O'zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

Muammoning dolzarbligi va o'rganilganlik darajasi. Insoniyat hayotining 
yaxshilanib borishi, bu muammolarning avtomatlashgan tartibda tizimli hal 
qilinishi bilan uzviy bog’liq bo’lib, jismoniy mehnat talab qiladigan ishlarning 

---

o’rnini asta-sekin texnologiyalar egallamoqda. Bu kabi texnologiyarning 
boshqaruvini esa albatta dasturiy vositalar va algoritmlar bajaradi.
Ishning maqsadi va vazifalari. Ishning maqsadi ilovalar ishlab chiqish orqali 
foydalanuvchilarga maksimal darajada qulaylik va soddalikni taqdim qilish va 
muammolarini qisqa vaqt ichida hal qiladigan dasturiy maxsulotlarni ishlab 
chiqishdan iborat. Shu o’rinda, dasturiy maxsulotning sifati va unumdorligidan 
tashqari uning ko’rinishi ya`ni dizayniga ham katta e`tibor qaratish lozim. Chiroyli 
ko’rinishni yaratish uchun animatsiyalar va zamonaviy dizayn texnologiyalaridan 
foydalanish talab qilinadi. 
 
 
 

---

I. BOB. ANDROID STUDIO VA JAVA/KOTLIN DASTURLASH TILI VA 
UNING IMKONIYATLARI 
 
1.1 Android va Java dasturlash tili va uning hozirgi kundagi o’rni 
Android operatsion tizimi Google kompaniyasi tomonidan yaratilgan mobil 
OS hisoblanadi. Bu tizim Linux kernel ning modifikatsiyalangan versiyasi asosida 
qurilgan bo’lib, asosan touchscreen ya’ni sensorli ekranda boshqarish uchun ishlab 
chiqilgan. Masalan smartfonlar, planshetlar, aqlli soatlar va hokazo. Shuningdek, 
Google korporatsiyasi, Android tizimini Android TV lar, Android Auto 
avtomobillari, Wear OS soatlar va boshqa shu kabi qurilmalar uchun 
moslashtirilgan interfeysga ega tizim versiyalarini yaratib kelmoqda. Android turli 
xil variantlari o’yin konsollari, raqamli video kameralar, kompyuterlar va boshqa 
elektron qurilmalar uchun ham mavjud. 
Dastlab, ushbu operatsion tizim Android Inc. firmasi tomonidan yaratilgan 
bo’lib, so’ngra uni Google 2005-yilda sotib olgan. Birinchi marta Android 2007-yil 
ommaga taqdim qilindi va 2008-yil sentyabr oyida birinchi kommersial Android 
qurilma sotuvga chiqarildi. Hozirgi vaqtgacha tizimning ko’plab relizlari ishlab 
chiqildi, joriy versiya esa 9 “Pie” 2018-yil avgust oyida paydo bo’ldi. Birinchi 
marotaba 2019-yil 13-mart kuni Google Androidning “Android Q beta” sinov 
(beta) versiyasi relizini o’zining Pixel smartfonlarida o’rnatishni boshladi. 
Android tizimining yadrosi AOSP (Android Open Source Project) bilan mashxur 
va Apache License siga ega. 
Shu bilan birga Android tizimi Google tomonidan yaratilgan xususiy 
dasturiy to’plamga ega. Ular Google Mobile Services (GMS) deb nomlanadi. Bu 
paket dasturlar to’plami juda ko’p qurilmalarga o’rnatilgan bo’lib, Google Chrome 

---

web brouzeri, Google Search qidiruv ilovasi, Gmail pochta ilovasi va shuningdek 
ilovalar do’koni va raqamli distributiv platforma Google Play ni o’z ichida oladi.
Android 2011-yildan beri dunyoda eng yaxshi sotiladigan smartfonlar va 
2013-yildan boshlab eng ko’p sotilgan planshetlar operatsion tizimi hisoblanadi. 
2017-yil may oyiga ko’ra oylik aktiv foydalanuvchilar soni ikki mlrd. dan ziyod 
operatsion tizim va 2018-yil dekabr oyidan Google Play ilovalar do’konida 2.6 
milliondan ortiq ilovalar dasturchilar tomonidan joylashtirilgan. 
Tizim interfeysi asosi to’g’ridan-to’g’ri boshqaruv (direct manipulation) 
asosida tegish harakatlaridan (touch actions) foydalangan holda, real harakatlarni 
amalgan oshirish imkonini beradi. Masalan, surish, chertish, tegish, ushlab turish 
orqali obyektlarni boshqarish, virtual klaviatura va shu kabilarni o’ch ichiga oladi. 
Boshqaruv interfeysi foydalanuvchiga tez javob qaytarish va bazi hollarda 
tebranish orqali foydalanuvchiga boshqaruv haqida xabar berish imkoniyatiga ega. 
Ichki qurilmalar, yani accelerometer lar, gidroskoplar, yaqinlik sensorlari va 
boshqa ko’plab datchiklar foydalanuvchi harakatlariga javob qaytarish uchun bazi 
ilovalar tomonidan ishlatiladi. Masalan, displeyning portrait yoki lanscape 
rejimlarini to’g’irlash yoki o’yinlarda obyektning harakatlarini boshqarish va 
boshqalar. Ekranning pastki qismida navigatsiya paneli, yuqorida status bar 
joylashgan. Status barda vaqt, quvvat, telefon signallari va ilovalar 
bildirishnomalari haqida indicator ko’rinishida namoyon bo’ladi. 
Ilovalar qurilma imkoniyatlarini kengaytiradi, ular Android Software 
Development Kit (SKD) va Java dasturlash tili yordamida yoziladi. Shuningdek 
tizim Go dasturlash tilini ham qo’llab-quvvatlaydi, garchi ilovalar interfeyslariga 
cheklovlar qo’yilgan bo’lsa ham. 2017-yil may oyida Google Android ilovalarni 
ishlab chiqish uchun Kotlin dasturlash tilini qo’llab-quvvatlashini e`lon qildi.

---