O'zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovasiyalar vazirligi jizzax politexnika instituti

Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor
yo‘nalishlariga mosligi. Mazkur tadqiqot respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining IV. «Axborotlashtirish va axborot-kommunikasiya texnologiyalarini rivojlantirish» ustuvor yo‘nalishi doirasida bajarilgan.
Muammoning o‘rganilganlik darajasi³. Glyukoza darajasini aniqlash 1921 yilda insulin kashf etilgandan keyin keng ommalashdi va keyinchalik qandli diabetni davolashda qo'llanildi. Noinvaziv glyukometrlarni yaratish bilan bog'liq masalalar xorijiy olimlar tomonidan ko'rib chiqilgan, masalan, C.E.F. do Amaral (Germaniya), W. Ahn, J-T. Kim, V.Rukkumani, V.Radhika, S.Sivasankari, V.Vanita, S. Mohanram, A. Shirli Edvard, S.Laha, A.Rajput, S.S.Laha, R.Jadhav, N.A. Bazaev, I.P.Masloboev, S.V. Selishchev, A.Yu.Babenko, Yu.A.Kononova, A.I.Tsiberkin, M.K.Xodzitskiy, E.N.Grineva. A.A.Krivonos, I.G. Zagorskiy, M.A.Mezentseva, T.A.Bukrina va boshqalar.
F.Liang, A.J.Vikers, X.Yamamoto, C.A.Endryu, A.P. Kolbert, B.J. Anderson, O.G. Martinsen, R. Hammerschlag, S. Cina, P.M. Ueyn, H.M. Langevin, M.M.Akulina, V.E. Arsenyeva, S.A. Filista, Yu.V. Yastrebova, V.N. Muxina va boshqalarning ning ilmiy ishlari turli kasalliklarni bashorat qilish va tashxislash uchun tananing biologik faol nuqtalarining elektr o'tkazuvchanligi ko'rsatkichlaridan foydalanishga bag'ishlangan. Bu yerda BFN elektr o'tkazuvchanligi fenomenini o'rganishning mashhur usullari sifatida yapon olimi E. Nakatini tomonidan taklif qilingan Ryodaraku tizimi va nemis mutaxassisi R.Foll usuli hisoblanadi. Ryodaraku tizimi tananing 12 ta meridianlari bo'ylab joylashgan ma'lum akupunktur nuqtalarida terining elektr qarshiligini qayd etishga asoslangan. Batafsilroq natijalar beradigan Foll usuli bitta biologik faol nuqtani diagnostika qilish usuli bo'lsa, Nakatani usuli ko'rinishidan soddaligi bilan butun organizmning umumiy energiya holati va har bir meridian uchun alohida hisoblanadi. Ularning har biri o'zining ijobiy va salbiy tomonlariga ega.
Nakatani usulini algoritmlash juda oson, bu esa ushbu usulni amalga oshiradigan yuqori sifatli dasturlarni yaratish imkonini beradi. Biroq, mavjud adabiyotlarda ikkala usul bo'yicha ham tegishli ma'lumotlarni olish va qayta ishlash masalalari yetarli darajada aks ettirilmagan.
O‘zbekiston Respublikasida V.Kabulov, T.Bekmuratov, M.Komilov, F.Abutaliev, M.Musaev, M.Aripov, M.Rahmatullaevlar ilmiy maktablari va boshqa olimlar axborotni qayta ishlashni avtomatlashtirishni takomillashtirish algoritmlarini yaratish, ishlab chiqish va amaliyotga joriy etishda o‘z hissalarini qo‘shdilar. X.Rahimova va F.Nurmatova refleksoterapiya uchun BFN ning doimiy tok ta'siriga uning bevosita atrofidagi teri zonalariga nisbatan kamroq qarshilik ko'rsatish printsipiga asoslangan inson terisi sirt qatlamining biologik faol nuqtalarini aniqlash usulini taklif qildilar.