O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlanshtirish vazirligi

Sinf va obyekt tushunchasi

Sintaksis bo‘yicha, C++ da sinf – bu mavjud bo‘lgan tiplar asosida yangi yaratilgan strukturlangan tip.

Sinf ta’rifi sodda shakli:
{}; bu yerda:
sinf_tipi –class, struct, union xizmatchi so‘zlaridan biri;
Funksiya – bu obyektlar ustida bajariladigan operatsiyalarni aniqlovchi sinf usuli.
Ma’lumotlar – bu obyekt strukturasini xosil qiluvchi maydon.
Usullar sinfdan tashqarida aniqlanganda ularning nomlarini kvalifikatsiya qilish (ixtisoslashtirish) kerak. Usulning ko‘rimlilik soxasini aniqlaydigan uning bunday kvalifikatsiya sintaksisi quyidagi ko‘rinishga ega:
::
Sinf ichida aniqlangan usullar ko‘zda tutilgan bo‘yicha joylashtiriluvchi (inline) funksiya hisoblanadi. Sinf tashqarisida aniqlangan usullarni oshkor ravishda joylashtiriluvchi deb ta’riflanishi lozim.
Sinf obyekti (sinf nusxasi) ni ta’riflash uchun quyidagi konstruksiyadan foydalaniladi:
;
Obyekt orqali maydonlarga va usullarga quyidagicha murojjat qilish mumkin:
< obyekt_nomi >.
< obyekt_nomi >.
Vorislik, inkapsulyatsiya, polimorfizm.
Obyektga mo‘ljallangan dasturlashning yana bir nazariy jihatdan juda muhim va zarur xususiyatlaridan biri hodisalarni ishlash mexanizmi hisoblanadi, ular yordamida obyektlar atributlari qiymatlari o‘zgartiriladi. Obyektga mo‘ljallangan dasturlashda avval yaratilgan obyektlar bibliotekasi va usullaridan foydalanish hisobiga obyektga yo‘naltirilgan dasturlashda ancha mehnat tejaladi.
Obyektlar, sinflar va usullar polimorfizm bo‘lishlari mumkin, bu esa DV ning qo‘lay foydalanishligi va universalligini ta’minlaydi.

1. Vorislik

   
   

2. Inkapsulyatsiya(usullar va xususiyatlarni obyekt ichida saqlash-yashirish).

   
   

3. Polimorfizm, berilmalarni ishlash funksiyalarining mavjudligi.

   
   

4. Abstraktsiya.Abstraktsiya – bu identifikatorlardan farqli bo‘lgan istalgan dasturlash tili ifodasi hisoblanadi.

   
   

Obyektga mo‘ljallangan dasturlashda har bir obyekt printsipial dinamik mohiyatga ega, ya’ni u vaqtga bog‘lik holda va unga nisbatan tashqi faktorlar ta’sirida o‘zgaradi. Boshqacha aytganda obyekt ma’lum bir darajada o‘zini tutishiga ega. Obyektga mo‘ljallangan dasturlashda abstraktsiya OYD ning modeli hisoblanadi. Sinf umumiy xususiyatlar va hulk-atvorga ega bo‘lgan obyektlarni birlashtiradi. Bitta sinfga mansub obyektlar bir xil xususiyatlarga ega bo‘lib, bir xil xatti-xarakat namoyon etadi.