O’zbekiston Respublikasi Axborot Texnologiyalari va
Kommunikatsiyalarini RivojlantirishVazirligi
Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti kompyuter tarmoqlari
Fanidan bajargan mustaqil ishi
Guruh:650-21
Tarmoq arxitekturasi" ("network architecture" in English) — bu so'rovnoma haqida muhimiyatcha ma'lumot bermoqchi bo'lsangiz, tarmoq arxitekturasi, kompyuter tarmoqlarini tashkil etuvchi umumiy qo'llaniladigan mablag'ni ifodalovchi so'zdir. Bu so'z kompyuter tarmoqlari, internet, boshqaruv tarmoqlari va boshqa tarmoq tuzilmalari bo'yicha tuzilgan shakl yoki struktura haqidagi umumiy rejalarni ifodalaydi. Tarmoq arxitekturasi, biror tarmoqni tashkil etish va boshqarish uchun kerak bo'lgan qurilmalar, protokollar, tuzilmalar va standartlarni ifodalaydi. Bu tuzilmalar tarmoqning faoliyatini, xavfsizligini, tezligini, o'lchamini va boshqa xususiyatlarini ta'minlashga yordam bera olishi uchun mo'ljallangan. Amaliyotda, tarmoq arxitekturasi bir qator qurilmalardan (routerlar, switchlar, serverlar), aloqador protokollar (TCP/IP, UDP, HTTP, DNS kabi), va tarmoq usullari (LAN, WAN, MAN) kabi qo'llanmalar va tuzilmalardan tashkil topgan. Shuningdek, distributiv tarmoq tuzilmalari, bulut tizimlari, IoT (Internet of Things), tarmoq xavfsizligi va boshqa maxsus tarmoqlar bo'yicha muayyan arxitekturaviy halqalar ham mavjud. Har bir tarmoq arxitekturasi, ushbu maqsadlarni amalga oshirish uchun xususiy tuzilmalar va protokollar qo'llaydi.
"Tarmoq arxitekturasi" ("network architecture" in English) — bu so'rovnoma haqida muhimiyatcha ma'lumot bermoqchi bo'lsangiz, tarmoq arxitekturasi, kompyuter tarmoqlarini tashkil etuvchi umumiy qo'llaniladigan mablag'ni ifodalovchi so'zdir. Bu so'z kompyuter tarmoqlari, internet, boshqaruv tarmoqlari va boshqa tarmoq tuzilmalari bo'yicha tuzilgan shakl yoki struktura haqidagi umumiy rejalarni ifodalaydi. Tarmoq arxitekturasi, biror tarmoqni tashkil etish va boshqarish uchun kerak bo'lgan qurilmalar, protokollar, tuzilmalar va standartlarni ifodalaydi. Bu tuzilmalar tarmoqning faoliyatini, xavfsizligini, tezligini, o'lchamini va boshqa xususiyatlarini ta'minlashga yordam bera olishi uchun mo'ljallangan. Amaliyotda, tarmoq arxitekturasi bir qator qurilmalardan (routerlar, switchlar, serverlar), aloqador protokollar (TCP/IP, UDP, HTTP, DNS kabi), va tarmoq usullari (LAN, WAN, MAN) kabi qo'llanmalar va tuzilmalardan tashkil topgan. Shuningdek, distributiv tarmoq tuzilmalari, bulut tizimlari, IoT (Internet of Things), tarmoq xavfsizligi va boshqa maxsus tarmoqlar bo'yicha muayyan arxitekturaviy halqalar ham mavjud. Har bir tarmoq arxitekturasi, ushbu maqsadlarni amalga oshirish uchun xususiy tuzilmalar va protokollar qo'llaydi. Tarmoq arxitekturasi, kompyuter tarmoqlarini yaratish, tashkil etish, boshqarish va ulardagi axborot almashishni tuzish uchun mo'ljallangan umumiy qo'llanmalar va tuzilmalarni ifodalovchi tuzilma va strukturani ta'riflaydigan so'zdir. Bu so'zning asosiy ma'nosi tarmoqni shakllantirish va uning komponentlarini belgilash, ularda axborot almashish va boshqa funksiyalarni ta'minlashni o'z ichiga oladi. Tarmoq arxitekturasi quyidagi asosiy komponentlardan iborat bo'ladi: