O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI
ARXEOLOGIYA KAFEDRASI


“TASDIQLAYMAN”
Termiz davlat universiteti rektori
A. Maraximov “ ” 2023 yil
ARXEOLOGIYA, ANTROPOLOGIYA VA ETNOLOGIYADA GEOGRAFIK AXBOROT TIZIMLARI
FANINING O`QUV DASTURI


Bilim sohasi: 100000-Gumanitar soha
Ta`lim sohasi: 120000-Gumanitar fanlar Ta`lim yo`nalishi: 60220400-Arxeologiya

Fan/modul kodi AEGB208		O `q u v yi li 2 0 2 3 - 2 0 2 4	Semest r 3-4	Kreditlar 8
Fan/ modul turi majburiy		Ta`lim tili o`zbek		Haftadagi dars soatlari 4
1 .	Fanning nomi		Audi toriy a mas hgul otlar i	Mus taqil ta`li m (s oa t)	Jam i yukl ama
	Arxeologiya, antropologiya va etnologiyada geografik axborot		120	1 2 0	240
2 .	I. Fanning mazmuni: Fanni o`qitishdan maqsad – Arxeologiya, antropologiya va etnologiyada geografik axborot tizimlari fanining predmeti va vazifalari to`g`risida talabalarga umumiy tushuncha berish, ilmiy va amaliy nazariyalarini o`rganishda ilmiy jihatdan yondashish. Fanining rivojlanish tarixi, tadqiqot ko`lamining o`sishi, uning bosqichlari, arxeologiyada zamonaviy bosqichiga oid bilim, ko`nikma va malakalarni shakllantirishdir. Fanning vazifasi – talabalarga Arxeologiya, antropologiya va etnologiyada geografik axborot tizimlari fanining qo`llanilishi, GAT texnologiyalar, GAT dasturlari, vositasida arxeologiyada yechish mumkin bo`lgan muammolar, GAT yordamida arxeologik yodgorliklar xaritasini yaratish, arxeologiyada masofadan zondlash tizimi, topografik, raqamli va elektron xaritalarni yaratish va ulardan arxeologik tadqiqotlarda foydalanish haqida chuqur bilim berish va o`rgatishdan iborat.

II. Asosiy nazariy qism (ma`ruza mashg`ulotlari) II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: mavzu. Arxeologiyada geografik axborot tizimi fanining predmeti, tadqiqot doirasi, maqsadi va vazifasi. Arxeologiyada GIS fan sifatida. Arxeologiyada GIS fanining predmeti va vazifalari. Arxeologiyada GIS fanining rivojlanish tarixi. Tadqiqot ko`lamining o`sishi, uning bosqichlari. Arxeologiyada GISning o`quv rejasidagi fanlar bilan aloqadorligi. GIS yoki Geoaxborot tizimining arxeologik tadqiqotlarda qo`llanishi. mavzu. Koordinatalar tizimi, Xaritalar va ularning turlari haqida ma`lumot Xaritalar haqida tushuncha. Xaritalarning rivojlanish tarixi. Zamonaviy xaritalar. Xaritalar turlari: geografik, siyosiy, tematik, yodgorliklar xaritalari va x.zo. Koordinatalar tizimi haqida ma`lumot. Geografik koordinatalar, proektsiyali koordinatalar. UTM, Pulkovo, WGS 84. Xaritalar uchun geografik koordinatalarni tanlash haqida ko`rsatmalar. Tarixiy xaritalar. Tarixiy xaritalardagi ob`ektlarni geografik xaritalar bilan bog`lash. Tarixiy xaritalarning turlari. mavzu. Arc GIS va uning tarkibiy qismlari Arc Catalog va uning funktsiyasi, Arc Reader, Arc Publisher va ularning funktsiyasi. Arc Scene va Arc Globe. Arc Scene va Arc Globe haqida ma`lumot. Sheyp fayllar va ular haqida ma'lumotlar. Arc Catalog dasturida sheyp fayllar yaratish. Arc Catalog haqida ma`lumot. Yaratilgan sheyp fayllarni kooordinatalar tizimi bilan bog'lash. Arc GIS dasturida tahrirlash. Arc GIS dasturida tahrirlash usullari. Georeferensing asbobi va uning bandlari haqida ma'lumot. mavzu. Arc GIS dasturida qatlamlar ustida ishlash Arc GIS dasturi. Qatlamlar va ular haqida ma'lumotlar. Ma'lumotlar freymi va ular haqida ma'lumot. Ma`lumotlar freymi.Yaratilgan qatlamlarni Arc GIS dasturida yuklash. Ma'lumotlarni qatlamlar sifatida saqlash. Nuqtali va chiziqli sheyp fayllar. Maydonli sheyp fayllar. Xaritada nuqtali, chiziqli va maydonli ob'ektlarni yaratish. Xaritalarda nuqtali, chiziqli va maydonli ob`ektlar haqida ma`lumot. Xaritada ob'ektlar uzunligi. Xaritada ob'ektlarning maydon o'lchamlarini aniqlash. Selection asbobi va yodgorliklarning xususiyatlariga ko'ra aniqlash. Selection asbobi haqida ma`lumot. Arc Toolbox asboblari va ularning funktsiyalari. Simvollar ustida ishlash.