tayangan holda ko'pchilik oldida dadil namoyon etishi mumkinligi yodingizda bo'lsin. 4. Ommabop nutq oldidan albatga chuqur o'ylab. anglah. uni tingiaydigan auditoriya va gapiradigan gap o'zingizga bog'liq ekanini his etib olm og'ingiz shart. 5. Agar reglament belgilangan bo'Isa, nutq mazmunini qisqar- tiring: ko'p yomon gapirgandan ko'ra, oz va soz so'zlang. 6. Har bir nutqning boshlanishi, o'rtasi va oxiri bo'ladi. Eng muhimi, nutqingiz oxirini qanday tugatishni esda saqlang. 7. Nutqingizda faktlar ko'p bo'Isa, yaxshisi nutq rejasini tuzing. Rejada asosiy punktlar saqlansin. Aniqlik talab qiluvchi xabarhir vaqti, statistik ma'lumotlar va iqtibosiar (tsitata), murakkab yoki kam tanish bo'lgan so'zlar, terminlar va hakozolar. 8. Siz notiqsiz, birinchi jumlani va nutqning xulosasini o'ylashga majbursiz, qolgan gaplami o 'z yo'nalishda bog'lab boraverishingiz mumkin. Agarda juda o' zingizga ishonsangiz, chiqish qilish oldidan rejani unutishingiz, undan foydalanmasdan tashlab yuborishingiz mumkin. U holatda nutqingiz yanada go'zal chiqadi. 9. Rasrniy hujjatlami, notanish matnlami o'qib berishingiz mum kin. Nutqning boshqa turlari esa o'qiganlaringizni mustahkamlaydi. 103
Ya'ni, yuqorida ko'rsatilgan matnlardan tashqari qo'shim cha nutq matnini yozish shart emas. Chunki yozgan matnlaringiz gapirishin- gizni qiyinlashtiradi. Tajribasiz notiq yozilganlardan nimanidir tushirib qoldirishdan qo'rqib, battar xatoga yo'l qo'yishi mumkin. lO.Ommaviy auditoriyada chiqish qilayotgan notiq o'ziga ishon- gan, jism oniy ko'rinishi dadil, jasur va vazmin hamda tashqi ko'ri- nishi bilan jozibali bo'lm ogi lozim. Shuning uchun omma oldida chi
