan va demokratik tizimga aylanib 
bormoqda. 

---

51 
Amalga oshirilayotgan o‘zgarishlar jarayonida, aniq ifodalangan ijobiy hodisalar 
bilan birga salbiylari ham ko‘zga tashlanmoqda. Salbiy hodisalarga quyidagilar 
kiradi: 
 Bir qator ta’lim tashkilotlari tomonidan o‘rgatilayotgan ayrim 
muhim faoliyatlar, shu jumladan, rivojlangan mamlakatlarda 
ta’limning o‘zagini, uning asosini tashkil qiluvchi faoliyatlar 
bo‘lmagan yoki jiddiy qisqargan o‘quv faoliyatlarining qabul 
qilinishi; 
 faoliyat vazifasining yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan eng ko‘p 
me’yoridan (ko‘pincha ancha) oshirish; 
 sifati oddiy talablarga muvofiq kelmaydigan faoliyat turlarni 
yaratish va ulardan foydalanish; 
 bolalar yutuqlarini baholash tizimini, unga muqobil tizimni 
yaratmay va joriy etmay turib, buzish; 
 to‘laqonli ta’lim uchun zarur bo‘lgan bir qator majburiy 
faoliyatlarni (yoki ularning bo‘limlarini) o‘rgatishning qo‘shimcha 
haq to‘lanadigan ta’lim xizmatlari sohasiga kiritish; 
 o‘z mazmuni, tili va janriga ko‘ra pedagogik funksiyalarni 
bajarishga qodir bo‘lmagan faoliyat darsliklari va qo‘llanmalarining 
yuzaga kelishi va hokazolar. 
Yuqorida bayon etilganlardan ta’lim sifatini pasaytirish va milliy ta’lim tizimi 
eskirganligining oldini olish, uni rivojlangan davlatlar tajribasi hamda milliy 
ta’lim tizimini hisobga olgan holda davlat ta’lim standartlarini ishlab chiqish va 
joriy etish yo‘li bilan rivojlantirish uchun qulay sharoit yaratish zarurligi ayon 
bo‘ladi. 
So‘nggi yillarda jahondagi ko‘plab mamlakatlar ta’lim tizimiga milliy ta’lim 
standartlarini yaratish tendensiyasi xos bo‘lib bormoqda. Qator mamlakatlarda 
«Ta’lim standarti» nomi bilan ataluvchi hujjatlar ishlab chiqilgan. Ularning 
tahlili standartlar, ularga yondashuv ma’lum darajada umumiy bo‘lgani holda, 

---

52 
ta’lim amaliyotiga turli sabablar tufayli va turli maqsadlar bilan kiritilayotgani, 
hujjatlarning o‘zi esa shakli va mazmuniga ko‘ra bir-biridan ancha farqlanishini 
ko‘rsatmoqda.