O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishi

1.3.Optik tolaning geometrik parametrlarini aniqlash
Topshiriqni bajarish bo‘yicha misol keltiramiz:

Sindirish ko‘rsatkichlarining taqsimoti “pog‘ona” ko‘rinishga ega bo‘lgan ko‘p modali optik tolaning quyidagi parametrlari berilgan bo‘lsin:

n₁=1,53; n₂=1,51; d=62,5 mkm; =1,3 mkm; l =24 km.

Ushbu optik tolani tafsivlovchi quyidagi parametrlarning son qiymatlarini aniqlang:

_n=?;θ_t.i.q.=?; NA=?; V=?; N_m=?; _kes=?;

Sindirish ko‘rsatkichining nisbiy farqini (2.6.1) miqdoriy munosabat orqali hisoblaymiz:

.

Yorug‘lik nurining optik tola o‘zagi va qobig‘i chegarasidan to‘liq ichki qaytish burchagi (2.6.2) munosabat bilan aniqlanadi:

Apertura sonini (2.6.4) miqdoriy munosabat orqali aniqlaymiz:

Normalashtirilgan chastotani (2.6.5) miqdoriy munosabat orqali hisoblaymiz:

Modalar sonini (2.6.6`) miqdoriy munosabat orqali aniqlaymiz:

Kesish to‘lqin uzunligini (2.6.8) shartga muvofiq hisoblaymiz:

Bundan shunday xulosaga kelish mumkinki, tolali optik aloqa tizimlari uchun odatiy bo‘lgan to‘lqin uzunliklarida 10,85-1,6 mkm ushbu optik tola yorug‘lik nurlanishning bir modali tarqalish rejimini ta'minlaydi.

Topshiriqning 2-bandini bajarish bo’yicha ko’rsatmalar

Yutilish hisobigi ro‘y beradigan yo‘qotishlar optik tola materialining dielektrik singdiruvchanligi (tg) ga bog‘liq bo‘ladi va quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:

, dB/km (4.6.1)

bu yerda -yorug‘lik signalining to‘lqin uzunligi, tg - optik toladagi dielektrik yo‘qotishlar burchagining tangensi, n₁- optik tola o‘zagining sindirish ko‘rsatkichi.

Optik tola materialining nobirjinsliklarida sodir bo‘ladigan sochilish tufayli yuzaga keladigan yo‘qotishlarni quyidagi munosabat bilan ifodalash mumkin:


, dB/km (4.6.2)

bu yerda K_r- sochilish koeffisienti (kvars uchun reley sochilish koeffisenting son qiymati ga teng).

Optik toladagi xususiy yo‘qotishlar _yut va _soch larning yig‘indisi sifatida aniqlanadi:


, dB/km (4.6.3)

Optik tolada yorug‘lik spektrining infraqizil diapazonida beradigan yo‘qotishlar quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:

, dB/km (4.6.4)

bu yerda C va k lar - o‘zgarmas koeffisientlar (kvars uchun C=0,9 dB/km, k=0,7-0,9 mkm);

_iq-yorug‘lik uzatgichning infraqizil diapazonga mos kelgan to‘lqin uzunligi, _iq=2,3 mkm.