O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi
Volume 4 | Conference Proceedings 1 | 2023
O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti
Alisher Navoiy adabiy va ilmiy merosini
o‘rganish masalalari
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-1-19-30
19
8-fevral
https://tai.uz/ Xalqaro konferensiya
ALISHER NAVOIY IJODINING ISLOMIY-MA’RIFIY ASOSLARI
Nurboy Jabborov
filologiya fanlari doktori, professor,
Toshkent davlat o„zbek tili va adabiyoti universiteti
jabborov-nurboy@rambler.ru
ANNOTATSIYA
Maqolada buyuk shoir
va mutafakkir Alisher Navoiy
ijodiy kamolotining
ijtimoiy-ma‟rifiy va badiiy-estetik omillari,
birinchidan, Qur‟on va Sunnatni
mukammal o„rganib, butun hayoti davomida islom shariatining bu ikki mo„tabar
manbasiga og„ishmay amal qilgani,
ikkinchidan, buyuk islom mutafakkirlari,
tasavvuf allomalari asarlarini mutolaa qilgani hamda ulardagi g„oyalarni muttasil
rivojlantirib, asarlarida yuksak badiiy talqin etgani, uchinchidan, o„zi mansub turkiy
xalq
tarixini mukammal bilgani, butun ijodiy-ilmiy salohiyatini millatning oru
nomusi, shonu sharafini himoya qilish, yuksaltirish yo„liga
safarbar eta olganida
namoyon bo„lishi tadqiq qilingan.
Alisher Navoiyning e‟tiqod, shariat arkonlariga qanday amal qilgani, buyuk
mutafakkir o„qib o„rgangan tafsir va hadis kitoblari, tasavvuf allomalarining asarlari
haqida so„z yuritiladi. Diniy-ma‟rifiy va falsafiy-irfoniy g„oyalarni
yuksak darajada
badiiy talqin etgani asarlarining tahlili orqali dalillanadi. “Xamsa” asarining hamd,
munojot va na‟t qismlari mohiyati tadqiq qilinadi. Buyuk shoirning ijod konsepsiyasi
islom ma‟rifatiga tayanishi asarlarining milliy ruhni fodalashiga monelik qilmasligi
aksincha, islomiylik va milliylik bir-birini to„ldirishiga doir
tahliliy qarashlar ilgari
suriladi. Tahlillar natijasida nazariy umumlashmalar chiqariladi.
