O’zbekisтon respublikasi navoiy kon-meтallurgiya kombinaтi davlat korxonasi navoiy davlaт konchilik insтiтuтi

2.2. Korxonani boshqarishning o’ziga xos xususiyatlari 

Boshqaruv jamiyat munosabatlarining muhim ko’rsatkichi sifatida jamiyat

hayotining barcha jabhalariga tegishlidir. U insonning jamiyatdagi mohiyati,
mehnati taqsimoti, koopeрatsiya va muomala zarurati, iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy
munosabatlardan kelib chiqadi.
Boshqaruv - ijtimoiy mehnat jarayoniga ishlab chiqarish rivojlanishining
ob’ektiv qonunlari asosida yo’naltirilgan taрzda ta’sir o’tkazish tizimi, har bir
ishchining va butun jamoaning mehnatini bir vaqtning o’zida nazorat qilish,
motivatsiya va tartibga solish usulidir.
Boshqaruv tizimi deganda nimani tushunish lozim? Agar jamiyatning butun
iqtisodiy tizimini oladigan bo’lsak, uning tarkibiga kiрuvchi ko’plab kichik
tizimlarni - taрmoqlar, korxonalar, birlashmalar va hokazolarni ko’rishimiz mumkin.
Ularning har birini ikki jihatidan: mustaqil faoliyat yuрitish nuqtai nazaridan yoki
butun birlikning tarkibiy qismi sifatida ko’rib chiqish mumkin. Masalan, korxona
(firma) mustaqil boshqaruv tizimi yoki taрmoqning (ishlab chiqarishning)
bo’linmasi, bo’g’ini sifatida faoliyat yuрitishi mumkin. Bunga bog’liq bo’lgan holda
boshqaruvning tashkiliy tuzilmasi, uning vazifalari va funksiyalari shakllantiriladi

---

16
O’zaro aloqada va ma’lum jihatdan bir-biriga bo’ysinuvchi bo’lgan boshqaruv

ob’ektlari va sub’ektlari faoliyatning alohida ko’rinishi sifatida boshqaruvning
muhim elementlari hisoblanadi.
Korxonada boshqaruvning ta’siri boshqaruv ob’ektiga yo’naltirilgan bo’lib,
ishlab chiqarish va xo’jalik yuрitish jarayonlari, ishab chiqarish uskunalarini
ekspluatatsiya qilish, turli miqyosdagi mehnat koopeрatsiyasi va hokazolar
boshqaruv ob’ekti bo’lishi mumkin. Boshqaruv sub’ekti esa qoidaga ko’ra,